(Cadn.com.vn) - Nhiều cánh đồng ruộng của các hộ nông dân ở xã Phong Xuân, H. Phong Điền, tỉnh TT-Huế bỗng dưng sụt lún nghiêm trọng, nhiều đoạn sụt lún tạo thành từng hố sâu... khiến nông dân hoang mang, lo lắng.

Nông dân hoang mang

Những cánh đồng ruộng bị sụt lún nhiều nhất tập trung khu vực Lý Thượng của xã Phong Xuân. Đây là những cánh đồng nằm sát mỏ đá vôi của Cty Cổ phần Xi-măng Đồng Lâm (gọi tắt là Nhà máy Xi-măng Đồng Lâm). Nông dân Nguyễn Thơ kéo chúng tôi về phía ruộng có diện tích hơn 5 sào, chỉ 2 vị trí bị sụt lún tạo thành hố với đường kính 2- 6m, sâu 1-3m. Ngoài ra, trên khu vực đất ruộng của ông Thơ còn nhiều điểm sụt lún nhỏ. "Trước đây, ruộng tôi bằng phẳng lắm, nhưng không hiểu sao, bắt đầu từ vụ hè thu năm nay thì mặt ruộng bỗng dưng xuất hiện nhiều điểm sụt lún tạo thành các hố nước lớn, nhỏ.

Nước lấy từ kênh mương cứ chảy hết xuống hố làm ruộng thiếu nước trầm trọng. Vợ chồng tôi phải thay nhau đắp mương quanh các miệng hố như thành giếng để cứu vớt cánh đồng lúa đang khô cháy vì hạn" - ông Thơ xót xa. Theo ông Thơ, hơn 40 năm làm ruộng thì lần đầu tiên ông mới chứng kiến cảnh đất ruộng sụt lún nghiêm trọng. "Nếu tình trạng đất ruộng sụt lún kéo dài, chắc nông dân cũng bỏ nghề. Mà không có ruộng thì biết lấy chi mà sống!" - ông Thơ than thở.

Đất ruộng của nông dân ở Phong Xuân bị sụt lún.

Cách ruộng của ông Thơ không xa là cánh đồng kéo dài gần 1 mẫu của ông Trần Văn Ngạnh cũng có nhiều hố sụt lún. "Đất ruộng sụt lún không chỉ gây thiệt hại cho năng suất lúa mà nông dân ra đồng cũng nơm nớp lo sợ, nếu không may sẩy chân coi như đi... họp" - ông Ngạnh nói. Theo ông Ngạnh, hiện tượng đất ruộng sụt lún xảy ra từ khi NMXM Đồng Lâm tổ chức nổ mìn phá đá thì chỉ một thời gian sau đó, đất ruộng của nhà ông và các hộ dân ở khu vực này xuất hiện nhiều điểm lún. Mới đây, trong lúc cày ruộng cho ông, máy cày của ông Trần Thanh Phương cũng bị sập xuống hố sâu gần 1m, may người dân xung quanh phát hiện kịp thời nên kéo được máy lên.

Do nhà máy xi-măng khai thác đá vôi

Ngay sau khi nhận được phản ánh của người dân và chính quyền địa phương về tình trạng sụt lún mặt ruộng bất thường tại xã Phong Xuân, Sở TN&MT tỉnh TT-Huế phối hợp với UBND H. Phong Điền thành lập đoàn kiểm tra để đánh giá mức độ nghiêm trọng và thiệt hại. Theo báo cáo của Sở TN&MT gửi UBND tỉnh TT-Huế, các điểm sụt lún trên mặt ruộng ở Phong Xuân chỉ cách khu vực mỏ đá vôi do NMXM Đồng Lâm khai thác 300 - 1.800m, nằm rải rác ở các ruộng lúa, có đường kính dao động 2-3m, sâu 1-3m. Tại một số hố sụt, lún, nước mặt chảy liên tục vào lòng đất, gây tình trạng mất nước tại các ruộng lúa lân cận khiến đất sản xuất không canh tác được.

Khu vực khai thác đá vôi của NMXM Đồng Lâm sát với đồng ruộng.

Theo thống kê mới nhất của UBND xã Phong Xuân, việc khai thác đá của NMXM Đồng Lâm từ cuối năm 2013 đến nay đã gây sụt lún tại 36 vị trí khác nhau trên diện tích lúa của 23 hộ dân ở thôn Điền Lộc. Ông Nguyễn Hữu Quyết - Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh TT-Huế cho biết: "Qua kiểm tra thực tế, hiện tượng sụt lún tại khu vực trên là do sụt trần các hang và các ổ Các-Xtơ (Karst) trong tầng đá vôi. Chúng tôi đã yêu cầu địa phương cắm biển báo nguy hiểm tại các hố trên, đắp mương để ngăn chặn việc mất nước trên ruộng. Bên cạnh đó, Sở đã yêu cầu phía NMXM Đồng Lâm thực hiện các biện pháp khắc phục nhằm giảm thiểu hiện tượng sụt lún". Theo tìm hiểu thì có khoảng 5ha mỏ được khai thác, với độ sâu 10m, khối lượng xúc, bốc đất, đá trong mỏ khoảng 300.000m3.

Vừa qua, Sở TN&MT tỉnh TT-Huế đã thông báo hiện tượng sụt, lún đến người dân và tiến hành cắm các biển báo tại các hố sụt lún có nguy cơ không an toàn. Đối với các hố sụt lún lớn gây mất nước, khô hạn ruộng lúa, người dân trong vùng được hướng dẫn khẩn trương dùng đất sét dẻo đổ lấp để ngăn chặn tình trạng thẩm thấu, mất nước.

Ngay sau khi xác định nguyên nhân sụt lún đất ruộng do NMXM Đồng Lâm khai thác đá vôi gây nên, UBND tỉnh TT-Huế yêu cầu nhà máy này có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương trong quá trình thực hiện và xem xét hỗ trợ một phần kinh phí để kịp thời khắc phục thiệt hại do mất nước trong sản xuất tại khu vực nêu trên, đồng thời cắm biển cảnh báo tại các hố sụt lún để đảm bảo an toàn cho người dân trong vùng. Tuy nhiên, ông Trần Văn Cân - Chủ tịch UBND xã Phong Xuân vẫn lo ngại: nếu NMXM Đồng Lâm tiếp tục nổ mìn phá đá thì chắc chắn việc sụt lún không chỉ diễn ra trên mặt ruộng nữa mà sẽ lan rộng đến nhà của người dân. Khi đó, hậu quả rất khó lường.

Hải Lan