(Cadn.com.vn) - Đại hội lần thứ VIII nhiệm kỳ 2014-2019 của những người làm công tác văn học nghệ thuật (VHNT) Đà Nẵng diễn ra trong 2 ngày 23 và 24-9-2014 là sự kiện quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của thành phố. 5 năm qua kể từ Đại hội Liên hiệp VHNT Đà Nẵng lần thứ VII, đã có biết bao đổi thay, biết bao nỗ lực, biết bao thành tựu của thành phố chúng ta trên tất cả các lĩnh vực kinh tế xã hội, trong đó có sự đóng góp của VHNT.

Mỗi lần Đại hội là dịp để giới văn nghệ báo cáo với Đảng bộ và nhân dân thành phố những thành quả sáng tạo của mình, đồng thời chia sẻ những khó khăn, yếu kém, bất cập, những trăn trở băn khoăn về những điều chưa làm được, chưa đáp ứng mong đợi của công chúng. 

Phải khẳng định rằng, quá khứ hào hùng và bối cảnh phát triển hiện tại đầy năng động với những dấu ấn sắc nét về xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật theo hướng văn minh hiện đại, cùng với những chương trình đầy tính nhân văn như “5 không”, “3 có”... của thành phố đã là những nhân tố tác động quan trọng để cho ra đời những tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị trên tất cả các loại hình nghệ thuật trong 5 năm vừa qua.

Như những người thợ gặt cần cù trên cánh đồng văn chương nghệ thuật, hầu như mỗi nhà văn, mỗi nghệ sĩ đều có được những thành quả lao động góp vào vụ mùa bội thu. Hàng trăm tác phẩm của hội viên các chuyên ngành đã đạt các giải thưởng của thành phố, của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, các giải thưởng cấp quốc gia và quốc tế.

Điều đáng phấn khởi và cũng là nét mới của nhiệm kỳ 5 năm vừa qua là bên cạnh các tác phẩm đoạt giải cao trong nước, không ít tác phẩm đã vươn tới các giải thưởng ngoài nước như giải thưởng văn học Đông Nam Á, giải thưởng văn học sông Mê Kông, huy chương vàng của Liên đoàn nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế FIAP, giải cao nhất hạng mục phim tài liệu Châu Á tại Liên hoan phim Quốc tế ở Nhật Bản... Nhiều công trình, tác phẩm dài hơi, mang tính tổng kết giai đoạn, những tuyển tập có giá trị cao về nội dung và nghệ thuật cũng đã xuất hiện. 

Trưng bày tranh tại tổng kết Trại sáng tác Văn học-Mỹ thuật thiếu nhi 2014 do Liên hiệp các hội VHNT phối hợp với Sở GD-ĐT TP Đà Nẵng tổ chức.

Với phương châm hướng về cơ sở, hướng về công chúng, hoạt động quảng bá tác phẩm được đầu tư thích đáng. Nhiều tác phẩm đã đến được với bà con nhằm tuyên truyền quảng bá những tấm gương tiêu biểu trong Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, phản ánh thành tựu của công cuộc đổi mới thành phố cũng như những kết quả của Chương trình xây dựng nông thôn mới ở Hòa Vang; những đề tài mang tính thời sự nóng hổi như đề tài biển đảo, ý thức bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc; biểu dương những gương điển hình tiên tiến, góp phần có hiệu quả xây dựng đạo đức lối sống, xây dựng nhân cách con người theo hướng chân, thiện, mỹ. VHNT cũng góp tiếng nói phê phán mạnh mẽ những hiện tượng tiêu cực trong xã hội, những thói hư tật xấu trong một bộ phận công chúng, cán bộ, những hành vi gây mất trật tự an toàn trong cộng đồng qua những tiểu phẩm kịch, tranh đả kích, thơ châm biếm...

Trong nhiệm kỳ, đã xuất bản hàng trăm đầu sách văn học, các đĩa CD, VCD âm nhạc, múa; tổ chức các triển lãm cá nhân và nhóm tác giả về tranh, ảnh nghệ thuật, đồ án kiến trúc... trong và ngoài thành phố; bên cạnh đó là các hình thức sinh hoạt âm nhạc đường phố, triển lãm ảnh bên bờ sông Hàn cũng đã góp phần đưa VHNT đến gần hơn với công chúng thành phố.

