18 năm trước, có một phòng tranh trưng bày tại Thư viện tỉnh Khánh Hòa trên đường Trần Phú. Chủ nhân phòng tranh đó là chàng họa sĩ mới vừa 25 tuổi, và tôi chưa hề biết mặt anh cho đến khi tôi đến phòng tranh này. Đó là họa sĩ Trần Hà. Những bức tranh đầu tay của chàng họa sĩ đến từ Hà Tĩnh (tốt nghiệp Trường nhạc họa Trung ương Hà Nội năm 1998) đã thực sự gây ấn tượng cho tôi với những gam màu. Năm đó, tôi viết bài: "Những bức tranh mang gam màu của đất".

Họa sĩ Trần Hà

Thời gian từ đó đến nay đã 18 năm. Chừng ấy năm cho cuộc hành trình của một họa sĩ thành danh, có tên tuổi trong nghề và được người thưởng ngoạn ưa chuộng ngoài cái duyên gặp gỡ, còn phải thực sự là tài năng. Bởi ta biết rằng, trong hàng ngàn họa sĩ, không dễ gì có người nổi bật nếu đi theo con đường mòn của người đi trước, chạy theo thị hiếu và vẽ tranh với mục đích kiếm tiền.

Tôi chỉ là người ngoại đạo trong những sắc màu. Và có thể, trong số những người chọn tranh của Trần Hà để trưng bày trong một biệt thự sang trọng, trong các phòng ngủ, tiền sảnh của những khu resort khách sạn 5 sao, họ có thể chỉ biết về sắc màu, chứ cũng không rành lắm về hội họa. Nhưng tranh của Trần Hà đã lay động họ, lay động tôi và lay động bất cứ ai đã chạm đến những tung tẩy màu sắc trên tấm vải lụa của anh.

Trong cuộc hành trình 18 năm đó, anh dọn nhà 2 lần, nay ổn định tại đường An Dương Vương, TP Nha Trang. Căn nhà nhỏ ấy đầy tranh. Và trong căn nhà ấy dành một nơi để cho anh sáng tác. Anh chọn Nha Trang làm quê hương thứ hai từ năm 2001, kiêm thêm đi dạy vẽ. Trần Hà tham gia vào Hội Văn học nghệ thuật Khánh Hòa, hiện là Phó Chủ tịch Hội. Có lẽ anh là Phó chủ tịch Hội trẻ tuổi từ trước đến nay.

Cuộc hành trình sáng tác của Trần Hà làm cho lưng anh luôn thấm đẫm mồ hôi. Anh dành trọn thời giờ rảnh, nhốt mình trong phòng tranh, tung tăng cùng những gam màu. Anh hình thành lần phong cách của mình với những bức tranh tĩnh vật thật sống động. Cũng là bàn, là ly, là hoa, là cây trái mà sao ta nhìn thấy nơi đó một buổi sáng chao lòng, một khoảnh khắc của tia nắng cô đơn hay một tái tim đang rộn rã yêu!

Trong nhà tôi có một bức tranh tĩnh vật anh tặng, và nhiều bạn bè bè khác cũng được anh tặng tranh. Trần Hà bảo, vì anh quý những người bạn, dẫu rằng trên thị trường, tranh của anh rất có giá, có nhiều vị khách nghe tiếng, tìm tới tận phòng tranh của anh chọn mua. Để rồi cái phẩm chất của người nghệ sĩ, khi bị mè nheo từng đồng, anh dứt khoát không bán bức tranh đó.

Trong lần lên Đà Lạt dự khai trương khách sạn Bavico 5 sao. Tôi đã gặp những bức tranh của anh. Không chỉ là những bức tranh ở trong phòng, mà ngay tại đại sảnh cả một bức tranh lớn, giống như anh đang kể về một câu chuyện cổ tích. Tranh của anh đã có mặt ở nhiều đại sảnh như thế, và khách không chỉ ngắm nhìn, trong cái gam màu quen thuộc đằm thắm đỏ nâu, anh đang kể về những câu chuyện dân gian, và thường thì ai cũng dừng lại thật lâu trước những bức tranh của anh.

Tôi cũng đã đến Kỳ Anh, quê anh. Kỳ Anh là một huyện nghèo ở Hà Tĩnh, và con đường vào nhà anh hun hút sâu. Đất Kỳ Anh nghèo, nhưng từ đây không hiếm nhân tài. Anh chọn Nha Trang làm quê hương thứ hai, và anh lại nhớ về miền quê của tuổi thơ với hàng trăm bức về Kỳ Anh với những tác phẩm như: Trò chơi dân gian Âm vang cội nguồn; Đất khát; Cầu nguyện Cánh diều tuổi thơ... 300 bức sơn dầu Trần Hà đã hoàn thành giống như 300 câu chuyện cổ tích, và có những câu chuyện cổ tích của anh đã bay xa, được các nhà sưu tầm tranh ở các nước như: Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Đức, Canada, Bỉ, Na Uy, Hà Lan, Australia, Nhật Bản, Singapore... chọn để trong gia tài tranh của họ.

Họa sĩ Trần Hà bên một tác phẩm đầy màu sắc ấn tượng.

Anh đã tổ chức triển lãm cá nhân tại Nha Trang năm 2001 và tại Hà Nội năm 2010. Anh có tranh tham gia ở nhiều cuộc triển lãm chung tại Khánh Hòa, khu vực miền Trung - Tây Nguyên cũng như triển lãm mỹ thuật toàn quốc, quốc tế. Anh cũng mang về cho mình những giải thưởng: Giải thưởng của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2005; giải tặng thưởng của Hội Mỹ thuật Việt Nam tại triển lãm tranh khu vực miền Trung - Tây Nguyên năm 2010; giải thưởng văn học nghệ thuật Khánh Hòa năm 2010 và giải thưởng văn học nghệ thuật Khánh Hòa 5 năm (giai đoạn 2006 - 2011).

Cuộc rong chơi với những sắc màu và ký ức tuổi thơ ở làng quê nhỏ Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã nuôi dưỡng tâm hồn chàng họa sĩ Trần Hà. Để rồi anh trở thành người kể chuyện cổ tích bằng tranh với những tác phẩm đầy màu sắc ấn tượng...

KHUÊ VIỆT TRƯỜNG