Tháng 10, đoàn người khắp mọi miền tổ quốc đổ về Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn, xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương (Nghệ An) ngày càng nhiều. Trung bình nơi đây đón hàng nghìn du khách mỗi ngày. Những cựu thanh niên xung phong (TNXP), cựu chiến binh, hội phụ nữ, cán bộ và Nhân dân các địa phương đến với Truông Bồn với niềm tri ân, thành kính với những thế hệ đi trước đã không tiếc máu xương, đánh đổi hạnh phúc riêng vì hạnh phúc chung của đất nước.

Trong dòng người ấy, có một đoàn xe đưa dâu đi qua bỗng dừng lại, chú rể nắm tay cô dâu cùng đại diện hai họ nội, ngoại bước vào Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn. Đó là chú rể Nguyễn Đình Vinh (1993, quê Mỹ Sơn, Đô Lương) và cô dâu Hoàng Thanh Nga (quê Quảng Ninh). Nga và Vinh đều đang làm việc tại Nghệ An. Trước khi tổ chức đám cưới, Vinh đã bàn bạc với Nga về kế hoạch đưa gia đình ngoại đến thăm Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn. Quyết định ấy lập tức được cô dâu ủng hộ.

Giọng nữ thuyết minh viên ấm áp giới thiệu về cuộc đấu tranh anh dũng của Đại đội 317 trên “tọa độ lửa” Truông Bồn. Nơi đây đã có 1.240 cán bộ, chiến sĩ (CBCS) bộ đội, dân quân, công nhân ngành giao thông, TNXP đã ngã xuống để giữ cung đường huyết mạch 15A chi viện cho tiền tuyến miền Nam. Suốt cuộc chiến tranh phá hoại, trên vùng trời Đô Lương hầu như ngày nào cũng có máy bay do thám quần lượn. Từ 1964 - 1968, đế quốc Mỹ đã tập trung máy bay ném bom hòng phá hủy con đường vận tải chiến lược này. Trong khoảng thời gian đó, địch đã trút xuống mảnh đất anh hùng này 18.936 quả bom các loại và hàng chục ngàn quả tên lửa, tàn phá 211 thôn, làng dọc tuyến đường. Có ngày Truông Bồn phải hứng chịu 936 quả bom dội xuống, những con số kỷ lục.

Trong cuộc chiến ấy, có nhiều người đã ngã xuống, có những hy sinh đã trở thành bất tử để làm nên huyền thoại Truông Bồn. Nơi đây có 13 chiến sĩ TNXP Tiểu đội 2, Đại đội 317, Tổng đội TNXP Nghệ An (gồm 11 nữ, 2 nam) đã anh dũng hy sinh khi đang làm nhiệm vụ trên “tọa độ lửa” Truông Bồn. Trong đó, người trẻ nhất mới 17 tuổi, người nhiều tuổi nhất vừa tròn 22 tuổi, họ đều chưa ai kịp xây dựng hạnh phúc gia đình.

Rạng ngày 31-10-1968, Đại đội TNXP 317 được giao nhiệm vụ đảm bảo giao thông cho đoàn xe quân sự vượt Truông Bồn vào Nam. 6 giờ 10 phút ngày 31-10, khi chiếc xe cuối cùng rời khỏi Truông Bồn thì máy bay ập đến đánh phá, 13 trong 14 đồng chí trong tiểu đội cảm tử anh dũng hy sinh. Chỉ duy nhất, tiểu đội trưởng Trần Thị Thông sống sót khi đang ôm khẩu súng trường bên miệng hầm. Thân thể nhiều đồng chí đã tan vào đất đá, cỏ cây. Các anh chị hy sinh khi chỉ còn vài giờ nữa thôi, lệnh ngừng bắn hoàn toàn miền Bắc có hiệu lực.

“Chỉ còn vài giờ nữa thôi, chị Đoàn Thị Bốn sẽ được xuất ngũ về nhà chăm sóc mẹ bởi người anh trai cũng đã hy sinh ở chiến trường. Còn chị Trần Thị Doãn, Hà Thị Đang, Phan Thị Dung, Vũ Thị Hiên, và Nguyễn Thị Phúc sẽ về nhà chuẩn bị đi học Trường Trung cấp y tế Nghệ An, những tờ giấy báo nhập học đang được buộc trong khăn mùi xoa ở cổ tay... Trong số các các anh chị ngã xuống có anh Cao Ngọc Hòa (quê Diễn Lộc, huyện Diễn Châu) và chị Nguyễn Thị Tâm (quê Hợp Thành, huyện Yên Thành) yêu nhau đã 3 năm, có kế hoạch phục viên trở về quê ra mắt gia đình và tổ chức đám cưới”- giọng nữ thuyết minh viên nghẹn lại.

Nghe câu chuyện tình yêu của chị Tâm và anh Hòa hy sinh khi đám cưới chưa kịp diễn ra khiến nhiều người rưng rưng xúc động. “Em sinh ra trên mảnh đất này, nhiều lần được nghe về cuộc chiến đấu bảo vệ cung đường huyết mạch 15A và sự hy sinh anh dũng của 13 TNXP trong lúc làm nhiệm vụ. Các anh, các chị đã hy sinh hạnh phúc riêng của mình để chúng em có được hạnh phúc như ngày hôm nay. Bởi vậy, trong ngày trọng đại của cuộc đời mình, em mong muốn được cùng vợ đến đây thắp nén tâm nhang tưởng nhớ công ơn của các anh, các chị. Mong rằng, đất nước sẽ luôn hòa bình, người dân sẽ được sống trong no ấm, hạnh phúc” – chú rể Nguyễn Đình Vinh tâm sự.

“Hy vọng rằng những cặp đôi yêu nhau sẽ đến được với nhau và có một đám cưới viên mãn. Mong rằng hai vợ chồng sẽ sống với nhau hạnh phúc đến đầu bạc răng long” – cô dâu Hoàng Thị Nga tiếp lời.

Theo ông Phan Trọng Lộc – Giám đốc Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn, thời gian qua có rất nhiều đám cưới chọn Truông Bồn làm điểm dừng chân trên đường rước dâu. Trong ngày trọng đại của mình, họ đã không quên những người đã ngã xuống, đã hy sinh niềm hạnh phúc riêng cho hòa bình ngày hôm nay. “Chúng tôi vô cùng xúc động khi được đón những vị khách “đặc biệt” này. Bởi thế hệ trẻ hôm nay đã hiểu được cái giá của hòa bình là hy sinh máu xương, hy sinh tuổi thanh xuân của thế hệ đi trước. Các anh, các chị đã đánh đổi tình yêu, hạnh phúc của riêng mình vì nền độc lập. Hy vọng rằng, thế hệ trẻ hôm nay sẽ sống biết ơn hơn, trách nhiệm hơn với bản thân, gia đình và đất nước” – ông Phan Trọng Lộc bộc bạch thêm.

Dương Hóa