Trưởng thành trong thực tiễn sáng tác VHNT, đội ngũ văn nghệ sĩ không ngừng được bổ sung, tạo thêm sức mạnh cho các Hội chuyên ngành. Đầu nhiệm kỳ, số hội viên các Hội là 647, trong đó có 285 là hội viên các Hội chuyên ngành Trung ương. Kết thúc nhiệm kỳ, nếu tính cả hội viên Hội kiến trúc sư tăng mạnh, tổng số hội viên đã lên đến hơn 1.000 người, trong đó hội viên Trung ương là 337. Phần lớn hội viên đều có trình độ cao đẳng, đại học, một số trình độ thạc sĩ, tiến sĩ. Về các danh hiệu cao quý và các giải thưởng cấp Nhà nước, từ chỗ 2 tác giả được Giải thưởng Nhà nước, 1 Nghệ sĩ nhân dân, 11 nghệ sĩ ưu tú, đến nay con số này đã được nhân lên với 10 tác giả được Giải thưởng Nhà nước, 3 nghệ sĩ Nhân dân và 23 nghệ sĩ ưu tú. 

Tuy nhiên, nhìn lại chặng đường đã qua, với tinh thần trách nhiệm cao trước công chúng, mỗi cá nhân văn nghệ sĩ vẫn thực sự băn khoăn trăn trở trước những điều chưa làm được để đáp ứng lòng mong đợi của các tầng lớp nhân dân. Trong những thiếu sót, yếu kém, nổi lên hàng đầu vẫn là vấn đề chất lượng tác phẩm. Chưa có nhiều tác phẩm xứng đáng với tầm vóc hào hùng trong quá khứ và hiện thực năng động của thành phố đang bứt phá vươn lên. Đó chính là trách nhiệm chính trị của người nghệ sĩ trước nhân dân thành phố.

Để làm được điều đó, bên cạnh nỗ lực phấn đấu của bản thân văn nghệ sĩ, rất cần có sự hỗ trợ động viên của các cấp, các ngành, các địa phương, các doanh nghiệp... nhằm tạo điều kiện cho anh chị em thâm nhập thực tế đời sống với nhiều mảng tối-sáng trong điều kiện cơ chế thị trường hiện nay, từ đó suy ngẫm, sáng tạo tác phẩm có giá trị nhằm khẳng định cái mới, cái đúng, cái tốt và đẩy lùi cái xấu, cái tiêu cực.

Bên cạnh đó, một thực tế đáng buồn là vẫn còn những khoảng cách không nhỏ giữa mức hưởng thụ VHNT giữa người dân vùng nông thôn ngoại thành, vùng sâu vùng xa với đồng bào ở các khu trung tâm thành phố. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng riêng với những người trực tiếp sáng tác, biểu diễn nghệ thuật, đây vẫn được coi là một phần trách nhiệm đặt ra một cách cấp bách trong thời gian tới.

Đó là việc phải đưa tác phẩm VHNT đến với công chúng; phải phản ánh thực tiễn phong phú sinh động với tất cả các mặt phức tạp, đa dạng của nó vào trong tác phẩm, tạo nên mối quan tâm và sức hấp dẫn đối với người đọc, người xem ở các đối tượng khác nhau trong xã hội.

Những năm đến, tình hình trong nước và thành phố tiếp tục mở ra nhiều cơ hội và thuận lợi đan xen với nhiều thách thức. Lĩnh vực đời sống tinh thần sẽ xuất hiện những vấn đề mới, đòi hỏi phải giải quyết. Với những thành quả đáng tự hào đã đạt được trong nhiệm kỳ qua, với ý chí, tâm huyết và nhiệt tình sáng tạo của anh chị em văn nghệ sĩ, với tinh thần dấn thân, nhập cuộc, luôn đồng hành cùng các tầng lớp nhân dân thành phố, chắc chắn đội ngũ văn nghệ sĩ sẽ đạt được những thành tựu to lớn hơn nữa để VHNT thực sự trở thành một trong những nguồn lực nội sinh quan trọng góp phần vào sự nghiệp xây dựng văn hóa, xây dựng con người Đà Nẵng, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của thành phố trong hiện tại và tương lai.

Bùi Công Minh

(Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT TP Đà Nẵng nhiệm kỳ 2009-2014)