Trung Quốc và Mỹ đang bùng nổ những tranh cãi gay gắt về nguồn gốc của đại dịch Covid-19, trong đó một quan chức Bắc Kinh thúc đẩy thuyết âm mưu cho rằng, Washington mang virus SARS-CoV-2 vào nước này.

Với các trường hợp mắc bệnh giảm dần ở Trung Quốc và tăng vọt ở nước ngoài, Bắc Kinh bác bỏ tin cho rằng, thành phố Vũ Hán là nơi sinh ra dịch bệnh này trong bối cảnh Bắc Kinh tỏ ra tức giận vì các quan chức Mỹ gọi nguồn bệnh này là “virus Vũ Hán”. Trung Quốc ngày 13-3 xác nhận có 8 ca nhiễm mới và 7 ca tử vong trong ngày 12-3.

Người mắc Covid-19 đầu tiên ở Trung Quốc phát hiện từ ngày 17-11-2019 Báo SCMP dẫn nguồn tài liệu của chính phủ đưa tin, ca đầu tiên mắc Covid-19 ở Trung Quốc được phát hiện vào ngày 17-11-2019, chứ không phải vào tháng 12-2019 như chúng ta biết trước đó.  Theo tin trên, trường hợp này là một cư dân 55 tuổi ở tỉnh Hồ Bắc, sau đó dịch bắt đầu lan rộng. Tổng cộng có 9 người nhiễm SARS-CoV-2 đã được phát hiện tại tỉnh này vào tháng 11-2019, nhưng không ai trong số họ được xác định là “bệnh nhân số 0” - nghĩa là người nhiễm đầu tiên từ đó lây lan dịch bệnh. Tổng thống Brazil, Phu nhân Thủ tướng Canada, Bộ trưởng Nội vụ Australia nhiễm bệnh Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro ngày 13-3 đã xác nhận mắc Covid-19 sau chuyến đi đến Mỹ. Văn phòng Thủ tướng Canada vừa ra thông báo cho biết, phu nhân của Thủ tướng, bà Sophie Trudeau đã mắc Covid-19. Theo thông báo, những triệu chứng bệnh của bà Sophie Grégoire ở mức nhẹ.  Trước đó, Văn phòng Thủ tướng Canada thông báo Thủ tướng Justin Trudeau đang tự cách ly tại nhà. Bà Sophie có triệu chứng giống như bị cúm nhẹ sau khi tham dự một sự kiện tại Anh. Cùng ngày, Bộ trưởng Nội vụ Australia Peter Dutton cho biết ông đã xét nghiệm và được chẩn đoán mắc Covid-19 và đã nhập viện để cách ly.

Mỹ mang SARS-CoV-2 vào Trung Quốc?

Trong một tuyên bố tối 12-3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ám chỉ, quân đội Mỹ có thể đưa virus SARS-CoV-2 vào Trung Quốc. Tuy nhiên, ông không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào.

Trên tài khoản Twitter, ông Triệu nhắc lại những thuyết âm mưu tương tự đang tràn lan trên truyền thông Trung Quốc đã đổ lỗi cho Mỹ gây ra đại dịch này. Ông Triệu cũng đăng tải đoạn băng của người đứng đầu Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) xác nhận trước Quốc hội rằng một số người Mỹ, bị nghi là tử vong do cúm, được giám định chứng tử là mắc Covid-19. “Có thể là bệnh nhân số 0 xuất hiện tại Mỹ? Có bao nhiêu người nhiễm bệnh? Tên của những bệnh viện đó là gì? Có lẽ quân đội Mỹ đã mang dịch bệnh này tới Vũ Hán. Hãy minh bạch! Mỹ nợ chúng tôi lời giải thích” - ông Triệu nói.

Việc đặt câu hỏi về nguồn gốc của căn bệnh này mâu thuẫn với đánh giá ban đầu của chính Trung Quốc về nguồn gốc của virus, hiện đã giết chết gần 5.000 người trên toàn thế giới. Trước đó, người đứng đầu CDC của Trung Quốc nói rằng nguồn phát tán SARS-CoV-2 là động vật hoang dã được bán trong một khu chợ ở Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc. Tuy nhiên, Bắc Kinh bắt đầu có nhiều nghi ngại khi trong những ngày gần đây, giới chức Trung Quốc và một chuyên gia y tế có tiếng lại khẳng định, virus này có thể bắt nguồn từ nơi khác. “Dịch bệnh xuất hiện đầu tiên ở Trung Quốc, chứ không nhất thiết bắt nguồn từ Trung Quốc”, chuyên gia y tế hàng đầu của nước này Zhong Nanshan nhấn mạnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cho biết hiện chưa rõ con đường đi chính xác của virus.

Trong ngày 13-3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng đã từ chối bình luận về những phát ngôn trên mạng xã hội Twitter của ông Triệu Lập Kiên. 

Chọc giận lẫn nhau

Ông Triệu đưa ra cáo buộc này sau khi Giám đốc CDC của Mỹ Robert Redfield thừa nhận một số bệnh nhân chết vì cúm mùa ở Mỹ có thể liên quan đến Covid-19.

Washington cũng chọc giận Bắc Kinh khi gọi nguồn bệnh này là “virus Vũ Hán”. Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng gọi đây là “virus Vũ Hán”, khiến Bộ Ngoại giao Trung Quốc bác bỏ và nhấn mạnh đây là thuật ngữ “đáng khinh” và “thiếu tôn trọng khoa học”. Bất chấp những tranh cãi, Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu bài phát biểu trên truyền hình quốc gia bằng cách nói về sự bùng phát dịch “bắt đầu ở Trung Quốc”. Robert O’Brien, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ hôm 13-3 cũng đã nhấn mạnh rằng, virus có nguồn gốc từ Vũ Hán. Ông cũng chỉ trích Trung Quốc đã che đậy thông tin về dịch bệnh và thiếu hợp tác từ ban đầu. “Điều này đã khiến cộng đồng thế giới phải trả giá trong 2 tháng để đối phó với mối đe dọa”, ông O’Brien tuyên bố. Bắc Kinh ngay lập tức bác bỏ và xem tuyên bố của ông O’Brien là “vô đạo đức và vô trách nhiệm”.

Bắc Kinh cũng tỏ nghi ngại về thông tin CDC của Mỹ giữ bí mật về các cuộc thảo luận về Covid-19. Reuters mới đây dẫn lời 4 quan chức trong chính quyền của ông Trump đưa tin, Nhà Trắng đã chỉ thị cho các quan chức y tế liên bang Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh của Mỹ (HHS) xem các cuộc họp cấp cao về Covid-19 là mật. Theo các quan chức này, hàng chục cuộc thảo luận như vậy đã được tổ chức kể từ giữa tháng 1 tại phòng họp được canh gác cẩn mật ở HHS - cơ quan giám sát CDC - và những nhân viên không có thẻ an ninh đã bị loại khỏi các cuộc họp.

Tuy nhiên, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Ullyot gửi thư cho Reuters cho biết, Nhà Trắng chưa bao giờ ra chỉ thị cho bất cứ cơ quan nào xem các cuộc họp cấp cao về Covid-19 là mật như tin đã đưa. “Đây là thông tin bịa đặt..., những thông tin này không được xem là mật”, Giám đốc CDC Redfield nêu rõ.

KHẢ ANH