(Cadn.com.vn) - Với Tổng thống Mỹ Barack Obama, họ tập trung vào đôi tai. Đối với Thủ tướng Anh David Cameron, là má; Tổng thống Pháp Francois Hollande là tầm vóc. Và đối với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, các họa sĩ vẽ tranh biếm họa của Penguen, tạp chí biếm họa nổi tiếng nhất Thổ Nhĩ Kỳ, tập trung vào cái miệng của ông.

Ông ấy tạo cho chúng tôi với rất nhiều nguồn cảm hứng”, Selcuk Erdem, một biên tập viên của Penguen thừa nhận.        

Trong 12 năm ông Erdogan lên nắm quyền - đầu tiên là thủ tướng và hiện là tổng thống - Penguen bị kiện một số lần, trong đó có một lần bị chính ông Erdogan kiện vì tạp chí này vẽ ông trong hình ảnh nhiều động vật khác nhau. Vụ việc mới nhất xảy ra trên trang bìa tạp chí gần đây. Ông Erdogan đứng trước cung điện xa hoa gây tranh cãi. “Chúng tôi có thể ít nhất phải hy sinh một nhà báo cho lễ nhậm chức”, ông Erdogan nói. Người đàn ông được ông Erdogan bắt tay đang cài nút áo khoác với cử chỉ được xem là miệt thị ông Erdogan là người đồng tính.

Đơn kiện được đệ trình lên các công tố viên với cáo buộc “xúc phạm tổng thống”. Hai họa sĩ truyện tranh Penguen bị kết án 14 tháng tù giam. Sau đó, họ được giảm án xuống còn 11 tháng do có “hành vi tốt” và cuối cùng chỉ dừng lại ở mức phạt tiền 14.000 lira Thổ Nhĩ Kỳ (5.350 USD).

“Không có óc hài hước”

“Chúng tôi rất tiếc, cảm thấy buồn thực sự. Một người nào đó ra tòa vì một tranh biếm họa là điều rất đáng buồn”, Selcuk Erdem nói. Ông Erdem khẳng định, vụ việc đã bị hiểu nhầm và rằng quyền tự do công dân đã bị xâm phạm. “Ông Erdogan và chính phủ của ông không có óc hài hước... Chúng tôi không xúc phạm bất cứ ai nên không lo lắng rằng sẽ bị đưa ra tòa”, ông Erdem nói.

Penguen chỉ là một trong nhiều trường hợp như vậy. Trong suốt thời kỳ bầu cử tổng thống từ tháng 8-2014 đến tháng 3-2015, 236 người bị điều tra vì tội xúc phạm ông Erdogan. Trong số đó, 105 người chính thức bị truy tố. Một cậu bé 16 tuổi bị buộc tội hồi đầu năm nay vì gọi tổng thống là một tên trộm trong một cuộc biểu tình. Cậu bé có thể bị bỏ tù đến 4 năm nếu bị kết tội. Một cựu Hoa hậu Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị buộc tội vì đăng bài thơ được cho là xúc phạm tổng thống trên Instagram.

Bức biếm họa trên trang bìa tạp chí Penguen khiến hai họa sĩ bị Tổng thống Erdogan (ảnh nhỏ) kiện và bị bỏ tù.  Ảnh: BBC

Mối đe dọa từ Twitter

Bộ luật Hình sự Thổ Nhĩ Kỳ năm 1926 có điều 299 nghiêm cấm xúc phạm người đứng đầu nhà nước. Nhưng thực tế, nó hiếm khi được sử dụng trước khi ông Erdogan làm thủ tướng.

Murat Onok, một giáo sư luật tại Đại học Koc Istanbul cho rằng, các cơ quan tư pháp chịu áp lực rất lớn. Các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ muốn chuyển tải thông điệp: hãy cẩn thận với việc chỉ trích ông Erdogan. Nhiều trường hợp châm ngòi từ Twitter, vốn được tổng thống gọi là “mối đe dọa”.

Tuần trước, trang này bị chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ chặn tạm thời cho đến khi hình ảnh một công tố viên bị bắt cóc được gỡ bỏ - lần thứ hai như vậy trong một năm qua. Tất cả bắt đầu từ việc một cựu phóng viên truyền hình Sedef Kabas nhắc tới một vụ tham nhũng lớn chống lại các chính trị gia, trong đó có ông Erdogan, trên Twitter. Ngay ngày hôm sau, cảnh sát đã có mặt tại nhà Kabas, tịch thu máy tính xách tay và điện thoại của cô, và cô bị buộc tội. Kabas có thể  đối mặt với một bản án lên đến 5 năm và 4 năm bị theo dõi gắt gao.

Ông Ismail Caglar thuộc tổ chức Seta thân chính phủ cho rằng, người dân có quyền chỉ trích, nhưng phải có ranh giới giữa chỉ trích và xúc phạm. “Cho đến nay, ông Erdogan bị xúc phạm nặng nề nhất. Đó là lý do tại sao các công tố viên sử dụng pháp luật để bảo vệ ông ấy”, ông Caglar nói.

An Bình
(Theo BBC)