Nhiều tuyến đường giao thông được coi là động lực phát triển Đà Nẵng nhưng làm mãi không xong, dẫn tới phát sinh chi phí, đội vốn, gây bức xúc dư luận. Tuy nhiên, các dự án này không thể rề rà mãi. Cuối tháng 3 vừa qua, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Trung Chinh đã ký quyết định về kế hoạch tiến độ triển khai cụ thể các công trình trọng điểm, tạo động lực phát triển TP, trong đó có các dự án giao thông. Theo đó, ấn định mốc thời gian cụ thể hoàn thành, đưa vào sử dụng, nếu để chậm trễ ở khâu nào sẽ xử lý trách nhiệm đơn vị, cá nhân liên quan ở khâu đó.

Đáng kể đầu tiên là tuyến đường trục I Tây Bắc tổng vốn hơn 996 tỷ đồng khởi công từ tháng 3-2020 nhưng tới nay vẫn ì ạch, nhiều khu vực vướng mặt bằng, đơn vị thi công vừa làm vừa… nghỉ. Đơn cử, đoạn từ Hồ Tùng Mậu đến QL1A hiện mới giải tỏa 26/164 hồ sơ, trong khi đó kế hoạch phải hoàn thành giải tỏa từ tháng 4-2021. Do vướng mặt bằng nên đơn vị thi công mới triển khai được các hạng mục nền đường, bó vỉa, cống thoát nước đạt 24% khối lượng đoạn từ Hồ Tùng Mậu tới đường sắt dài 500m. Riêng đoạn từ đường sắt đến QL1A dài 1,1 km tổng giá trị gần 80 tỷ đồng dù đã khởi công từ tháng 5-2020, kế hoạch hoàn thành vào tháng 7-2021, nhưng hiện vẫn chưa có mặt bằng để thi công.

Tương tự, nút giao QL1A và Trục 1 Tây Bắc hiện mới giải tỏa được 11/20 hồ sơ, đơn vị thi công mới thực hiện được 5,2/37 tỷ đồng gói thầu thì buộc phải “nghỉ giải lao” từ tháng 7-2020 tới nay. Được biết, dự án trục I Tây Bắc thực hiện từ năm 2014 với tổng mức đầu tư ban đầu hơn 692 tỷ đồng, tuy nhiên do vướng mặt bằng, triển khai kéo dài dẫn đến trượt giá đền bù, buộc phải nâng tổng mức đầu tư lên 966 tỷ đồng (tăng hơn 273 tỷ đồng). Theo “tối hậu thư”, dự án phải hoàn thành giải phóng mặt bằng trong quý I-2022 và tới cuối tháng 6-2023 phải hoàn thành công trình.

Cũng trong tình trạng vướng mặt bằng dẫn tới chậm trễ kéo dài, đội vốn “khủng” là dự án đường vành đai phía Tây 2 do Ban quản lý dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên làm chủ đầu tư. Dự án dài gần 15km kéo từ Cẩm Lệ qua Liên Chiểu, Hòa Vang có vốn đầu tư phê duyệt ban đầu 87 tỷ đồng sau đó đội lên 20 lần, khoảng 1.800 tỷ đồng. Việc đội vốn chủ yếu do chi phí đền bù giải phóng mặt bằng tăng cao. Tuy vậy, ngay cả khi có đủ vốn để triển khai dự án, thì để giải phóng xong mặt bằng cũng phải mất 4-5 năm tới. Do vậy, theo đề xuất của Sở Kế hoạch và Đầu tư, đường Vành đai phía Tây 2 cần điều chỉnh hướng tuyến, tận dụng khai thác chung hạ tầng giao thông hiện hữu để giảm bớt kinh phí đền bù giải tỏa. Theo yêu cầu của TP, trong năm 2022 dự án phải hoàn thành đoạn cuối tuyến đang thi công dài hơn 4 km từ đường số 8 KCN Hòa Khánh đến nút giao đường tránh Nam Hải Vân.

Việc vướng mặt bằng cũng khiến dự án đường vành đai phía Tây đoạn từ QL14B đến đường Hồ Chí Minh chậm tiến độ kéo dài. Trong khi, đây là dự án có ý nghĩa quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống giao thông đô thị, kết nối mạng lưới giao thông Đà Nẵng với giao thông khu vực miền Trung- Tây Nguyên, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội phía tây TP. Dự án có tổng chiều dài hơn 19 km được khởi công từ năm 2018, theo kế hoạch phải hoàn thành trong năm 2021. Tuy vậy, đến nay dự án vẫn dang dở, đã phải điều chỉnh tăng vốn từ hơn 1,1 ngàn tỷ đồng lên gần 1,5 ngàn tỷ đồng. Tiến độ dự án chậm trễ có một phần nguyên nhân từ năng lực tài chính của nhà thầu “có vấn đề”, đơn cử như nhà thầu Cienco1 triển khai gói thầu chậm, đã bị xử phạt. Tuy vậy, nguyên nhân cơ bản vẫn do vướng mặt bằng, nhiều hộ dân không đồng ý mức giá đền bù, lại chưa nhận được đất bố trí tái định cư vì thế chưa di dời. không bàn giao mặt bằng. Hiện còn hơn 3km trên tuyến chưa thể giải phóng mặt bằng để thi công. Theo chỉ đạo mới nhất của TP tới cuối tháng 9-2022 dự án này buộc phải hoàn thành.

Rề rà nhất phải kể đến tuyến đường ven sông Tuyên Sơn-Túy Loan đoạn từ cầu Đỏ đến QL14B, dài hơn 7km, tổng vốn hơn 526 tỷ đồng, khởi công từ năm 2017 đến nay vẫn dang dở, trong tình trạng “nghỉ giải lao” vì không có mặt bằng. Hiện giá trị xây lắp mới đạt hơn 212/316 tỷ đồng, hơn 2km trên tuyến vẫn chưa có mặt bằng để thi công. Dự án này cũng bị ấn định thời gian buộc phải hoàn thành vào cuối tháng 9 tới. Tương tự, dự án nâng cấp, cải tạo đường DT 601 chiều dài hơn 35km, hiện vẫn còn khoảng 10 km chưa có mặt bằng thi công. Việc thi công “vỡ” tiến độ ngoài vướng mặt bằng giải tỏa từ các hộ dân mà còn phụ thuộc vào tiến độ bàn giao mặt bằng thi công đường ống dẫn nước thô DN1400; giải tỏa các hồ sơ lòng hồ đập dâng Nam Mỹ thuộc dự án nhà máy nước Hòa Liên; đường dây điện trên tuyến do Điện lực Đà Nẵng di dời và đường ống nước sinh hoạt xã Hòa Bắc. Hiện khối lượng xây lắp đạt khoảng 173/436 tỷ đồng (gần 40%). Dự án DT 601 thi công chậm trễ, kéo dài đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống người dân, đặc biệt hiện nay khi cao tốc Hòa Liên-La Sơn đi vào khai thác, không cho xe máy lưu thông, đóng các lối mở, việc di chuyển của người dân chỉ còn tuyến DT 601 sẽ càng khó khăn hơn. Theo “tối hậu thư”, tới 30-9 này dự án sẽ buộc phải hoàn thành phục vụ lưu thông cho người dân.

Với “tối hậu thư” ấn định thời gian, trách nhiệm cụ thể, hy vọng nhiều dự án giao thông động lực nhưng lâu nay… mất lực, “vỡ” tiến độ, đội vốn sẽ không còn đường lùi, buộc phải hoàn thành, đưa vào khai thác trong thời gian tới.

HẢI QUỲNH