Khu vực đô thị trung tâm cạnh Bảo tàng Chăm thuộc phường Bình Hiên (Q. Hải Châu) ngoại trừ các công trình giáp với đường lớn Trưng Nữ Vương và đường 2 Tháng 9 được xây dựng kiên cố, còn lại bên trong các kiệt, hẻm đa số đều là nhà cấp 4, xuống cấp, hạ tầng không đảm bảo (110/316 nhà 1 tầng). Do vậy, quận Hải Châu đã đề xuất tái thiết khu vực này với diện tích hơn 24,6 ngàn m2, khoảng 327 thửa đất hiện trạng với dân số 365 hộ. Theo phương án mà quận Hải Châu đề xuất sẽ mở rộng tuyến đường ngang kết nối đường 2 Tháng 9 và Trưng Nữ Vương (sau lưng Cổ Viện Chàm) từ 9m lên 16,5m; mở thông Kiệt 46 đường 2 Tháng 9 ra đường Trưng Nữ Vương với bề rộng 7,5m vỉa hè từ 2-3m; tổ chức đường nội bộ 7,5m giữa vệt chỉnh trang và khu phức hợp căn hộ- thương mại dịch vụ; chỉnh trang chợ truyền thống tại vị trí mặt tiền Trưng Nữ Vương với diện tích 357m (giảm diện tích để mở đường 5,5m phía sau); bố trí trụ sở Công an phường diện tích 316m2; bố trí lại đền Phổ Thông Tự diện tích 154m2 (vì công trình hiện trạng 79m2 nằm trong kiệt, là khu vực cần giải tỏa).

Cũng theo phương án này, quận Hải Châu đề xuất xây dựng khối dãy nhà shophouse trên trục đường nội bộ kết hợp với phố đi bộ, sân vườn và dãy shophouse tầng 1 hình thành tổ hơp ở kết hợp kinh doanh, dịch vụ (xây dựng tối đa 5 tầng, tầng 1 kết hợp kinh doanh). Khu phức hợp căn hộ tái định cư 23 tầng, diện tích đất 5.682m2. Khu phức hợp căn hộ thương mại 23 tầng, diện tích khu đất 3995m2 (chức năng xây dựng căn hộ thương mại, kết hợp với các dịch vụ, thương mại, tiện tích trong khối đế). Tổ chức cầu đi bộ trên cao, 1 đầu kết nối giữa chung cư thương mại và 1 đầu kết nối với Công viên APEC. Mỗi khối nhà xây dựng tối thiểu 2 tầng hầm đỗ xe với tổng diện tích hơn 19.000m2, khoảng 450 xe.

Tại quận Thanh Khê, địa phương đề xuất địa điểm tái thiết khu vực chợ Hải Sản thuộc phường Thanh Khê Đông diện tích hơn 40,9 ngàn m2, dân số 390 hộ. Hiện trạng sử dụng đất khoảng 379 thửa, phần lớn là đất ở và đất nguồn gốc mồ mả chưa chuyển mục đích sử dụng đất. Các công trình trên đất chủ yếu nhà từ 1-3 tầng, có kiến trúc đơn lẻ, không theo trật tự về cảnh quan đô thị. Hầu hết các khu ở hiện tại là các thôn xóm từ lâu đời, chưa được qui hoạch, chất lượng công trình thấp. Theo quận Thanh Khê, việc đề xuất tái thiết khu vực trên là để điều chỉnh dự án qui hoạch Khu vực 36 thửa đất sau khi di dời mồ mả tại phường Thanh Khê Đông đã được phê duyệt nhưng chưa triển khai được do vướng mắc về khớp nối hạ tầng kỹ thuật toàn khu vực. Mục tiêu của dự án nhằm qui hoạch lại khu vực dân cư hiện trạng nằm xen lẫn đất sau di dời mồ mả, nhằm sắp xếp và phát triển thành khu vực đô thị hiện đại, gắn với trục cảnh quan đường Nguyễn Tất Thành, đảm bảo cảnh quan khu vực, tăng hiệu quả sử dụng đất tại đô thị. Ngoài ra, còn mục đích xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo tiền đề phát triển, kích thích sự phát triển kinh tế - xã hội chung của toàn khu vực, đáp ứng yêu cầu phòng cháy chữa cháy, nâng cao điều kiện sống cho người dân, đem lại lợi ích dân sinh, dân trí.

Quận Thanh Khê đề xuất phương án bố trí lại chợ Hải sản ở vị trí khối đế chung cư khang trang, kết hợp với các mô hình dịch vụ mới; thiết kế 4 bloc chung cư cao tầng (khu đất hơn 15,1 ngàn m2) có khối đế là nhà ở Shophouse được sử dụng với mục đích tái định cư tại chỗ cho người dân; qui hoạch khu nhà phố riêng lẻ (đất hơn 1,4 ngàn m2 xây nhà liền kề không quá 3 tầng) và 1 khu công trình thương mại dịch vụ cao tầng được tổ chức thành khu ở đô thị hiện đại (diện tích đất hơn 3,6 ngàn m2 cao 16 tầng)… Tương tự, quận Sơn Trà đề xuất tái thiết khu vực An Vĩnh (phường An Hải Tây) diện tích hơn 57 ngàn m2 trong đó diện tích khu dân cư hiện hữu hơn 22,7 ngàn m2, 164 hộ dân.

Việc tái thiết các khu vực đô thị trung tâm hiện hữu hình thành đô thị nén, hiện đại theo qui hoạch chung thành phố rất quan trọng. Tuy nhiên, qua rà soát, UBND TP Đà Nẵng cho biết, đề xuất tái thiết khu Bình Hiên của quận Hải Châu chưa phù hợp với qui hoạch phân khu đã được phê duyệt (vượt quy hoạch phân khu về tầng cao tối đa, chưa đề xuất cụ thể về qui mô dân số các khu chung cư hỗn hợp, khu nhà liền kề). Đề xuất tái thiết khu chợ Hải sản của quận Thanh Khê cũng chưa phù hợp qui hoạch phân khu đã được phê duyệt (chưa đề xuất cụ thể về tầng cao, hệ số sử dụng đất, qui mô dân số đối với công trình chung cư; đề xuất thêm công trình giáo dục và công viên cây xanh so với qui hoạch phân khu).

UBND TP Đà Nẵng cho rằng, các khu vực đô thị đề xuất tái thiết để cải thiện chất lượng đô thị rất cần thiết, nhưng phải đảm bảo tính khả thi, phù hợp với các qui định và điều kiện kinh tế-xã hội của thành phố. Hiện nay chưa có mô hình tái thiết đô thị mẫu nào được triển khai thành công ở nước ta, chưa có qui định cụ thể để áp dụng đối với việc tái thiết đô thị nhằm đảm bảo tính khả thi trong thực hiện, nguồn lực đầu tư đang hạn chế… Vì vậy, trước mắt 3 địa điểm tái thiết đó sẽ được quản lý đầu tư, xây dựng theo qui định trên cơ sở qui hoạch phân khu đã được duyệt.

HẢI QUỲNH