Cuộc bỏ phiếu được thông qua với 188 phiếu thuận và 6 phiếu chống, chấm dứt nhiều tháng tranh cãi giữa các đồng minh của Hungary nhằm thuyết phục chính phủ theo chủ nghĩa dân tộc tại Hungary dỡ bỏ việc ngăn cản tư cách thành viên NATO của Thụy Điển. Dự kiến, dự luật này sẽ được Tổng thống Hungary ký ban hành thành luật trong vài ngày tới, hoàn tất quá trình phê duyệt của Budapest với Stockholm.

Xóa bỏ rào cản cuối cùng

Quyết định từ bỏ chính sách trung lập, Thụy Điển và Phần Lan cùng nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 5-2022 sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Phần Lan được kết nạp vào khối hồi tháng 4-2023. Trong khi đó, quá trình gia nhập của Thụy Điển gặp nhiều trở ngại hơn do vấp phải sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary.

Việc Thụy Điển gia nhập NATO cần có sự nhất trí của tất cả 31 các thành viên NATO. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan từng tuyên bố, ông sẽ không ký thông qua kết nạp Thụy Điển vào NATO nếu Mỹ không phê chuẩn thương vụ bán máy bay chiến đấu F-16 cho Ankara. Trong khi đó, Hungary cũng trì hoãn việc phê chuẩn kết nạp Thụy Điển do những bất đồng liên quan đến vấn đề mua bán máy bay chiến đấu. Tuy nhiên, cuối tháng trước, quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã bỏ phiếu thông qua và Tổng thống Erdogan sau đó ký sắc lệnh chấp nhận tư cách thành viên NATO của Thụy Điển.

Hungary là rào cản cuối cùng trong quá trình trở thành thành viên liên minh của nước này. Budapest đã bị một số nước chỉ trích khi nhiều lần hoãn phê duyệt Stockholm. Chính phủ của Thủ tướng Viktor Orbán đã đệ trình các nghị định thư phê duyệt việc Thụy Điển gia nhập NATO vào tháng 7-2022, nhưng vấn đề đã bị đình trệ tại Quốc hội của Hungary trước sự phản đối của các nhà lập pháp của đảng cầm quyền.

Đơn xin gia nhập NATO của Stockholm được phê duyệt sau khi Thủ tướng Hungary Viktor Orban gặp người đồng cấp Thụy Điển Ulf Kristersson tại Budapest hôm 23-2, trong đó hai lãnh đạo tuyên bố đã làm rõ "những thiện chí chung của hai bên". Sau cuộc gặp, Hungary ký thỏa thuận mua 4 chiến đấu cơ JAS 39 Gripen của Thụy Điển, nâng tổng số tiêm kích mẫu này trong biên chế không quân Hungary lên 18 chiếc. "Hợp tác quân sự Thụy Điển - Hungary và việc Thụy Điển gia nhập NATO sẽ giúp tăng cường an ninh của Hungary, vì vậy tôi yêu cầu các nghị sĩ bỏ phiếu hôm nay để thông qua nghị quyết gia nhập NATO của Thụy Điển", ông Obran nói trước quốc hội ngày 26-2. Cuộc bỏ phiếu trên đã xóa bỏ rào cản cuối cùng đối với nỗ lực trở thành thành viên NATO của Thụy Điển.

"Ngày lịch sử"

Phát biểu trước báo giới, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson nói: "Thụy Điển đang bỏ lại phía sau 200 năm trung lập và không liên kết quân sự. Chúng tôi sẽ gia nhập NATO để bảo vệ mình và mọi thứ chúng tôi tin tưởng một cách tốt hơn nữa. Chúng tôi sẽ bảo vệ quyền tự do, nền dân chủ, các giá trị của mình cùng với những thứ khác". Trên mạng xã hội X (Twitter), ông Kristersson gọi 26-2 là "ngày lịch sử".

Cũng liên quan đến vấn đề này, ngày 26-2, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho rằng liên minh quân sự này sẽ sớm trở nên "mạnh mẽ hơn" sau khi Quốc hội Hungary phê duyệt yêu cầu của Thụy Điển gia nhập NATO. Trên mạng xã hội X, Tổng thư ký Stoltenberg cho hay: "Hiện nay, tất cả các đồng minh trong NATO đã thông qua yêu cầu gia nhập của Thụy Điển, nước này sẽ trở thành thành viên thứ 32 của liên minh... Việc Thụy Điển gia nhập NATO sẽ làm cho tất cả chúng ta mạnh mẽ và an toàn hơn".

Cùng ngày, Nhà Trắng cho biết Chính phủ Mỹ hoan nghênh việc Quốc hội Hungary thông qua yêu cầu của Thụy Điển gia nhập NATO. Người phát ngôn Nhà Trắng Karine Jean-Pierre nói: "Chúng tôi muốn bày tỏ hoan nghênh Thụy Điển cùng với Phần Lan sớm gia nhập NATO". Ngoài ra, bà Jean-Pierre khuyến nghị Chính phủ Hungary sớm hoàn thành quy trình cho phép Thụy Điển gia nhập NATO.

Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho rằng việc Thụy Điển gia nhập NATO sẽ là một sự tăng cường đối với an ninh châu Âu và toàn cầu. Trên trang mạng xã hội X, ông Scholz nhấn mạnh việc phê chuẩn tại Quốc hội Hungary là một chiến thắng cho NATO.

AN BÌNH