Hòa thượng Thích Quảng Đức (còn gọi là Bồ tát Thích Quảng Đức) thế danh là Lâm Văn Tuất, sinh năm 1897 tại thôn Hội Khánh, xã Vạn Khánh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa. Ngày 20 - 4 năm Quý Mão (tức 11-6-1963), Hòa thượng ngồi trong xe ô-tô, một vị Đại đức đã tẩm xăng lên y áo của Hòa thượng. Chiếc xe của Ngài dẫn đầu đoàn diễu hành rước di ảnh của các vị Thánh tử đạo của trên 800 vị Thượng tọa, Đại đức Tăng Ni và Phật tử. Khi đoàn diễu hành đến ngã tư Phan Đình Phùng - Lê Văn Duyệt (nay là ngã tư Nguyễn Đình Chiểu - Cách Mạng Tháng Tám, quận 3, TPHCM), Hòa thượng từ trên xe bước xuống, đến giữa ngã tư đường, Ngài bình thản xếp chân kiết già, điềm nhiên châm lửa tự thiêu nhằm chống lại chế độ độc tài và đàn áp Phật giáo của chính quyền Ngô Đình Diệm, phản đối chiến tranh, cầu nguyện cho đất nước thanh bình, nhân dân an lạc...

Trong buổi lễ, ông Nguyễn Đặng, một Phật tử từng gặp Bồ tát Thích Quảng Đức đã kể lại câu chuyện. Triển lãm gồm 38 pháp đạo, Pháp khí…, 18 ảnh tư liệu về thời điểm Bồ Tát tự thiêu năm 1963. Đặc biệt có bộ ảnh xưa 30 bức "Phật giáo Nha Trang biểu tình năm 1963" lần đầu tiên công bố trước đại chúng, với nhiều hình ảnh đường xưa phố cũ của thị xã Nha Trang (như Độc Lập, Ty Thông Tin, Công viên Trình Minh Thế, Duy Tân, Nguyễn Hoàng…). Ngoài các hình ảnh, tư liệu về Bồ tát Thích Quảng Đức, triển lãm cũng trưng bày 54 tác phẩm tranh nghệ thuật gồm nhiều chất liệu: Điêu khắc, sơn dầu, gò nhôm… của 16 tác giả về đề tài Phật pháp. Trong đó tác giả lớn tuổi nhất là Phan Phan (80 tuổi), nhỏ tuổi nhất là Phan Duy Bảo (8 tuổi). Họa sĩ Giang Phong, đại diện các họa sĩ cho biết, các tác phẩm được bắt đầu từ tháng 2-2023 mang tính nghệ thuật cao. Có thể kể: Bồ tát Quảng Đức (Nguyễn Văn Thuận), Sen (Giang Phong), Thiền (Huỳnh Phước), Tiếng gọi Hòa Bình (Đỗ Trường Sơn).

Đây là lần đầu tiên sau 60 năm, một buổi triển lãm và công bố các tài liệu về Bồ Tát Thích Quảng Đức trong khuôn viên chùa Long Sơn, nhân Phật Đản năm 2023.

Khuê Việt Trường