Các điểm bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 đã đóng cửa nhưng cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng viên Donald Trump và Joe Biden vẫn chưa có hồi kết.

Hoạt động kiểm đếm phiếu bầu đang diễn ra tích cực ở các bang chiến địa. Ảnh: Getty Images

Thông lệ bị phá vỡ?

Cử tri Mỹ đã quen với việc thức dậy vào buối sáng sau Ngày Bầu cử sẽ biết được ai là tân tổng thống. Từng có những cuộc bầu cử mà người chiến thắng được xác định rất nhanh. Năm 2008 và 2012, người chiến thắng được tuyên bố vào lần lượt 23 giờ và 23 giờ 15 (giờ địa phương). Tuy nhiên, thông lệ đó đã bị phá vỡ trong cuộc bầu cử năm nay. Theo các chuyên gia, việc công bố kết quả khó có thể nhanh chóng như vậy nữa. Vì sao như vậy?

Trong lịch sử bầu cử Mỹ, vai trò của các hãng tin như Fox News hoặc AP rất quan trọng. Họ luôn có đủ thông tin để dự đoán chính xác người chiến thắng trước khi có kết quả công bố chính thức. Khi các hãng truyền thông xác định một ứng viên đã dẫn trước ở một bang với khoảng cách đủ lớn để khiến ứng viên còn lại không có cơ hội gỡ hòa, họ sẽ xác định ứng viên đó đã chiến thắng và giành được toàn bộ phiếu đại cử tri của bang này. Các hãng tin làm vậy dựa trên dữ liệu thăm dò sau bỏ phiếu (hỏi cử tri sau khi họ đã bỏ phiếu xong) kết hợp với kết quả kiểm phiếu đang diễn ra được cập nhật liên tục.

Tuy nhiên, năm nay, với số lượng phiếu bầu qua thư và bỏ phiếu sớm đạt kỷ lục chưa từng có vì đại dịch Covid-19, nước Mỹ có thể mất vài ngày, thậm chí vài tuần, để định đoạt kết quả bầu cử. Việc có thêm hàng chục triệu người Mỹ đã bỏ phiếu qua đường bưu điện có nghĩa là luôn có xảy ra sự chậm trễ trong việc kiểm đếm tất cả các phiếu bầu. Việc kiểm các phiếu bầu qua bưu điện thường mất nhiều thời gian hơn vì chúng phải trải qua nhiều bước hơn để được xác minh, chẳng hạn như kiểm tra chữ ký và địa chỉ. Một số bang như Florida cho phép quá trình này bắt đầu vài tuần trước ngày bầu cử, do đó, các phiếu bầu đã được kiểm và công bố. Nhưng nhiều bang thì không.

Đang chờ những bang nào?

Hiện nay, nhiều sự chú ý đổ dồn vào các bang chiến trường như Arizona, Georgia, Wisconsin, Michigan và Pennsylvania, được coi là sẽ định đoạt số phận cuộc đua.

Tuy nhiên, đừng mong đợi sẽ sớm công bố tê người chiến thắng. Pennsylvania và Wisconsin không cho phép xử lý phiếu bầu sớm cho đến ngày bỏ phiếu, và các quan chức bầu cử đã cảnh báo rằng việc kiểm phiếu có thể mất nhiều ngày. Theo giới chức bầu cử ở Pennsylvania và Michigan cho hay, việc kiểm phiếu bầu qua thư có thể kéo dài đến ngày 6-11. Trong khi đó, nhiều bang cũng đã dừng kiểm phiếu. Philadelphia, thành phố thuộc bang Pennsylvania, tạm dừng kiểm phiếu qua thư từ khoảng 21 giờ 30 tối 3-11 cho đến 4 giờ ngày 4-11.

Sau khi các bang xác nhận kết quả, cử tri đoàn sẽ họp tại mỗi bang vào ngày 14-12 để bỏ phiếu. Việc này chủ yếu mang tính hình thức vì đại cử tri thường bỏ phiếu đúng theo kết quả phiếu phổ thông. Phiếu cử tri đoàn sau đó được chuyển đến tòa nhà quốc hội. Vào ngày 6-1-2021, lưỡng viện Mỹ sẽ họp để kiểm phiếu đại cử tri. Phó Tổng thống, người chủ trì với tư cách chủ tịch Thượng viện, sẽ công bố kết quả chính thức. Người chiến thắng nhậm chức vào ngày 21-1-2021.

Các bang quan trọng khác như Arizona, Georgia và Michigan cũng vẫn nằm trong sự cân bằng. Arizona dường như đang nghiêng về Biden, và đây sẽ là lần đầu tiên kể từ năm 1996, một đảng viên Dân chủ giành chiến thắng ở đó. Nếu ông Biden thành công ở Arizona, thì ông  cần phải thắng hai trong ba bang được gọi là "bức tường xanh" - Wisconsin, Michigan và Pennsylvania - để giành chiến thắng. Georgia cũng nằm trong sự cân bằng, và bang luôn là “bang của đảng Cộng hòa” trong những năm gần đây. Mọi chú ý đổ dồn vào Texas và Bắc Carolina, vốn có vẻ an toàn trong tay ông Trump.

Hiện ông Biden đang có 238 phiếu đại cử tri và ông Trump có 213 phiếu. Tuy nhiên, ông Trump đã thắng tại bang chiến trường Ohio và đang ở thế thắng tại nhiều bang chiến địa khác, trong đó có Florida. Ông Trump cũng đang chiếm ưu thế ở 6/7 bang quan trọng đang kiểm phiếu. Ông Trump cũng đã tuyên bố chiến thắng.

T.VĂN