Quảng Trị có bờ biển dài hơn 75km, ngư trường rộng trên 8.400km2 nối cửa Vịnh Bắc Bộ với Biển Đông, trữ lượng hải sản khoảng 60.000 tấn/năm; cách bờ khoảng 18 hải lý có đảo Cồn Cỏ với vùng biển xung quanh đảo là nơi trú ngụ, sinh sản của các loài hải sản quý hiếm, có giá trị kinh tế cao, là ngư trường quan trọng đối với hoạt động khai thác hải sản của ngư dân Quảng Trị và các tỉnh trong khu vực. Xác định công tác tuần tra, kiểm soát, bảo vệ nguồn lợi thủy sản có ý nghĩa quan trọng, năm 1998, Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (nay là Chi cục Thủy sản) được Trung ương hỗ trợ đầu tư đóng mới tàu kiểm ngư VN-0099KN với công suất máy chính 385Hp (406CV). Nhờ được trang bị tàu kiểm ngư nên công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm về hoạt động thủy sản trên vùng biển Quảng Trị được tăng cường, mang lại hiệu quả cao, đẩy lùi các hoạt động khai thác thủy sản bằng các biện pháp hủy diệt.

Từ năm 1999 đến nay, lực lượng thanh tra, kiểm ngư đã xử lý hơn 1.200 vụ vi phạm hành chính, chuyển truy tố hình sự một vụ sử dụng chất nổ để khai thác thủy sản; tịch thu hơn 45kg thuốc nổ, 123 kíp nổ, 20m dây cháy chậm và 48 bộ xung điện; vận động ngư dân tự giác giao nộp hơn 130 bộ xung điện. Bên cạnh đó, tổ chức nhiều đợt phối hợp tuần tra chung với lực lượng Kiểm ngư Trung ương, Bộ đội Biên phòng tỉnh xua đuổi các tàu nước ngoài vi phạm vùng biển nước ta; tham gia nhiều đợt cứu hộ, cứu nạn trên biển; tăng cường công tác tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn các chủ tàu, thuyền trưởng và ngư dân các quy định của pháp luật về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Nhờ vậy, các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác thủy sản và bảo vệ nguồn lợi thủy sản đã giảm, những hành vi khai thác thủy sản mang tính hủy diệt được đẩy lùi; công tác chống khai thác IUU có nhiều chuyển biến tích cực; ý thức chấp hành pháp luật thủy sản của người dân ngày càng nâng cao.

Chứng kiến hình ảnh tàu VN-0099KN truy bắt thành công tàu giã cào công suất hơn 500cv mới thấy sự kiên cường của lực lượng kiểm ngư và “chiến binh” này. Chưa kể những lần tàu vi phạm có công suất lớn cố tình đâm va vào mạn để thoát lực lượng kiểm ngư. Mang trên mình “thương tích”, cùng với đương đầu mỗi năm trên dưới 10 cơn bão, áp thấp nhiệt đới, sóng to gió lớn, tàu VN-0099KN dù được bảo quản tốt, nhiều lần sửa chữa cũng không tránh được xuống cấp nghiêm trọng. Cụ thể, năm 2019, giá trị khấu hao còn lại bằng 0, nên năm 2020 được đầu tư sửa chữa lớn với kinh phí trên 900 triệu đồng, giá trị còn lại đến cuối năm 2022 là hơn 600 triệu đồng và hiện tiếp tục xuống cấp.

Sở NN và PTNT Quảng Trị cho biết thêm, vùng hoạt động của lực lượng kiểm ngư Quảng Trị rộng đến 2.250km2 mặt biển. Lực lượng kiểm ngư phải tiếp cận được với những tàu cá có dấu hiệu vi phạm mới xử lý được nhưng phương tiện đã xuống cấp, công suất thấp, tốc độ di chuyển chậm, trong quá trình hoạt động trên biển không đảm bảo an toàn cho người và tàu khi gặp điều kiện thời tiết không thuận lợi. Một điều đáng quan tâm nữa là đa số tàu cá của ngư dân trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận được đóng mới, cải hoán với tàu to, công suất tương đối lớn, hầu hết trên 400cv, tốc độ di chuyển trên biển tương đối nhanh. Vì vậy, khả năng hoạt động của “chiến binh” VN- 0099KN không đáp ứng được đầy đủ theo yêu cầu thực thi nhiệm vụ trên biển của lực lượng kiểm ngư tỉnh.

Trước tình hình của tàu VN-0099KN, việc đóng mới tàu có công suất khoảng 1.000 cv thay thế nhằm phục vụ tốt hơn công tác tuần tra, kiểm soát trên biển, chống khai thác IUU và cứu hộ, cứu nạn, phòng chống thiên tai là cần thiết. Đây cũng là mong muốn của ngư dân trong nỗ lực bảo vệ ngư trường, nguồn lợi thủy sản. Bởi từ lâu, lực lượng kiểm ngư đã là điểm tựa vững vàng cho ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Bảo Hà