Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Quảng Nam, đến cuối tháng 5-2023, toàn tỉnh có 24.633 trẻ em dưới 1 tuổi, nhưng tại nhiều huyện, thị có chưa tới 20% trẻ được tiêm chủng đầy đủ vaccine theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Lý do, thiếu, khan hiếm vaccine từ tháng 4 đến nay và việc cung ứng một số loại vaccine bị gián đoạn. Nhiều loại vaccine quan trọng như: phòng ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib (SII) và DPT (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván) hiện đã hết, các vaccine phòng ngừa sởi rubella (MR), viêm não Nhật Bản được cấp ít hơn nhu cầu.

Điển hình như tại Trung tâm Y tế thị xã Điện Bàn, trong 4 tháng đầu năm 2023, địa phương mới chỉ có 514/3.040 trẻ em dưới 1 tuổi tham gia tiêm chủng mở rộng, chiếm 16.9%. Thiếu nhiều nhất vẫn là vaccine 5 trong 1, phòng 5 loại bệnh nguy hiểm gồm: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não do vi khuẩn Hib gây ra.

Qua khảo sát tại một số các cơ sở y tế tư nhân trên địa bản tỉnh Quảng Nam, những ngày này có rất đông phụ huynh đưa con nhỏ đến tiêm vaccine. Các phụ huynh bày tỏ lo ngại việc thiếu vaccine sẽ dẫn đến hệ miễn dịch của con giảm, dễ mắc bệnh nên chấp nhận bỏ ra chi phí cao để tiêm vaccine dịch vụ.

Ông Trần Văn Kiệm - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Quảng Nam cho biết, không chỉ vaccine miễn phí bị đứt nguồn cung,một số loại vaccine tiêm dịch vụ hiện đã hết hàng hoặc còn rất ít như Infanrix Hexa (6 trong 1, xuất xứ Bỉ); vaccine cúm GC Flu Tetra (Hàn Quốc); viêm gan A Avaxim 80IU (Pháp); viêm màng não do HIB - Quimi- HIB (Cuba)... Việc gián đoạn cung ứng vaccine và thiếu vaccine tại Quảng Nam hiện nay cũng là tình hình chung của cả nước.

Ngày 28-4-2023, Bộ Y tế có văn bản số 2591 gửi các Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông báo, từ năm 2023, Bộ Tài chính không bố trí ngân sách trung ương cho Bộ Y tế mua vaccine cho tiêm chủng mở rộng, vitamine A cho trẻ em dưới 5 tuổi, thuốc kháng HIV (ARV), thuốc chống lao cho các đối tượng không có thẻ bảo hiểm y tế... mà đề nghị thực hiện theo quy định về phân cấp ngân sách. Bộ Y tế đề nghị các Sở Y tế báo cáo UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bố trí kinh phí địa phương và tổ chức mua sắm theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm không để thiếu thuốc, vaccine cho công tác phòng chống dịch, bệnh.

Tuy nhiên, đại diện Sở Y tế Quảng Nam cho rằng, quá trình rà soát các văn bản, nội dung có liên quan đến việc mua sắm vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng tại địa phương đang gặp nhiều vướng mắc do quy trình đấu thầu mua sắm thông thường kéo dài nhiều tháng, chưa kể các thủ tục cấp và phê duyệt kinh phí triển khai. Do vậy, nếu Bộ Y tế giao về cho địa phương thì không thể giải quyết sớm tình trạng thiếu vaccine đang cấp bách.Ngoài ra, việc xây dựng giá kế hoạch vaccine bao gồm giá trúng thầu, giá kê khai sẽ gây khó khăn cho việc trình cấp kinh phí và xây dựng kế hoạch mua sắm vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Thành Nhân