(Cadn.com.vn) - Hôm qua, Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII bế mạc sau hơn 1 tháng làm việc (từ 20-5 đến 21-6). Bên cạnh các nội dung rất phong phú, đa dạng, bàn thảo nhiều vấn đề hệ trọng thì điểm nổi bật khác của kỳ họp chính là tinh thần dân chủ.

Tinh thần dân chủ một phần xuất phát từ chính nội dung của kỳ họp, với những vấn đề đặc biệt quan trọng của đất nước thu hút sự quan tâm theo dõi của toàn dân, như: Thảo luận, góp ý sửa đổi Hiến pháp, Luật Đất đai... Đây cũng là kỳ họp có nội dung chất vấn, trả lời chất vấn trực tiếp về nhiều vấn đề nhạy cảm, như Vinashin, Vinalines, Bauxite Tây Nguyên, nợ xấu ngân hàng... Đặc biệt, tại kỳ họp này, lần đầu tiên Quốc hội tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với 47/49 chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.

Tinh thần dân chủ, trước hết, thể hiện ở bên trong các Quốc hội. Đây là một trong những lần hiếm hoi, ĐBQH thẳng thắn tỏ thái độ phản biện mạnh mẽ đối với các báo cáo thẩm tra, giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các ủy ban của QH. Tiêu biểu nhất trong trường hợp này là đại biểu Lê Nam (Thanh Hóa), khi đề cập báo cáo giám sát thi hành Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2006-2012, trong đó không phát hiện tình trạng chi phần trăm hoa hồng trong các dự án đầu tư từ ngân sách Nhà nước, đã thẳng thắn đặt câu hỏi: “Tin được không? Tôi không tin. Nhân dân càng không thể tin”.

Tinh thần dân chủ thể hiện rõ trong hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cùng các vị ĐBQH không những đưa ra được nhiều nhận xét “nặng ký” đối với các báo cáo của Chính phủ mà còn quyết liệt truy vấn các thành viên Chính phủ. Câu chất vấn nào chưa được các thành viên Chính phủ giải đáp thỏa đáng đều được yêu cầu trả lời lại. Chính vì vậy, chất vấn và trả lời chất vấn thực sự là cuộc tranh luận có giá trị lý luận và thực tiễn rất cao và cũng không kém phần thú vị. Nó giúp cử tri có cái nhìn toàn diện hơn, đánh giá chính xác hơn tài năng, phẩm chất của các thành viên Chính phủ cũng như ngành mà họ phụ trách. 

Điểm đặc biệt thể hiện tinh thần dân chủ trong kỳ họp QH lần này chính là sự công khai nhanh chóng, khách quan, trung thực kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với 47 chức danh do QH bầu hoặc phê chuẩn.

Bên cạnh đó, tinh thần dân chủ còn thể hiện rõ trong việc QH tạo điều kiện tối đa cho báo chí tác nghiệp tại hội trường, hành lang, các tổ thảo luận, nơi ở của các đoàn ĐBQH... Báo chí có thể tiếp cận bất kỳ ĐBQH nào mình muốn phỏng vấn, đề cập trực tiếp bất kỳ vấn đề nào cử tri và dư luận quan tâm. Chính nhờ vậy, ý kiến, quan điểm của các ĐBQH không chỉ được nêu ra ở nghị trường mà còn ở trên mặt báo.

Ý nghĩa thực sự của việc phát huy cao độ tinh thần dân chủ ở Kỳ họp QH lần này không chỉ giới hạn ở nghị trường trong vòng hơn 1 tháng qua, quan trọng hơn, nó đang lan tỏa ra bên ngoài xã hội, góp phần tạo nên những thay đổi tích cực, lâu dài trong đời sống chính trị của đất nước. Đó sẽ là nhân tố hết sức quan trọng tác động đến nhiều mặt trong đời sống xã hội, trước hết là tạo tiền đề thuận lợi cho triển khai thực hiện các Luật, Nghị quyết được QH thông qua trong kỳ họp này trong thời gian sắp tới.

Nguyễn Lê