(Cadn.com.vn) - Ngày 20-10, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đức Chính đã có văn bản chỉ đạo rốt ráo việc chấn chỉnh hoạt động khai thác, chế biến, sản xuất gạch ngói từ đất sét không có nguồn gốc hợp pháp xảy ra trên địa bàn. Đặc biệt, yêu cầu các doanh nghiệp chấm dứt các hành vi vi phạm, khẩn trương khắc phục hậu quả, chấp hành nghiêm các quyết định xử phạt hành chính, truy thu thuế, phí, lợi nhuận bất hợp pháp của các cơ quan có thẩm quyền liên quan. Thực tế đã cho thấy hoạt động sản xuất gạch nung thời gian qua tại Quảng Trị phát triển rất mạnh nhưng nhiều cơ sở đã "phớt lờ" quy định.

Hiện nay, trên địa bàn Quảng Trị có 7 cơ sở sản xuất gạch, ngói bằng đất sét nung ở 6 địa bàn Hướng Hóa, Cam Lộ, Đông Hà, Hải Lăng, Vĩnh Linh và Triệu Phong thuộc 4 Cty cổ phần và 1 Cty TNHH quản lý. 7 nhà máy trên đã tạo công ăn việc làm cho 785 người với mức lương thu nhập từ 4 đến 5 triệu đồng/tháng, có nơi 6 đến 7 triệu đồng/tháng. Nhiều lao động bày tỏ sự phấn khởi khi thu nhập ổn định, công việc đều đặn góp phần đảm bảo đời sống, chăm lo việc học hành cho con em trong gia đình. Tuy nhiên, qua thanh tra đột xuất việc chấp hành luật pháp trong hoạt động khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng tại các cơ sở gạch ngói bằng đất sét nung do Sở Xây dựng thực hiện đã phát hiện nhiều bất cập, "loạn" nguyên liệu và công suất.

Thị trường Quảng Trị rất ưa chuộng gạch nung làm vật liệu xây dựng.

Theo Sở Xây dựng, các đơn vị đều có giấy phép khai thác khoáng sản (đất sét) ban đầu nhưng tại thời điểm kiểm tra cho thấy đã hết hạn khai thác nên phải đóng cửa mỏ. Để có nguyên liệu, nhiều cơ sở đã thu mua đất sét không rõ nguồn gốc để phục vụ hoạt động sản xuất. Qua kiểm tra, có 6/7 nhà máy (trừ nhà máy gạch tuynel Hướng Hóa dùng nguồn đất sét dự trữ) thu mua lại đất sét của các tổ chức, cá nhân chưa có cấp giấy phép khai thác, chế biến khoáng sản do cơ quan có thẩm quyền cấp. Nguồn chủ yếu được lấy từ nạo vét lòng ao hồ, hạ thấp ruộng lúa canh tác của các hộ gia đình, HTX và đất đồi của một số tổ chức, cá nhân. Đoàn kiểm tra khẳng định khối lượng và chất lượng nguồn đất sét hoàn toàn không được kiểm soát.  Công suất của các nhà máy cũng "nhảy múa". Trong khi UBND tỉnh Quảng Trị cho phép tổng công suất của 7 cơ sở là 110 triệu viên quy chuẩn/ 1 năm thì chỉ tính từ đầu năm 2014 đến 30 - 6 - 2016, tổng sản lượng đã đạt trên 410 triệu viên. Tính riêng từng cơ sở đều thực hiện chưa đúng các nội dung quyết định của UBND tỉnh đã phê duyệt dự án và quy định về quản lý vật liệu xây dựng. Cụ thể, CN Cty CP Xây dựng Giao thông Thừa Thiên Huế tại Quảng Trị - XN Gạch tuynel Hải Lăng năm 2015 và 2016 vượt công suất 2 triệu viên. Đối với Cty CP Gạch ngói Quảng Trị  và XN gạch ngói Hải Chánh, năm 2015 và 2016, 2 nhà máy này đã vượt công suất 33 triệu viên. Cty CP vật liệu và xây dựng Hướng Hóa vượt công suất hơn 2 triệu viên trong 2 năm 2015 - 2016. Trong khi đó, Cty CP Minh Hưng Quảng Trị với 3 cơ sở, năm 2015 và 2016, vượt công suất hơn 30 triệu viên.

Sau kết quả kiểm tra này, Sở Xây dựng thống nhất với đề xuất của đoàn kiểm tra xử phạt tiền đối với 4 cơ sở vi phạm. Theo đó, Cty CP gạch ngói Quảng Trị bị phạt 70 triệu đồng với 2 lỗi: chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng không có nguồn gốc hợp pháp và lưu hành sản phẩm không công bố hợp quy kỹ thuật quốc gia; cảnh cáo nội dung vượt công suất cho phép; biện pháp khắc phục buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp từ vượt công suất cho phép số lượng 33 triệu viên. Cty CP Minh Hưng bị phạt 35 triệu đồng; cảnh cáo hành vi đầu tư nhà máy chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng vượt công suất, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp thu được với số lượng hơn 30 triệu viên. CN Cty CP Xây dựng Giao thông Thừa Thiên Huế - XN gạch tuynel Hải Lăng bị phạt 30 triệu đồng, cảnh cáo vượt công suất và thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. CN Cty TNHH Minh Hưng cũng bị phạt 30 triệu đồng. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở Xây dựng và Sở TN - MT tiếp tục tăng cường kiểm tra, phát hiện vi phạm, trường hợp nào cố tình vi phạm, tái phạm thì lập thủ tục trình UBND tỉnh chấm dứt hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bảo Hà