Tổng thống Donald Trump đã “khẩu chiến” với Chánh án tòa án tối cao John Roberts sau khi ông này lên tiếng bảo vệ thẩm phán liên bang Jon Tigar, người bị ông chủ Nhà Trắng gọi là “thẩm phán của Obama” vì phản đối chính sách nhập cư của ông.

Chánh án Roberts (phải) không phải là thẩm phán đầu tiên bị Tổng thống Trump chỉ trích. Ảnh: BBC

“Thẩm phán của Obama”

Vụ việc bắt đầu từ hôm 20-11 vừa qua, khi Tổng thống Trump mỉa mai thẩm phán liên bang Jon Tigar tại quận Bắc, bang California là “thẩm phán của Obama”. Một ngày trước đó, ông Tigar đã đưa ra phán quyết bác bỏ sắc lệnh hành pháp của ông Trump về việc từ chối quyền xin tị nạn của những người nhập cư bất hợp pháp. Nhà lãnh đạo Mỹ thậm chí còn đi xa hơn, chỉ trích cả Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9 ở San Francisco. Tổng thống cho rằng xu hướng dân chủ của tòa án này là "sự hổ thẹn" và gây nguy hiểm lớn cho đất nước, đồng thời đưa ra ý tưởng tách tòa án này và khinh miệt các ý kiến nói tòa này thực sự là tư pháp độc lập. Tòa phúc thẩm khu vực 9 đã nhiều lần chống lại ông Trump khi ông ban hành các sắc lệnh hành pháp cấm nhập cảnh với các nước Hồi giáo chiếm đa số hồi năm ngoái cũng như ý định trục xuất hàng trăm nghìn người nhập cư bất hợp pháp đến Mỹ khi còn nhỏ.

Ngày 21-11, Chánh án Tòa án Tối cao Mỹ John Roberts đã lên tiếng đáp trả các chỉ trích của ông Trump và đề cao sự độc lập của nền tư pháp Mỹ. “Chúng tôi không có các thẩm phán của ông Obama, thẩm phán của ông Trump hay các thẩm phán của ông Bush hoặc bà Clinton”, ông Roberts khẳng định trong một tuyên bố. “Chúng tôi chỉ là các thẩm phán rất tận tâm đang cố gắng hết mình để đảm bảo quyền bình đẳng của tất cả người dân. Tất cả chúng ta nên biết ơn nền tư pháp độc lập đó”.

Về phần mình, ông Trump cũng đáp trả trên mạng xã hội Twitter, nói rằng ông Roberts đã sai, đồng thời nhấn mạnh rằng: “Xin lỗi Chánh án John Roberts, nhưng thực sự ông có các thẩm phán của Obama và họ có quan điểm rất khác so với những người đang chịu trách nhiệm về sự an toàn của đất nước chúng ta”. Ít phút sau bình luận trên, ông Trump tiếp tục viết trên Twitter, cho rằng Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9, nơi thẩm phán Jon Tigar đã chặn sắc lệnh nhập cư gần đây của Tổng thống, phản đối các chính sách của ông về an ninh và biên giới. “Chúng ta cần sự bảo vệ và an ninh. Những phán quyết này đang làm đất nước chúng ta không an toàn. Rất nguy hiểm và không khôn ngoan”, ông Trump viết với những ngôn từ chỉ trích mạnh mẽ.

Lần đầu tiên

Ông Roberts được Tổng thống George W. Bush đề cử làm Chánh án tòa án tối cao vào năm 2005 và tiếp tục giữ vị trí này qua các nhiệm kỳ của Tổng thống Obama đến Tổng thống Trump. Đây là lần đầu tiên Chánh án Roberts đáp trả một chỉ trích của Tổng thống Trump, mặc dù ông Trump trước đó đã rất nhiều lần công kích các thẩm phán bỏ phiếu chống lại dự luật của ông.

Trước đây, việc một tổng thống chỉ trích công khai chánh án Tòa tối cao là hiếm khi xảy ra, và ở chiều ngược lại thì chưa có tiền lệ. Reuters cho rằng, thật bất thường khi người đứng đầu 9 thẩm phán của Tòa án tối cao Mỹ “ăn miếng trả miếng” với tổng thống. Ilya Somin, giáo sư luật tại Đại học George Mason ở Virginia nhận xét, sự phản ứng của chánh án Roberts là dấu hiệu cho thấy tổng thống đã vượt quá giới hạn. "Suốt một thời gian dài, chánh án tòa tối cao đã không phản ứng gì. Tôi cho là ông Roberts đã cảm thấy như vậy là quá đủ với một số vấn đề và buộc phải lên tiếng", giáo sư Somin nhận xét.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia pháp lý tin rằng việc tranh cãi với ông Trump sẽ không mang lại lợi ích gì cho Chánh án Roberts. Ông Josh Blackman, giáo sư luật tại Đại học Luật Nam Texas cho biết: “Tôi nghĩ về lâu dài hành động này sẽ phản tác dụng. Ông Trump luôn có thể gia tăng sự chỉ trích với nhánh Tư pháp... Tòa án sẽ luôn ở thế yếu hơn”.

Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích các thẩm phán liên bang vì đưa ra phán quyết phản đối các chính sách của ông. Hồi năm 2017, ông Trump đã gọi một thẩm phán liên bang là “một người được gọi là thẩm phán với quan điểm lố bịch”, sau khi người này bác bỏ lệnh cấm nhập cảnh gây tranh cãi của ông đối với một số nước Hồi giáo.

AN BÌNH