Vì sao Bản án số 10/2014 của TAND H. Điện Bàn không thể thi hành?

Thứ bảy, 13/12/2014 10:32

(Cadn.com.vn) - Vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn Phạm Thị Quá (1965) và bị đơn Trần Thị Thơi (1978, cùng trú xã Điện An, H. Điện Bàn, Quảng Nam) được TAND H. Điện Bàn đưa ra xét xử sơ thẩm vào đầu tháng 2-2014. Qua xem xét những chứng cứ do 2 bên cung cấp, HĐXX quyết định: Buộc bà Trần Thị Thơi tháo dỡ toàn bộ vật kiến trúc trên phần đất đã lấn chiếm (diện tích 27,285m2) trả lại cho bà Phạm Thị Quá. Vụ việc không quá phức tạp về vấn đề pháp luật, quyết định của tòa án cũng đã rõ ràng nhưng khi tổ chức thi hành án lại gặp phải những vướng mắc không thể tháo gỡ.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm 1998, vợ chồng bà Quá được UBND H. Điện Bàn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích 1.635m2 đất tại xã Điện An (trong đó có diện tích 221m2 đất trồng lúa). Sau một thời gian sử dụng, do không có nhu cầu canh tác bà Quá giao thửa đất trên cho ông Nguyễn Đình Thi (em chồng canh tác).

Năm 2006, ông Nguyễn Đình Thi có chuyển nhượng 150m2 đất ở thuộc quyền sở hữu của mình cho gia đình bà Trần Thị Thơi để làm nhà. Tại thời điểm mua đất, làm nhà, gia đình bà Thơi được bà Nguyễn Thị Thu (nhà bên cạnh) cho sử dụng lối đi riêng của gia đình để đi lại. Như vậy, gia đình bà Thơi phải đi qua phần đất thuộc quyền sở hữu của bà Thu. Đến tháng 8-2012, do 2 bên xảy ra mâu thuẫn nên bà Thu rào chắn phần đất của mình, không cho gia đình bà Thơi đi nhờ.

Đường vào nhà bà Thơi hiện nằm trên đất của bà Quá.

Trước sự việc trên, ông Nguyễn Đình Thi đồng ý cho gia đình bà Thơi mở lối đi riêng có diện tích 27,285m2 ngang qua thửa ruộng thuộc quyền sở hữu của bà Phạm Thị Quá nhưng do ông đang canh tác. Bức xúc việc gia đình bà Thơi tự ý mở lối đi trên diện tích đất thuộc quyền sở hữu của mình, tháng 5-2013, bà Quá gửi đơn khiếu nại yêu cầu UBND xã Điện An giải quyết.

Tại buổi hòa giải ngày 25-7-2013, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là ông Nguyễn Đình Thi thừa nhận sai sót do tự ý cho bà Thơi mở lối đi và đề nghị được đổi lại diện tích đất liền kề để bà Quá canh tác nhưng nguyên đơn không đồng ý và gửi đơn khởi kiện ra tòa. Căn cứ vào những quy định của pháp luật, cụ thể: tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang làm đường đi khi chưa có sự cho phép của cơ quan chức năng và sự đồng ý của chủ sở hữu... thì phán quyết của HĐXX là hoàn toàn đúng pháp luật. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế cho thấy những phán quyết trên vẫn còn nhiều vấn đề phải xem xét.

Trao đổi cùng chúng tôi, ông Nguyễn Công Kiêm, Chấp hành viên Chi cục THA H. Điện Bàn cho biết: Việc cưỡng chế, phá bỏ đường mà gia đình bà Trần Thị Thơi đang sử dụng để trả hơn 21m2 đất cho bà Quá là việc làm dễ dàng. Nhưng khi dỡ bỏ, gia đình bà Thơi lấy đâu làm lối đi. Đồng thời, nếu tổ chức thi hành theo quyết định của tòa án đã vấp phải sự phản đối của người dân tại địa phương.

Tiếp tục tìm hiểu thêm sự việc, chúng tôi được các ông, bà: Nguyễn Đình May, Thôn trưởng thôn Ngọc Tam, Đặng Thị Có, Chi hội trưởng Phụ nữ, Hội Người cao tuổi... đều có chung ý kiến ủng hộ việc giải quyết cho tồn tại lối đi riêng của gia đình bà Thơi, không nên tổ chức cưỡng chế thi hành án. Vì, nếu thực hiện theo đúng bản án của tòa án, gia đình bà Thơi không còn lối đi nào khác. Còn ông Nguyễn Văn Phước, Chủ tịch UBND xã Điện An, việc tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ con đường do gia đình bà Thơi xây dựng để trả đất cho bà Quá rất khó thực hiện trên thực tế. Làm như vậy, đồng nghĩa với việc gia đình bà Thơi không còn lối... để đi. Do vậy, chính quyền địa phương đồng ý với phương án đất đổi đất. Có nghĩa, ông Nguyễn Đình Thi (người đang canh tác trên đất của bà Quá và là người bán đất cho gia đình bà Thơi) có nghĩa vụ đổi lại đất có diện tích tương xứng cho bà Phạm Thị Quá canh tác.

Như vậy, nguyên nhân Bản án số 10/2014 của TAND H. Điện Bàn không thể thi hành dù hoàn toàn đúng pháp luật là do không phù hợp với thực tế. Do vậy, các cơ quan chức năng tại Quảng Nam sớm có biện pháp xử lý sao cho thấu tình, đạt lý nhằm tránh tình trạng khiếu kiện kéo dài.

M.T