Tranh cãi gay gắt giữa Washington và Caracas bùng nổ sau khi Tổng thống Mỹ đe dọa trừng phạt kinh tế chống Venezuela nếu quốc gia Nam Mỹ này tiếp tục theo đuổi kế hoạch triệu tập Quốc hội lập hiến.

Những người ủng hộ phe đối lập xung đột với cảnh sát trong một cuộc biểu tình ở Caracas. Ảnh: AFP

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ngày 19-7 có tuyên bố thách thức những cảnh báo trừng phạt từ Mỹ, trong đó nhấn mạnh, kế hoạch tổ chức bầu cử Quốc hội lập hiến gây tranh cãi của nước này sẽ vẫn diễn ra và “tốt hơn bao giờ hết”.

Tổng thống Maduro cũng nhấn mạnh kích hoạt Hội đồng Quốc phòng (Codena) nhằm đáp trả mối đe dọa từ Mỹ.  Phát biểu trước Hội đồng Quốc phòng, ông Maduro cũng nói rằng, chính phủ sẽ khởi động “kế hoạch công bằng khẩn cấp đặc biệt” để bắt những kẻ mưu sát, những kẻ sau đó sẽ bị “trừng phạt đúng mức”.

Những lời lẽ sắc bén của nhà lãnh đạo Venezuela được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ có các biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh tay và nhanh chóng chống Caracas nếu cuộc bầu cử Quốc hội lập hiến ngày 30-7 vẫn được tổ chức. Một cuộc trưng cầu dân ý không chính thức do những người phản đối chính phủ tổ chức vào cuối tuần qua cho thấy, 7,6 triệu cử tri - trong số gần 20 triệu cử tri - đã bác bỏ Quốc hội lập hiến. Phe đối lập, vốn kiểm soát Quốc hội, lo ngại kế hoạch bầu cử của Tổng thống Maduro là nhằm củng cố và gia tăng quyền lực.

Theo AFP, trước đó, Ngoại trưởng Venezuela Samuel Moncada cũng mạnh mẽ bác bỏ lời đe dọa trừng phạt mạnh tay của Tổng thống Trump với nền kinh tế nước Nam Mỹ. Trong một thông cáo, ông Moncada khẳng định sẽ thành lập Quốc hội lập hiến, để cơ quan này sửa đổi Hiến pháp sau đó. Ông khẳng định, quyền tự quyết và tinh thần đoàn kết của người dân Venezuela trước “mối đe dọa của một đế quốc bài ngoại và phân biệt chủng tộc”.

Những tranh cãi gay gắt giữa Washington và Caracas bùng nổ sau  những lời đe dọa của Tổng thống Trump mà  Venezuela tố cáo là “lời đe dọa xấc xược”. Thông cáo của Nhà Trắng nêu rõ: “Mỹ sẽ không ngồi im nếu chính quyền của ông Maduro áp đặt việc tiến hành bầu Quốc hội lập hiến vào ngày 30-7 tới.

Sau đó, một quan chức Mỹ giấu tên cho biết, chính phủ nước này đang chuẩn bị đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với một số quan chức cấp cao của Venezuela do các vi phạm về nhân quyền. Trong số các quan chức nói trên có Phó Chủ tịch đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất (PSUV) cầm quyền Diosdado Cabello và Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino, 2 nhân vật được coi là có ảnh hưởng nhất trong giới quân sự Venezuela.

Caracas phản pháo. Một phái đoàn Venezuela do Ngoại trưởng Samuel Moncada dẫn đầu đến LHQ và tố cáo những đe dọa mang tính can thiệp vừa qua của Mỹ. Venezuela cũng cho biết sẽ tố cáo những lời công kích của Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh Châu Âu (EU), Federica Mogherini, người cũng từng đe dọa sẽ áp đặt trừng phạt Caracas nếu nước này thành lập Quốc hội lập hiến, trong khi đây là điều được cho phép tại Điều 347 của Hiến pháp Venezuela. Tổng thống Maduro cho biết, Caracas cũng sẽ mở các hoạt động lên án chính sách can thiệp của Mỹ và EU tại các diễn đàn khác như Liên minh các quốc gia Nam Mỹ (UNASUR), Cộng đồng các nước Mỹ Latinh và Caribbean (CELAC) và Liên minh Bolivar cho Châu Mỹ.

Mỹ và Venezuela trải qua nhiều thập kỷ quan hệ căng thẳng, bắt đầu từ thời cố Tổng thống Hugo Chavez. Venezuela, gần như hoàn toàn phụ thuộc vào xuất khẩu dầu để thu lợi nhuận, vận chuyển 1/3 lượng dầu thô sản xuất đến Mỹ. Nhưng cả hai đều không có đại sứ ở nước kia kể từ năm 2010. Giờ đây, ngoại trưởng Venezuela nhấn mạnh, chính phủ nước này sẽ “xem xét lại kỹ lưỡng” mối quan hệ với Mỹ và coi tuyên bố của ông Trump là “ngày đen tối trong mối quan hệ không chỉ giữa Caracas với Washington, mà còn giữa Mỹ Latinh và Nhà Trắng”.

KHẢ ANH