(Cadn.com.vn) - Chiều 20-5 (giờ địa phương), tại thành phố Sochi, Liên bang Nga, Đoàn đại biểu Cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đã tham dự Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm 20 năm thiết lập Quan hệ Đối tác Đối thoại ASEAN-Nga. Tham dự Hội nghị có các nhà lãnh đạo ASEAN, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng Thư ký ASEAN.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu tập trung vào nhiều vấn đề hết sức quan trọng. Thủ tướng đánh giá cao sáng kiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin và ý nghĩa tổ chức Kỷ niệm 20 năm thiết lập Quan hệ Đối tác Đối thoại ASEAN-Nga để trao đổi về phương hướng hợp tác trong bối cảnh quốc tế và khu vực tiếp tục đan xen nhiều thuận lợi và không ít khó khăn thách thức đối với an ninh và phát triển của cả ASEAN và Nga, nhấn mạnh 2 bên có lợi ích chung và nhu cầu cần đẩy mạnh hơn nữa quan hệ đối thoại trong thời gian tới.

Để thúc đẩy hợp tác 2 bên ngày càng phát triển thực chất và toàn diện hơn, Thủ tướng đã đề xuất các định hướng hợp tác lớn bao gồm: Tăng cường hợp tác chính trị-an ninh, nhất là trong lĩnh vực an ninh biển, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia; hai bên đẩy mạnh đối thoại, phối hợp tại các diễn đàn, cơ chế an ninh do ASEAN giữ vai trò chủ đạo và đề nghị Nga ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực; phát huy tối đa tiềm năng và thế mạnh của mỗi bên thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại, đầu tư, năng lượng và du lịch, trong đó có việc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Nga, kết nối doanh nghiệp.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự phiên toàn thể Hội nghị cấp cao Kỷ niệm 20 năm quan hệ đối tác đối thoại ASEAN - Nga. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Đề nghị Nga hỗ trợ Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN, Sáng kiến Hội nhập ASEAN cũng như các chương trình phát triển Tiểu vùng Mekong. Đồng thời đề nghị Nga cùng các nước ASEAN định kỳ tổ chức triển lãm kinh tế-thương mại ASEAN - Nga tại nước Nga; và tăng cường hợp tác văn hóa-xã hội, ưu tiên phát triển giáo dục, khoa học công nghệ, giao lưu văn hóa, trao đổi sinh viên và thanh niên, ứng phó biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai.

Thủ tướng bày tỏ tin tưởng vào triển vọng nhiều mặt của quan hệ ASEAN-Nga trên cơ sở lợi ích chung về hòa bình, an ninh và phát triển; và cam kết Việt Nam sẵn sàng làm hết sức mình đóng góp vào nỗ lực chung đưa quan hệ 2 bên lên tầm cao mới.

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh hòa bình, an ninh ở Biển Đông có ý nghĩa thiết yếu đối với hòa bình, an ninh khu vực và toàn cầu, do vậy cần bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982; tuân thủ đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) ký năm 2002, sớm tiến tới Bộ quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).

Các nước ASEAN đã có các tuyên bố bày tỏ sự lo ngại sâu sắc, cho rằng các hành động đơn phương sẽ làm thay đổi nguyên trạng tình hình ở Biển Đông, trái với DOC cũng như luật pháp quốc tế, làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu cấp bách là các quốc gia liên quan kiềm chế, ngưng các hành động đơn phương như trên, không quân sự hóa, thúc đẩy các cuộc đối thoại và thương lượng để giải quyết tranh chấp và sớm có kết quả thực chất về xây dựng COC, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý quốc tế, tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa.

Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao vai trò và những đóng góp xây dựng của Nga vào hòa bình, an ninh, hợp tác ở Đông Nam Á trong nhiều năm qua và mong muốn Nga tiếp tục ủng hộ việc duy trì hòa bình, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không và giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế và các thỏa thuận khu vực.

Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Sochi với nhiều điểm quan trọng về tăng cường quan hệ đối thoại, hợp tác chính trị-an ninh, hợp tác kinh tế, hợp tác văn hóa-xã hội, thu hẹp khoảng cách và phát triển...

Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có các cuộc gặp song phương với Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long và Thủ tướng Malaysia Najib Tun Razak. Trước đó, tối 19-5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã gặp Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha.

C.P