Năm 2018, Bắc Kinh đã cấp tiền để StarTimes triển khai dự án "10.000 ngôi làng" ở Kenya, giúp Cty đến với 16.000 hộ gia đình và 2.400 tổ chức công cộng của nước này. Hiện, StarTimes đang tập trung tạo ra các chương trình có nội dung địa phương nhằm tăng vị thế của mình trên thị trường Châu Phi.

Dự án "10.000 ngôi làng"

Trong khu kinh doanh hào nhoáng ở trung tâm thành phố Nairobi, ông Japhet Akhulia, Giám đốc tiếp thị thương hiệu của StarTimes tại Kenya đang tổ chức tiệc mừng tại trụ sở mới của StarTimes. StarTimes hiện đạt 1,5 triệu thuê bao ở Kenya, chỉ xếp sau MultiChoice. Cty có mặt ở quốc gia Đông Phi này từ năm 2012, nhưng sự phát triển gần đây của Cty được thúc đẩy một phần bởi sự hỗ trợ của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Năm 2018, Bắc Kinh cấp cho nhóm của ông Akhulia 800 triệu shilling Kenya (khoảng 7,8 triệu USD) để triển khai dự án "10.000 ngôi làng" ở Kenya. Số tiền đó sẽ đưa StarTimes đến 16.000 hộ gia đình và 2.400 tổ chức công cộng, chẳng hạn như trường học và bệnh viện, trên toàn quốc miễn phí. Một nửa số tiền đó là dành cho thiết bị và một nửa là cho chi phí thực hiện, bao gồm cả việc đi lại của nhân viên StarTimes. Ở hầu hết các ngôi làng nơi StarTimes lắp đặt truyền hình miễn phí, thường xuyên xuất hiện bức tranh vẽ cờ của Kenya và Trung Quốc cạnh nhau trên những bức tường.

Việc StarTimes có mối quan hệ cùng có lợi với Bắc Kinh là rõ ràng: Cty được trả tiền để thực hiện Dự án 10.000 Ngôi làng và tìm được nhiều khách hàng hơn từ việc này. Đổi lại, ông Tập được đưa nội dung của Trung Quốc đến các hộ gia đình trên khắp Châu Phi. Mối quan hệ cộng sinh đó khiến những người xem như bà Angela Lewis, nghiên cứu sinh tại Khoa truyền thông quốc tế của Đại học Nottingham ở Ninh Ba, Trung Quốc, người đã nghiên cứu về StarTimes trong nhiều năm, đặt câu hỏi: StarTimes thực sự như thế nào? "Đó rõ ràng là một ủy quyền của nhà nước Trung Quốc", bà nói.

Ông Pang Xinxing, Chủ tịch StarTimes, chưa bao giờ trả lời phỏng vấn truyền thông phương Tây về những cáo buộc như vậy. Khi được hỏi về mối quan hệ của chính phủ với StarTimes, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết: "Chính phủ Trung Quốc luôn khuyến khích các doanh nghiệp Trung Quốc chất lượng và uy tín phát triển ở Châu Phi". "Không dễ để thực hiện dự án này. Nhiều quốc gia nước ngoài không có khả năng cũng không sẵn sàng để làm điều này. Trên thực tế, dự án đã nhận được sự công nhận rộng rãi từ chính quyền địa phương và người dân", người phát ngôn cho biết.

"Xin chào, Mr.Right"

Sande Bush là một diễn viên hài có nghệ danh "Tiến sĩ Ofweneke". Nhưng gần đây anh ấy cho rằng, nghệ danh của mình nên là "Tiến sĩ Tình yêu", bởi vì Bush là người đồng dẫn chương trình truyền hình hẹn hò đình đám "Xin chào, Mr.Right". "Xin chào, Mr.Right" là bước đột phá đầu tiên của StarTimes trong việc sản xuất các nội dung do người Châu Phi làm ở Kenya. Dự án cho thấy Cty Trung Quốc đang tập trung phát triển tại các thị trường địa phương để duy trì chỗ đứng của mình.

Kế hoạch bản địa hóa các nội dung của StarTimes mang lại lợi ích cho các ngành công nghiệp sáng tạo địa phương của Châu Phi, nơi nhận được đầu tư từ Cty Trung Quốc. Ngày càng nhiều Cty Trung Quốc đầu tư và thử nghiệm ở Châu Phi, sự thống trị thị trường của họ càng lấn sâu vào lục địa, và sức mạnh mềm của Bắc Kinh càng tăng lên. Chẳng hạn như, trong khi Spotify và Apple Music nhắm mục tiêu người dùng chủ yếu ở các thị trường đã phát triển, thì Boomplay, thuộc sở hữu của hai Cty Trung Quốc, đã trở thành dịch vụ phát nhạc trực tuyến lớn nhất Châu Phi. Boomplay có 46 triệu người dùng trên lục địa với một danh mục gồm 5 triệu video và bài hát.

StarTimes có được các hợp đồng của chính phủ, và khách hàng, từ người nghèo đến giới thượng lưu, để từ đó chiếm lĩnh thị trường truyền hình trên khắp lục địa. Khi Châu Phi tiếp tục chuyển sang truyền hình kỹ thuật số, số lượng người đăng ký dịch vụ của StarTimes được dự đoán sẽ tăng lên 14,85 triệu vào năm 2024, đưa Cty vượt lên trước MultiChoice. Điều đó sẽ chỉ làm sâu sắc thêm ảnh hưởng của Trung Quốc tại một khu vực mà phương Tây từng coi là "lục địa vô vọng".

Nhưng các quốc gia Châu Phi có nên lo lắng về ảnh hưởng và mối quan hệ của StarTimes với Bắc Kinh, giống như cách phương Tây nói về Huawei? Ông Madrid-Morales, trợ lý giáo sư tại Đại học Houston, người đã nghiên cứu về StarTimes khi còn là một nghiên cứu sinh tại Đại học Hồng Kông, không nghĩ vậy. Những hậu quả tiêu cực tiềm ẩn của việc StarTimes thống trị các mạng lưới truyền hình của Châu Phi vẫn chỉ nằm ở "khả năng".

AN BÌNH