Vì sao Mỹ ngừng bán vũ khí cho Saudi Arabia?

Thứ năm, 15/12/2016 10:07

(Cadn.com.vn) - Ngày 14-12, Mỹ quyết định hạn chế hỗ trợ quân sự cho chiến dịch không kích của Saudi Arabia tại Yemen và hủy các thương vụ vũ khí với vương quốc này do lo ngại thương vong dân sự lan rộng.

Gây nhiều thương vong dân sự

Theo một số nguồn tin từ Washington, Mỹ cũng sẽ xem xét lại việc huấn luyện cho lực lượng không quân của Saudi Arabia.

Quyết định này phản ánh sự thất vọng lớn trong nội bộ chính quyền Tổng thống Obama đối với các hoạt động của Saudi Arabia trong cuộc chiến kéo dài 20 tháng tại Yemen, khiến hơn 10.000 người thiệt mạng và gây ra cuộc khủng hoảng nhân đạo, trong đó có tình trạng thiếu lương thực kinh niên, tại quốc gia nghèo nhất ở Trung Đông. Quyết định này cũng sẽ làm xấu đi quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia trong những ngày cuối cùng của chính quyền Tổng thống Obama và đặt dấu hỏi về tương lai quan hệ song phương sau khi Tổng thống mới đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20-1-2017.

Liên minh quân sự do Saudi Arabia dẫn đầu tham gia vào cuộc chiến tại Yemen kể từ tháng 3-2015 và đã phát động hàng nghìn đợt không kích nhằm vào phong trào Houthi. Các nhóm nhân quyền cho rằng, những cuộc tấn công vào bệnh viện, trường học, chợ và các nhà máy có thể dẫn tới tội ác chiến tranh.

Nhà Trắng đưa ra đánh giá về sự hỗ trợ của Mỹ đối với liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu sau vụ không kích trúng vào một đám tang ở thủ đô Sanaa hồi tháng 10 khiến 140 người thiệt mạng. Hồi tháng 8, Văn phòng nhân quyền của LHQ cho biết, liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu chịu trách nhiệm cho khoảng 60% trong số 3.800 dân thường thiệt mạng kể từ tháng 3-2015.

Một quan chức giấu tên của chính quyền Obama cho biết, những sai lầm trong việc nhắm mục tiêu của Saudi Arabia dẫn đến việc Mỹ quyết định ngừng bán vũ khí dẫn đường chính xác (PGMs) trong tương lai. "Chúng tôi quyết định không tiếp tục các thương vụ bán PGMs. Điều này phản ánh trực tiếp mối quan ngại về các cuộc không kích của Saudi Arabia gây quá nhiều thương vong dân sự", quan chức này nói.

Liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu ném bom gây nhiều thương vong dân sự tại Yemen.
Ảnh: Reuters

Không đủ mạnh

Tuy nhiên, quyết định này của Mỹ không cắt đứt hoàn toàn sự hỗ trợ của Washington đối với Riyadh. Nhiều mối quan hệ quân sự vẫn còn nguyên vẹn. Chẳng hạn như, Mỹ sẽ tiếp tục tiếp nhiên liệu cho các máy bay của liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu tham gia vào chiến dịch tấn công Yemen. Washington cũng không cắt đứt tất cả doanh số bán vũ khí cho vương quốc này. Ngoài ra, Washington sẽ tiếp tục chia sẻ thông tin tình báo về biên giới Saudi Arabia-Yemen cho Riyadh.

"Tôi nghĩ rằng đó là một tín hiệu đáng mừng nhưng là một tín hiệu quá yếu. Nếu họ vẫn tiếp nhiên liệu cho các máy bay, vốn là trung tâm của chiến dịch ném bom, thật khó để nói rằng họ đang sử dụng tất cả các đòn bẩy mà họ có", ông William Hartung thuộc Trung tâm Chính sách Quốc tế có trụ sở tại Mỹ nhận xét về quyết định của Washington.

Các nhóm nhân quyền, từng chỉ trích việc Mỹ hỗ trợ cho Saudi Arabia, cho rằng động thái này của Washington là không đủ. "Động thái này thua xa những gì cần thiết để chấm dứt đổ máu dân thường và làm giảm bớt đau khổ ở Yemen", Samah Hadid của Tổ chức Ân xá Quốc tế tại Beirut cho biết.

Ted Lieu, nghị sĩ đảng Dân chủ tại California hài lòng về quyết định chấm dứt việc bán vũ khí cho Saudi Arabia của chính quyền Obama, song cho rằng động thái này không đủ mạnh. "Thật kỳ lạ bởi họ vẫn tiếp tục tiếp nhiên liệu cho các máy bay thả bom vào dân thường ở Yemen", ông Lieu nói.

An Bình
(Theo Reuters)