Sáng 3-5, Lễ viếng đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành T.Ư Đảng được tổ chức trọng thể theo nghi thức Quốc tang tại Nhà Tang lễ Quốc gia (số 5- Trần Thánh Tông, Hà Nội), Hội trường Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh và Hội trường UBND tỉnh TT-Huế - quê hương của Đại tướng.

Đúng 6 giờ sáng 3-5-2019, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), nghi thức treo cờ rủ được tiến hành, bắt đầu Quốc tang Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng trong 2 ngày 3 và 4-5-2019. Cũng trong thời gian này, tất cả các cơ quan, công sở, nơi công cộng đều treo cờ rủ và ngừng tất cả các hoạt động vui chơi, giải trí.   Ảnh: Văn Điệp - TTXVN

Sau Lễ viếng, Lễ truy điệu được cử hành trọng thể tại Thủ đô Hà Nội, đúng 15 giờ ngày 3-5, chuyên cơ đưa Linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh đã hạ cánh xuống Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, TP Hồ Chí Minh. Đến 17 giờ cùng ngày, Lễ An táng được tổ chức trang trọng tại Nghĩa trang TP Hồ Chí Minh.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc điếu văn tại Lễ truy điệu nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

“Anh Sáu Nam kính mến...”

Đọc điếu văn tại Lễ truy điệu, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc xúc động nêu rõ: Đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh là một vị tướng trận mạc, một nhà chỉ huy xuất sắc, có tầm nhìn chiến lược, có chiến thuật tài tình và linh hoạt xử lý các tình huống phức tạp. Đồng chí là một trong hai sỹ quan Quân đội nhân dân Việt Nam được phong hàm vượt cấp từ Đại tá lên Trung tướng. Cuộc đời binh nghiệp của Đại tướng gắn với nhiều chiến trường vào Nam ra Bắc và thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả... Khi giữ trọng trách Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, với tầm tư duy chiến lược, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tác phong sâu sát, đồng chí cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước đề ra và chỉ đạo triển khai thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, đưa đất nước ta đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Với 99 tuổi đời, hơn 80 năm tuổi Đảng, Đại tướng Lê Đức Anh đã trọn đời phấn đấu, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Nhân dân ta.

Thủ tướng bày tỏ: Chúng tôi mãi mãi nhớ về Đại tướng Lê Đức Anh - anh Sáu Nam kính mến, người đồng chí thân thiết, chí tình, một vị tướng tài ba, một nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách đức độ, giản dị, gần gũi”.

Đại diện gia đình, ông Lê Mạnh Hà, con trai nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh đã gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc cùng lãnh đạo các địa phương, các cơ quan đoàn thể, đơn vị; lãnh đạo cấp cao các nước, bạn bè quốc tế, các cơ quan ngoại giao đoàn, đồng bào, đồng chí, bạn bè cũng như anh em họ hàng đã đến chia buồn, tiễn đưa cha mình về nơi yên nghỉ cuối cùng; gửi lời cảm ơn các giáo sư, bác sỹ, nhân viên y tế đã quan tâm điều trị, chăm sóc hết lòng cho cha mình trong suốt thời gian qua, cho đến những giây phút cuối đời.

Con trai của Đại tướng Lê Đức Anh nghẹn ngào: “Thưa ba, ba đã sống một cuộc sống kiên cường của người chiến sĩ và bình dị như bao người dân khác, vượt qua 4 cuộc kháng chiến và 3 cơn bạo bệnh, ba đã sống đến 100 tuổi. Yêu thương, nghị lực, may mắn và sức sống phi thường đã giúp ba sống thật lâu và thực sự có ích cho đời. Thế nhưng quy luật của muôn đời đã đưa ba đi mãi mãi”... Gia tài của ba để lại cho con cháu thật đồ sộ và quý giá, đó là là trái tim nhân hậu của con người dũng cảm, yêu thương và vị tha, nhân hậu. Chúng con thật vinh dự và tự hào được nhận món quà quý giá đó. Cảm ơn ba, chúng con chào ba, ba về bên mẹ, bên bạn bè thời kỳ khói lửa và thời bình yên. Vĩnh biệt ba”...

Đội tiêu binh chuyển di ảnh, gối huân, huy chương cùng linh cữu nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh rời Nhà tang lễ.

Ký ức vị Đại tướng gần gũi

Có mặt tại Nhà Tang lễ Quốc gia (Hà Nội), ông Lê Bá Cải, nguyên cán bộ Văn phòng Chính phủ cho biết, ông đến để bày tỏ lòng thương tiếc và kính trọng đối với nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh cùng gia đình người quá cố. Từng có thời gian làm việc, phục vụ Chủ tịch nước Lê Đức Anh trong những năm 1992 đến 1995, ông Lê Bá Cải cảm nhận sâu sắc rằng, ở Chủ tịch nước luôn toát lên phong thái rất bình dị, cởi mở, hòa đồng, là tấm gương tận tụy, hết mình phấn đấu, lao động vì dân, vì đất nước. Chủ tịch nước Lê Đức Anh là người công minh, chính trực, có những đóng góp lớn cho hoạt động đối nội, đối ngoại của đất nước, đặc biệt là đóng góp lớn vào việc bình thường hóa quan hệ giữa Việt Nam với các nước lớn trên thế giới như Mỹ, Trung Quốc.

