Làng cổ Dương Nỗ thuộc xã Phú Dương, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế ngày qua ngày nép mình bên dòng sông Phổ Lợi. Tuy nằm ngoài vùng di sản Cố đô Huế, nhưng làng cổ Dương Nỗ thu hút ngày càng nhiều khách đến tham quan. Từ trung tâm thành phố, chúng tôi chạy xe máy dọc theo đường lộ khoảng 7 km về hướng biển Thuận An là đã đến được làng. Lối vào làng cổ ngày đầu tháng năm sao bình yên quá. Những con đường xanh, cổ kính uốn mình theo hàng cau mát rượi. Nhà cách nhà bởi những rặng chè tàu xanh mơn mởn. Có lẽ hơi nước mát lành từ dòng sông Phổ Lợi đã làm những cây cổ thụ, vườn cây ăn quả thêm xanh muớt. Dạo quanh làng dưới ánh nắng chói chang, không mũ, không ô vậy mà cũng không một cảm giác nóng bức. Thỉnh thoảng lại gặp vài em bé chơi đùa dưới gốc đa, các o, các mệ đang giặt đồ bên bến nước sông quê. Một cảm giác thật ngây ngất khi được tận hưởng không khí trong lành, mùi cỏ cây, mùi đất ẩm hơi sương và hương thơm nồng nàn của hoa cau, hoa sứ quyến luyến từng bước chân.

Đặc biệt, điều mà bất kỳ một du khách nào đều không thể bỏ qua đó chính là khu di tích Lịch sử Văn hóa Nhà lưu niệm Dương Nỗ. Ngược dòng lịch sử, Nhà lưu niệm Dương Nỗ chính là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh từng sinh sống trong khoảng thời gian năm 1898- 1900. Vào năm 1898, cụ Nguyễn Sinh Sắc (thân sinh Bác Hồ) được cụ Nguyễn Sĩ Độ mời về nhà dạy học tại làng Dương Nỗ. Cụ Sắc đem theo hai người con là Nguyễn Sinh Khiêm và Nguyễn Sinh Cung để có điều kiện dạy học cho hai con.

Cách bài trí trong nhà tiện lợi và đẹp mắt mang dáng dấp ngôi nhà của ông đồ nho xứ Nghệ. Có bức phản ngựa gỗ kê ở hai gian bên để học trò ngồi học, gian giữa có kê bức phản lớn. Trước án thờ là nơi ngồi giảng bài của cụ Nguyễn Sinh Sắc. Ở góc trong hai gian kế gian giữa có kê chiếc chõng tre, bên trái kê chiếc sập đựng đồ đạc cho ba cha con. Hai chái hai đầu nhà là buồng cất áo quần và một buồng là để cất cơm gạo. Hai bên lối vào nhà có hai hàng dâm bụt được cắt xén cẩn thận, trước mặt là dòng sông Phổ Lợi, xung quanh nhà hoa thơm ngát bốn mùa, chiều hè gió từ biển Thuận An thổi lên vừa mát vừa nồng nàn hương biển. Giữa khung cảnh làng quê với bến nước, cây đa, đình làng, ngôi nhà như gợi cho ta nhớ về làng Kim Liên, xứ Nghệ.

Chỉ vài tiếng đồng hồ quanh làng Dương Nổ, du khách còn thu về vô vàn tấm hình ấn tượng bên đình làng, bến nước, miếu Am Bà... những nơi ngày xưa Người thường lui tới, vui chơi, học tập với bạn bè.

Trong hành trình về với làng cổ Dương Nỗ, thời gian lưu lại tuy không nhiều, chỉ cần với một ngày thôi đã đủ để du khách hiểu hơn về một làng quê đã từng in dấu chân Bác- nơi đã nuôi dưỡng nên một tâm hồn lớn, một nhân cách vĩ đại của dân tộc ta.

THANH LY