Ngày 16-10, các lực lượng liên bang Iraq tiến vào vùng lãnh thổ tranh chấp do người Kurd kiểm soát nhằm tìm cách chấm dứt cuộc chiến chính trị kéo dài suốt gần tháng qua tại khu vực này để bảo vệ thành phố giàu dầu lửa Kirkuk khỏi sự xâm chiếm của tổ chức khủng bố IS.

Thủ tướng Iraq Haidar al-Abadi đã ra lệnh cho các lực lượng liên bang “phối hợp với người dân và lực lượng Peshmerga để thiết lập trật tự an ninh trong thành phố”, đồng thời tuyên bố sẵn sàng chia sẻ quyền quản lý thành phố Kirkuk với khu tự trị người Kurd. Theo Đài truyền hình Al-Iraqiya, quân đội Iraq và các đơn vị cảnh sát, chống khủng bố liên bang tiến vào các khu vực ngoại ô của thành phố Kirkuk mà không vấp phải sự kháng cự nào của lực lượng người Kurd Peshmerga. Truyền hình quốc gia nói rằng các lực lượng chính phủ đã kiểm soát một số khu vực, bao gồm các cánh đồng dầu mà “không phải chiến đấu”.

Nhưng các quan chức người Kurd đã bác bỏ điều này. Theo BBC, đã xảy ra các vụ đụng độ giữa lực lượng Iraq và người Kurd. Một số người dân địa phương và một chỉ huy phiến quân Iraq cũng cho biết đã xảy ra pháo kích ở phía nam thành phố này. Nhiều người cho rằng, khả năng xung đột xảy ra là không thể tránh khỏi trong trường hợp này. Vậy tại sao lực lượng chính phủ Iraq lại quyết định mở chiến dịch này?

Căng thẳng giữa chính quyền trung ương Iraq và vùng tự trị người Kurd đã tăng lên sau khi những người sống trong các khu vực này tổ chức trưng cầu dân ý về độc lập. Căng thẳng cũng gia tăng giữa người Kurd và Ankara và Tehran kể từ cuộc bỏ phiếu độc lập, mà cả hai nước lo ngại sẽ kích động tham vọng ly khai của các nhóm thiểu số người Kurd lớn khác ở nước họ.

Thủ tướng Haider al-Abadi coi cuộc trưng cầu dân ý này là vi hiến và yêu cầu hủy bỏ. Chính quyền Iraq cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt, bao gồm cấm các chuyến bay quốc tế tới khu vực người Kurd và đóng tất cả cửa khẩu biên giới vào khu vực này.

Tuy nhiên, chính phủ vùng Kurdistan nhấn mạnh, đó là hợp pháp và kêu gọi đối thoại. Các cuộc đàm phán bàn về khủng hoảng hôm 15-10 đã kết thúc thất bại. Và ngay lập tức, chính phủ Iraq tuyên bố mở chiến dịch quân sự tại Kirkuk để “bảo vệ căn cứ” và “các cơ sở liên bang”.

Người Kurd kiểm soát thành phố Kirkuk và 3 mỏ dầu lớn trong tỉnh, sản xuất khoảng 250.000 thùng mỗi ngày, chiếm 40% lượng dầu xuất khẩu của người Kurd ở Iraq. Các lĩnh vực này sẽ mang lại doanh thu rất lớn cho Baghdad, trong bối cảnh giá dầu bị rớt xuống mức thảm hại trên toàn cầu và Iraq cũng mất quá nhiều trong 3 năm chống lại IS.

THANH VĂN