Nhìn lại để so sánh, lứa tuổi 8X, 9X  có một tuổi thơ không smartphone và được vận động thường xuyên hơn.  

Các trò chơi vận động của tuổi thơ các thế hệ 8X, 9X.   Ảnh: internet.

Nhiều trò chơi vận động

Hiện nay, để giữ các bé "ngồi im một chỗ", nhiều bậc phụ huynh đã dùng đến smartphone (điện thoại thông minh). Các video vui nhộn hay trò chơi điện tử ngay lập tức khiến các bé dán mắt vào màn hình smartphone. Tuy nhiên, trên tờ The Life Hacker, chuyên gia cai nghiện hàng đầu nước Anh Mandy Saligari đã khẳng định: "Cho trẻ em sử dụng smartphone giống như việc bạn đưa ma túy cho chúng". Bên cạnh đó, có nhiều công trình nghiên cứu cũng chỉ ra tác hại của việc trẻ em "nghiện" smartphone. Chẳng hạn, Giáo sư Jean Twenge và Giáo sư Keith Campbell từ Đại học San Diego (Mỹ) đã thu thập dữ liệu từ 40.000 trẻ em ở Mỹ từ 2 đến 17 tuổi. Kết quả cho thấy sử dụng smartphone trong thời gian dài gây ảnh hưởng đến cảm xúc của chúng. Cụ thể, 1/2 trẻ em sử dụng smartphone trên 2 giờ thường dễ mất bình tĩnh, rất khó bình tĩnh lại. Ngoài ra, nếu trẻ em dán mắt vào smartphone trên 4 giờ mỗi ngày thường hay cãi lý, lo lắng và ít muốn học hỏi, từ đó dẫn đến ít hòa đồng với xã hội, bạn bè hơn.

Nhìn lại để so sánh, lứa tuổi 8X, 9X (sinh những năm 1980, 1990) có một tuổi thơ không smartphone và được vận động thường xuyên hơn. Ngày đó, các trẻ em thường tìm đến các trò chơi vận động như nhảy dây, bắn bi, trốn tìm, thả diều, rồng rắn lên mây, bịt mắt bắt dê... Các trò chơi nay có tác dụng tích cực đối với trẻ em. Chẳng hạn, tăng sức bền và độ dẻo dai (nhảy dây), tăng khả năng tinh mắt (bắn bi), tăng khả năng phán đoán (trốn tìm, bịt mắt bắt dê), tăng khả năng khéo léo (thả diều)... Từ đó trẻ em sẽ được phát triển toàn diện hơn về cả thể chất lẫn tinh thần.

Đọc truyện tranh giáo dục

Ngày đó, đối với các thế hệ 8X, 9X, đọc truyện tranh không chỉ là một thú vui mà còn có tác dụng giáo dục. Tôi nhớ như in bộ truyện tranh đầu tiên được đọc và được vui cười sảng khoái khi đọc nó là "Đôrêmon". Đây là bộ truyện tranh dành cho thiếu nhi của tác giả Fujiko F. Fujio, một họa sĩ truyện tranh tài danh của Nhật Bản. Bộ truyện được Nhà xuất bản Kim Đồng mua bản quyền và phát hành tại Việt Nam.

Không chỉ là một bộ truyện tranh được độc giả nhỏ tuổi ưa thích, "Đôrêmon" còn tác động tích cực đến trẻ em Nhật và các nước trên thế giới. Những "bảo bối" cùng các câu chuyện phiêu lưu trong truyện đã xây dựng cho độc giả nhỏ tuổi sự ham thích tìm hiểu khoa học - công nghệ, đặc biệt là sự ham thích với rô-bốt và các ứng dụng của rô-bốt trong cuộc sống. Tuy nhiên, "Đôrêmon" được độc giả nhỏ tuổi yêu quý nhất chính là tình bạn tuyệt vời của chú mèo máy Đôrêmon với cậu bé yếu đuối Nôbita, bao gồm thêm nhóm bạn Chaien, Xêkô, Xuka của họ. Sau khi đọc truyện, tin chắc rằng, các em thiếu nhi sẽ xây dựng sự đoàn kết, yêu thương lẫn nhau trong học tập và cuộc sống.

Những bộ truyện tiếp theo mà thế hệ chúng tôi chăm chú đọc là "Cô tiên xanh", "Tâm hồn cao thượng", "Truyện cổ nước Nam", "Nhị thập tứ hiếu", "Thần đồng Đất Việt", "Trạng Quỳnh". Đây là những bộ truyện giáo dục về nhân cách con người, khuyên giữa người với người phải sống đủ đầy về nhân, lễ, nghĩa, trí, tín.

Hiện nay, smartphone là một sản phẩm phục vụ thiết yếu cho đời sống con người. Nó không chỉ có chức năng như là một chiếc điện thoại mà còn tích hợp trong đó những tính năng tương tự một chiếc laptop (máy tính xách tay) như duyệt web, chơi game, chụp ảnh, quay phim, video call (gọi không mất tiền cước điện thoại), định vị toàn cầu, trợ lý ảo, các ứng dụng của bên thứ 3 trên kho ứng dụng di động. Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực thì smartphone cũng có mặt tiêu cực như hiện tượng trẻ em "nghiện" smartphone là một vấn đề rất đáng báo động. Bởi vậy, các bậc phụ huynh hãy dành thời gian cho các bé chơi các trò chơi vận động hơn là bỏ mặc các bé "ngồi im một chỗ" với một chiếc smartphone.

NGUYỄN VĂN TOÀN