(Cadn.com.vn) - Ông Rex Tillerson, Tổng giám đốc, Chủ tịch tập đoàn dầu lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới Exxon Mobil vừa trở thành ứng cử viên hàng đầu cho chức Ngoại trưởng dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Ông Tillerson, 64 tuổi, bắt đầu sự nghiệp tại Exxon vào năm 1975, sau khi tốt nghiệp kỹ sư dân sự tại Đại học Texas. Ông dành toàn bộ sự nghiệp hơn 40 năm làm việc cho tập đoàn này. Ông trở thành chủ tịch và tham gia vào hội đồng quản trị vào năm 2004. Ông đảm nhiệm vai trò tổng giám đốc điều hành 2 năm sau đó và dự kiến sẽ nghỉ hưu vào năm tới.

Khi còn trẻ, ông là một hướng đạo sinh đạt thành tích cao và là Chủ tịch Hiệp hội Hướng đạo sinh nam của Mỹ giai đoạn 2010-2012. Ông Tillerson cũng là cựu giám đốc của Quỹ  United Negro, một tổ chức của Mỹ, tài trợ học bổng cho sinh viên da màu.

Ông Tillerson có mối quan hệ thân thiết với giới lãnh đạo Nga. Ảnh: BBC

"Người bạn của Nga"

Với cương vị giám đốc điều hành Exxon, ông Tillerson quản lý hoạt động của tập đoàn này tại hơn 50 quốc gia, trong đó có Nga. Ông đã thúc đẩy chiến lược phát triển hoạt động của Exxon ở Nga trong nhiều thập kỷ qua. Ông Tillerson đã ký các giao dịch trị giá hàng tỷ USD với Cty dầu khí quốc doanh của Nga, Rosneft. Ông cũng được biết đến là một người bạn của Chủ tịch điều hành Rosneft Igor Sechin, người từng là Phó Thủ tướng Nga.

Ông cũng có mối quan hệ gần gũi  với Tổng thống Vladimir Putin. Ông Putin từng trao tặng huân chương hữu nghị, một trong những huân chương cao quý nhất của nước Nga, cho ông Tillerson.

Tổng Giám đốc tập đoàn dầu khí khổng lồ Exxon cũng phản đối lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga sau sự kiện sáp nhập Crimea hồi năm 2014. Exxon đã nộp một báo cáo nói rằng các biện pháp trừng phạt của chính phủ Mỹ và Liên minh Châu Âu đã gây hại cho tập đoàn 1 tỷ USD. Ông Tillerson ủng hộ tự do thương mại, trong khi Tổng thống đắc cử Trump chỉ trích nặng nề các hiệp định hiện có của Mỹ.

Lo ngại

Mối quan hệ giữa ông Tillerson với Nga cũng có thể là yếu tố bị Thượng viện "soi" trong trường hợp ông được đề cử làm Ngoại trưởng.

Tuy nhiên, Daniel Yergin, tác giả  từng đoạt giải Pulitzer cho biết Nga chỉ đại diện cho một phần tương đối nhỏ trong hoạt động tổng thể của Exxon. "Đó là một mối quan hệ kinh doanh", ông Yergin nói. "Nếu ông ấy trở thành Ngoại trưởng, ông sẽ theo đuổi lợi ích của Mỹ. Ông ấy là người thẳng thắn. Nếu đó là nhiệm vụ, ông sẽ làm", ông Yergin nhận xét.

Viết trên Twitter, ông Trump ca ngợi ông Tillerson: "Dù tôi có chọn ông ấy hay không, Rex Tillerson, Chủ tịch & Giám đốc điều hành Exxon Mobil, là một cầu thủ đẳng cấp thế giới".

Biến đổi khí hậu

Nếu ông Tillerson được đề cử Ngoại trưởng, biến đổi khí hậu cũng là một vấn đề gây tranh cãi. Tập đoàn Exxon, trong đó có khoảng 75.000 nhân viên trên toàn thế giới, hiện đang bị Văn phòng Tổng chưởng lý New York điều tra vì cáo buộc cố gắng che đậy những rủi ro về biến đổi khí hậu và cố tình lừa dối các nhà đầu tư và công chúng về những gì Cty này biết liên quan đến vấn đề toàn cầu ấm dần lên.

Tuy nhiên, ông Tillerson chấp nhận sự thay đổi khí hậu là có thật và đã nói về hậu quả "thảm khốc" nếu không được kiểm soát. Ông cho biết sẽ tiếp tục sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch nhưng đưa ra ý tưởng đánh thuế carbon như một biện pháp cắt giảm khí thải. "Thế giới phải tiếp tục sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch, cho dù có muốn hay không", ông cho biết.

An Bình
(Theo BBC)