Trong tổng số gần 50 dự án thủy điện ở Quảng Nam được cấp phép vào những năm 2000, có lẽ dự án thủy điện Tr'hy ở H. Tây Giang là "tai tiếng" nhất. Chúng tôi đã nhiều lần phản ánh về dự án thủy điện này, nhưng đến nay sau 12 năm, dự án vẫn chưa biết khi nào hoàn thành, không những thế còn ảnh hưởng đến đời sống của người dân vùng dự án…

Dự án thủy điện Tr'hy do Công ty Cổ phần Tài chính và Phát triển năng lượng làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép xây dựng từ năm 2007, đến năm 2008 thủy điện triển khai   khởi công xây dựng  trên dòng suối Tà Púc, thượng nguồn sông Bung, tại thôn Zầm, xã Tr'hy, H. Tây Giang.   Dự án  có tổng diện tích hơn 1,3 triệu m2, trong đó diện tích lòng hồ là 948.777m2, công suất lắp máy là 30MW,  dự toán ban đầu của dự án  khoảng 600 tỷ đồng. Theo kế hoạch, dự án sẽ  xây dựng trong 4 năm, từ năm 2008 đến năm 2012 thì hoàn thành, nhưng đến nay đã bước sang năm thứ 13, dự án vẫn chưa đâu vào đâu. Theo số liệu từ Phòng TN-MT H. Tây Giang,  sau nhiều lần xin gia hạn thời gian hoàn thành, đến năm 2017 dự án thủy điện Tr'hy  được UBND tỉnh Quảng Nam cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 13/CN-UBND-KTTH nâng  tổng diện tích đất phải thu hồi và chuyển mục đích lên  trên 153ha, có 222 hộ dân bị ảnh hưởng trong phạm vi dự án.  Đến cuối năm 2019, dự án thủy điện Tr'hy lại  được điều chỉnh, gia hạn lần thứ 5 tại Quyết định số 327/QĐ-SKHĐT ngày 26-12-2019 của Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Quảng Nam, có  hiệu lực đến  tháng 11-2020, và từ đó đến nay, dự án  vẫn chưa được cấp có thẩm quyền gia hạn thêm  tiến độ thi công dự án… 

Nhiều hạng mục của dự án thủy điện Tr'hy vẫn còn dang dở sau 12 năm xây dựng.

Trong chuyến đi thực tế tại vùng dự án thủy điện, chúng tôi nhận thấy nhiều  hạng mục của công trình thủy điện này vẫn  đang xây dựng dở dang chưa biết khi nào mới hoàn thành… Dự án kéo dài vì nguyên nhân nào đó, ngay cả cán bộ lãnh đạo và ngành chức năng địa phương cũng không thể có câu trả lời chính xác với chúng tôi. Nhưng có một vấn đề nổi cộm là trong quá trình thi công các hạng mục của dự án, đã bồi lấp nhiều diện tích đất sản xuất của người dân  tại các thôn Zầm và thôn Voòng xã Tr'hy.  Ông Bling Rưu- Phó Chủ tịch UBND xã Tr'hy cho biết,  việc dự án  thi công kéo dài của nhiều năm của dự án thủy điện này ảnh hưởng nhiều mặt đến đời sống của người dân, về vấn đề ô nhiễm môi trường bụi đất khi các phương tiện giao thông chuyên chở vật liệu đi lại, giao thông đi lại khó khăn do đường sá hư hỏng, lầy lội… Nhưng bức xúc nhất trong những năm qua là dự án  chậm chi trả đền bù cho những hộ dân bị ảnh hưởng, bồi lấp đất sản xuất.  UBND xã  đã rất nhiều lần kiến nghị với UBND huyện, chủ đầu tư dự án  thủy điện Tr'hy,  nhưng vẫn chưa giải quyết…  Hiện nay ở hai thôn nói trên còn hơn 30 hộ có đất đai sản xuất bị bồi lấp, bà con đang rất mong được chi trả đền bù để ổn định sản xuất… Ông Lê Hoàng Linh- Phó chủ tịch UBND H. Tây Giang cho biết, UBND huyện thành lập đoàn kiểm tra thực tế tại dự án thủy điện, đã  phát hiện công ty tự ý mở tuyến đường công vụ ra ngoài phạm vi dự án để thi công đập dâng, đập tràn thủy điện làm biến dạng địa hình, suy giảm chất lượng đất với tổng diện tích bị hủy hoại là 0,9ha. Hành vi đó đã vi phạm Nghị định 91/2019/ NĐ-CP của Chính phủ, UBND huyện đã ra Quyết định xử phạt chủ dự án với số tiền là 45 triệu đồng, đồng thời yêu cầu  hoàn trả lại hiện trạng ban đầu đất đai. Đối với những diện tích đất sản xuất nông nghiệp của hơn 30 hộ dân bị bồi lấp, UBND huyện đã làm việc và phía chủ đầu tư dự án cam kết hoàn thành công tác chi trả tiền cho các hộ dân này trong tháng 6-2021 với số tiền bù là 610 triệu đồng. Theo ông Lê Hoàng Linh,  địa phương  luôn mong muốn dự án sớm hoàn thành đi vào hoạt động,  vừa  mang lại lợi ích kinh tế, phát triển về du lịch… trên  địa bàn.  Nhưng dự án vẫn kéo dài, không biết bao giờ mới hoàn thành như hiện nay, đề nghị chính quyền và ngành chức năng tỉnh Quảng Nam cần xem xét, kiểm tra thực tế để xác định rõ nguyên nhân tại dự án thủy điện này.

HỒNG THANH