Căn cứ vào Điều 20 - Luật Tố tụng Hành chính năm 2015 “Tòa án có trách nhiệm tiến hành đối thoại và tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự đối thoại với nhau về việc giải quyết vụ án theo quy định”. Tuy nhiên, do việc đối thoại không thành công nên Tòa án đã quyết định thụ lý để nghiên cứu, xem xét đưa ra xét xử vụ việc này.

Theo đơn khởi kiện, Vinacomin là đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV). Công ty được giao nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh xe tải nặng và xe chuyên dùng. Vinacomin được TKV ủy quyền thực hiện nhập khẩu bộ linh kiện và xe sát-xi để sản xuất, lắp ráp xe tải hạng trung và nặng, xe chuyên dùng và có nhiệm vụ tiêu thụ xe.

Ngày 4-4-2019, Vinacomin có văn bản số 137 gửi Bộ Giao thông Vận tải về việc kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe ô-tô Scania sản xuất, lắp ráp hoạt động trong phạm vi hẹp, không tham gia giao thông đường bộ.

Đến ngày 17-4-2019, Bộ Giao thông Vận tải ra Văn bản số 3535 có nội dung xe ô tô tự đổ Scania của Vinacomin lắp ráp, hoạt động trong nội bộ công trường khai thác mỏ mà không tham gia giao thông đường bộ thì không thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định 116/2017/NĐ-CP; và không phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức Euro4 theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg.

Sau đó, Vinacomin đã ký hợp đồng với hãng Scania (Hà Lan) mua 10 xe ô-tô sát-xi có buồng lái, giá trị khoảng 30 tỷ đồng. Ngày 20-3-2020, lô hàng cập cảng Hải Phòng. Ngày 31-3-2020, Vinacomin mở hồ sơ đăng ký kiểm tra.

Tuy nhiên, ngày 3-4-2020, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã xử lý thông tin trên Cổng thông tin một cửa quốc gia với nội dung: “Thông số kỹ thuật không giống với xe đã được chứng nhận kiểu loại, do vậy không đủ căn cứ để xác định lô hàng thuộc đối tượng áp dụng của văn bản số 3535/BGTVT-KHCN”.

Vinacomin đã phản ánh và kiến nghị tới Bộ Giao thông Vận tải. Ngày 13-5-2020, Cục Đăng kiểm Việt Nam có văn bản trả lời, trong đó nêu rõ đây là kiểu loại xe ô-tô lần đầu nhập khẩu về Việt Nam và chưa được Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm tra và thử nghiệm theo quy định.

Ngày 25-7-2022, Vinacomin căn cứ vào Thông tư 31/2011/TT-BGTVT ngày 15-04-2011 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đã được sửa đổi bởi Thông tư 55/2014/TT-BGTVT ngày 20-10-2014 và Thông tư 42/2018/TT-BGTVT ngày 30-07-2018 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải) để lập lại hồ sơ đăng ký kiểm tra. Song, theo đơn kiện của Vinacomin, cán bộ Phòng Chất lượng xe cơ giới (VAQ) từ chối tiếp nhận hồ sơ, mà không cung cấp bất cứ văn bản trả lời lý do từ chối hay văn bản hướng dẫn nào. Vinacomin có văn bản gửi đến các cơ quan chức năng và có buổi họp với Cục Đăng kiểm Việt Nam nhưng sau đó không được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ đăng ký.

Đơn khởi kiện nêu rõ, Vinacomin đã gửi hồ sơ đến Cục Đăng kiểm Việt Nam qua dịch vụ bưu chính. Đến ngày 26-7-2022, công ty tiếp tục mở lại hồ sơ nhưng không thành công. Cho đến nay đã trải qua hơn 2 năm 4 tháng song Cục Đăng kiểm chưa tiếp nhận, hướng dẫn và chưa giải quyết thủ tục đăng ký kiểm tra chất lượng đối với lô hàng trên.

Do đó, Vinacomin đã khởi kiện vụ việc ra Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, đề nghị Tòa án xác định việc Cục Đăng kiểm Việt Nam không tiếp nhận, giải quyết hồ sơ lô hàng trên là trái pháp luật. Đồng thời, Vinacomin đề nghị Tòa án buộc Cục Đăng kiểm Việt Nam phải tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đăng ký kiểm tra 10 xe ô-tô trên theo các quy định của Thông tư 31/2011/TT-BGTVT ngày 15-04-2011 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đã được sửa đổi bởi Thông tư 55/2014/TT-BGTVT ngày 20-10-2014 và Thông tư 42/2018/TT-BGTVT ngày 30-07-2018 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải) đối với nhóm đối tượng: “xe cơ giới không tham gia giao thông công cộng, hoạt động chủ yếu tại khu vực mỏ”.

Vinacomin cũng đề nghị Tòa buộc Cục Đăng kiểm Việt Nam phải bồi thường thiệt hại hơn 12,7 tỷ đồng, bao gồm: chi phí lưu kho bãi, chi phí lãi vay, thiệt hại do thời gian sử dụng xe bị rút ngắn.

Kim Anh