Mặc dù vẫn đứng đầu bảng sau hai lượt trận nhưng khó có thể đánh giá ĐT Anh đã thi đấu tốt, hay chí ít là đúng với kỳ vọng ở EURO 2024. Sau hai trận đấu, ĐT Anh ghi được hai bàn với chỉ số bàn thắng kỳ vọng là 1,38 - tức trung bình mỗi trận, thông số đó của Tam sư chỉ là 0,76.

Để có tương quan, chỉ số bàn thắng kỳ vọng của Luton Town tại Premier League mùa vừa rồi là 1,23 bàn/trận. Thậm chí, Luton đạt thông số trên khi phải đối đầu hàng loạt đối thủ với lực lượng mạnh hơn mình rất nhiều, trong một cuộc đua đường trường kéo dài 9 tháng và trong bối cảnh HLV Rob Edwards loay hoay với dàn nhân sự có giá trị 115 triệu Bảng.

Đội hình với tổng trị giá lên tới 1,52 tỷ Bảng (tức gấp 10 lần Luton Town), một hàng công với những cây săn bàn xuất sắc nhất châu Âu mùa giải vừa rồi. “Tiếp đạn” cho Harry Kane, Jude Bellingham… là hàng loạt chân chuyền thượng thặng ở cả tuyến tiền vệ lẫn hậu vệ. Nhưng ĐT Anh vẫn bế tắc lạ kỳ, vẫn rời rạc khó tả và vô hại tới mức đáng thất vọng trước Serbia và Đan Mạch.

Trước ĐT Anh, bộ đôi Christian Eriksen và Hojbjerg (chỉ thi đấu trung bình 52 và 39 phút trên mọi đấu trường mùa trước) vẫn đủ sức điều phối và lấn lướt hoàn toàn hàng tiền vệ đắt giá của tuyển Anh. Có thời điểm, nếu không biết trước, có lẽ người hâm mộ sẽ nghĩ rằng đội mặc áo trắng mới là đội tuyển Đan Mạch chứ không phải tuyển Anh hùng mạnh.

Nói vậy để thấy con người chưa bao giờ là vấn đề với ĐT Anh và đó cũng là lý do khiến người hâm mộ thất vọng ở Southgate. Bởi trong tay ông là dàn nhân sự mà nhiều HLV ao ước nhưng rồi chính HLV này lại biến tập thể đó thi đấu như một đội chiếu dưới trước mọi đối thủ.

Sau mỗi kết quả bất lợi, người hâm mộ thường sẽ nhìn lên ghế dự bị, hoặc danh sách ngồi nhà để chỉ trích HLV. Southgate cũng không ngoại lệ, việc ông để Cole Palmer - cầu thủ trẻ xuất sắc nhất Premier League mùa trước lên ghế dự bị gây ra tranh cãi lớn. Hay việc ông để Marcus Rashford, Jack Grealish ở nhà cũng trở thành quyết định chống lại Southgate.

Nhưng như đã nói, con người chưa bao giờ là vấn đề với ĐT Anh. Thực chất, đây không phải lần đầu Southgate cho thấy sự bị động tới khó hiểu trong việc đọc trận đấu. Ở trận đấu với Đan Mạch, khi ĐT Anh cần sự sáng tạo ở tuyến giữa, ông lại tung… Conor Gallagher vào sân, chỉ để cầu thủ này nhận thẻ vàng sau đó ít phút.

Cũng không lâu sau khi Gallagher được sử dụng, bộ ba Watkins - Eze - Bowen vào sân thay người. Hệ quả là tuyến giữa vốn đã thiếu gắn kết của ĐT Anh càng thêm “gãy” và nguồn cấp bóng duy nhất cho hàng tiền đạo áo trắng đến từ những pha bóng dài ở hàng thủ.

Vào lúc này, Southgate có lẽ chờ Luke Shaw hồi phục hơn bao giờ hết. Hậu vệ trái của MU là một trong những cầu thủ quan trọng nhất trong hệ thống của Southgate. Luke Shaw vắng mặt buộc Southgate phải trám Trippier vào vị trí hậu vệ trái. Hệ quả là cầu thủ của Newcastle chật vật trong cả hai trận đấu vừa qua và ĐT Anh, ở cả khâu tấn công lẫn phòng thủ.

Việc Harry Maguire không thể dự EURO 2024 cũng ảnh hưởng đáng kể tới cách vận hành hệ thống chiến thuật mà Southgate áp dụng. Maguire trong màu áo ĐT Anh chưa bao giờ khiến người hâm mộ thất vọng, không chỉ vững chắc trong phòng ngự mà hậu vệ này còn rất uy tín trong việc hỗ trợ triển khai bóng từ tuyến dưới.

Trong trường hợp Tam sư vào vòng loại trực tiếp, đối thủ của tuyển Anh chắc chắn không hề dễ chơi. Southgate cần tìm cho mình thay đổi phù hợp, bằng không, ĐT Anh với đội hình mạnh bậc nhất EURO 2024 sẽ chấp nhận dừng bước sớm trong cay đắng.

P.B