Đại úy Phạm Xuân Hương (77 tuổi, Hà Nội), cựu binh của Đoàn tàu không số có mặt từ sớm tại Nhà Tang lễ Quốc gia để đợi vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh. Người cựu binh nhớ lại, tháng 10-1964, ông làm thợ máy trên chuyến tàu xuất phát từ Hải Phòng vào bến Vàm Lũng (Cà Mau). Đây là chuyến tàu khó quên đối với ông Hương, bởi trên tàu lúc đó có đồng chí Lê Đức Anh cùng 3 cán bộ cao cấp khác. “Lúc đó, tôi không biết đó là đồng chí Lê Đức Anh, mà chỉ thấy ông là cán bộ rất cao lớn, giản dị. Sau này, khi Đại tướng Lê Đức Anh giữ cương vị cao trong Quân đội và Nhà nước, tôi mới nhận ra đó là lãnh đạo đã đi cùng chuyến tàu không số năm xưa. Chuyến đi gian khó nhưng rất tự hào”, ông Hương chia sẻ.

Ông Nguyễn Đình Quốc, cựu binh của Đoàn tàu không số cho biết thêm, trong thời gian chống Mỹ cứu nước, Đoàn tàu không số có nhiệm vụ vận tải hàng hóa và đưa cán bộ, chiến sỹ vào miền Nam chiến đấu. Đường đi rất gian nan, nguy hiểm, có thể hy sinh bất cứ lúc nào nhưng với quyết tâm cao, niềm tin chiến thắng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, các chuyến tàu đã vượt qua mọi thử thách, đến bến an toàn.  Đại tướng Lê Đức Anh luôn có sự chỉ đạo sâu sắc, kịp thời đối với Đoàn tàu không số, giúp Đoàn tàu hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. “Đối với thế hệ chúng tôi, những vị lãnh đạo như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đại tướng Lê Đức Anh... là những tấm gương sáng, là niềm tin để cán bộ, chiến sỹ vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ, góp phần vào việc giải phóng đất nước. Hôm nay, chúng tôi đến viếng Đại tướng Lê Đức Anh với tấm lòng trân trọng, kính mến và tình cảm chân thành nhất”, ông Quốc xúc động cho biết.

Đoàn xe tang chở linh cữu nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh trên đường Độc Lập (Hà Nội).

Người dân miền Nam với Đại tướng

Từ 7 giờ ngày 3-5, tại Hội trường Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh, từng đoàn đại biểu của T.Ư và địa phương cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân lần lượt đăng ký chờ tới lượt vào viếng nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Tất cả đều chung một tấm lòng hướng về người lãnh đạo gần gũi, giản dị với những tình cảm kính trọng, niềm tiếc thương một người con ưu tú của đất nước, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Linh cữu nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh được chuyển từ máy bay xuống xe tang tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (thành phố Hồ Chí Minh).

Khóe mắt cay cay, bà Hồ Thị Kiều Thu cho biết bà từ Huế vào TP Hồ Chí Minh viếng Đại tướng Lê Đức Anh. Là con của Liệt sĩ Hồ Nguyên, người giới thiệu Đại tướng Lê Đức Anh vào Đảng bà chia sẻ, ông là người hiếm có trong cuộc sống,  liêm khiết và chân chính nhất. Vì thế dù xa xôi, bà nhờ con gái đưa vào TP Hồ Chí Minh để tiễn đưa Đại tướng và chia sẻ nỗi mất mát to lớn của gia đình.

Lặng lẽ ghi sổ tang, bà Trương Thị Hiền, Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP Hồ Chí Minh chia sẻ, Đại tướng Lê Đức Anh là người lãnh đạo xuất sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí đã để lại nhiều bài học quý báu cho chúng ta noi theo.

Trong phòng ghi sổ tang, những dòng cảm xúc của những đồng chí lãnh đạo từng công tác với nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh thể hiện niềm tiếc thương, sự kính trọng, chân thành và xúc động.

Đến viếng từ rất sớm, lặng lẽ ngồi chờ trong hội trường, cựu chiến binh Nguyễn Văn Tòng (90 tuổi), nguyên Phó Chính ủy, Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 9 bồi hồi chia sẻ, là cấp dưới trực tiếp của Đại tướng Lê Đức Anh (thời điểm đó là Tư lệnh Quân khu 9), bác Sáu Nam là vị tướng tốt, tướng giỏi. Sau này, dù giữ nhiều cương vị khác nhau, bác Sáu vẫn giữ liên lạc với anh em chúng tôi. Mỗi khi vào TP Hồ Chí Minh, bác đều dành thời gian gặp anh em.

NHÓM P.V – TTXVN