1. Sau 2 ngày diễn ra lễ khai giảng trực tuyến chưa từng có trong tiền lệ của ngành GD-ĐT TP Đà Nẵng, sáng nay (7-9), học sinh (HS) các cấp bậc học từ tiểu học đến THPT trên địa bàn TP chính thức bước vào ngày học đầu tiên dưới hình thức online. Chưa có mùa khai giảng nào cũng như ngày học đầu tiên của năm học mới nào lại giống như năm học mới 2020-2021. Một năm học mới quá sức đặc biệt, để lại ấn tượng khó thể nào quên... Như lời bạn tôi- một người gắn bó hơn 25 năm với nghề dạy học và quản lý bậc học mầm non - đã thốt lên sau lễ khai giảng: "Chưa bao giờ cảm xúc lại nhiều như trong ngày khai giảng năm học này. Không có tiếng cười, tiếng khóc của trẻ con. Không có không khí rộn ràng, nô nức đưa trẻ đến trường. Mình vừa đọc thư của Chủ tịch nước gửi cho toàn ngành GD-ĐT với tâm trạng đầy xúc động. Một lễ khai giảng chưa có trong tiền lệ. Thương và nhớ trẻ quá!".

Hiệu trưởng trường MN Bình Minh đánh trống khai trường trực tuyến.

Chợt nhớ chiều 4-9, sau phỏng vấn các thí sinh dự thi môn cuối cùng kỳ thi Tốt nghiệp THPT Đợt 2, tôi tạt vào Phòng GD-ĐT Q.Hải Châu gặp Trưởng phòng Trần Thị Thúy Hà để lấy ý kiến về ngày khai giảng. Hỏi về ngày khai giảng trực tuyến, lại nhận được ánh nhìn bâng khuâng: "Thương học trò quá, nhất là các em đầu cấp 1, cấp 2 (Phòng GD-ĐT chỉ phụ trách từ MN đến THCS) đầu cấp không được chào đón bởi thầy cô, anh chị lớp trên, không cờ hoa bong bóng... Ôi! Không nói được nữa đâu"! Nói rồi, Trưởng phòng GD-ĐT Q.Hải Châu đưa cho tôi xem lịch đi thăm của lãnh đạo Quận ủy, UBND quận và Phòng GD-ĐT trong ngày khai giảng tại một số trường trên địa bàn với lời mời chân thành: "Nếu không bận, mai mời nhà báo đến đưa tin..."! Nghe mà thấy thương!

2. Còn nhớ, trước diễn biến phức tạp về tình hình dịch bệnh Covid-19 ở những vùng đang có dịch, Bộ GD-ĐT có chủ trương tổ chức khai giảng trực tuyến đối với những địa phương này nhằm đảm bảo an toàn cho thầy, trò. Ngay khi chủ trương vừa được đưa ra đã gặp những phản ứng trái chiều từ dư luận, kể cả những người công tác lâu năm trong ngành GD-ĐT. Phản ứng ấy là hoàn toàn có thể hiểu được, bởi tổ chức khai giảng trực tuyến sao đây khi ý nghĩa của ngày khai giảng là ngày đón học trò trở lại trường sau thời gian dài nghỉ hè, là ngày đón HS đầu cấp lần đầu tiên bước vào ngôi trường mới với biết bao bỡ ngỡ, xốn xang. Không chỉ có HS, với PHHS ngày khai giảng cũng là một ngày rất đặc biệt. Nhất là đối với những PH có con em bước vào đầu cấp học.

Chị bạn tôi năm nay con trai vào học lớp 6. Sáng sớm 5-9, tôi gọi điện cho chị với mục đích gặp cháu hỏi về cảm xúc của ngày khai giảng đặc biệt này. Nhận điện thoại, chị âu lo tưởng có chuyện gì. Khi biết ý định của tôi, chị bật cười: "Nó... còn ngủ nướng. Chị đập dậy để cùng xem chương trình chào năm học mới, nhưng nó lắc đầu bảo, đâu có cảnh tụi con đến trường mà xem. Lát con vào trang web của trường xem lại cũng được mà". Làm sao trách bọn nhỏ. Học trò thời nào cũng thế thôi. Ngoại trừ rất ít trẻ mê học, ham học, có ý thức tự giác học tập, còn lại thì phải đôn đốc, nhắc nhở, gò nắn từng li từng tí mới chuyên tâm học hành...

Điện thoại lại phát tín hiệu tin nhắn. Trưởng phòng GD-ĐT Q.Hải Châu Trần Thị Thúy Hà gửi cho tôi hình ảnh lãnh đạo Quận ủy, UBND Q.Hải Châu cùng lãnh đạo Phòng đi thăm, chúc mừng các trường học trên địa bàn. Nhìn hình ảnh Hà gửi, bỗng thấy ấm lòng hơn. Tự nhủ, dù muốn hay không thì năm học mới đã chính thức bắt đầu. Hãy tin với những nỗ lực không mệt mỏi mà Đà Nẵng cùng đội ngũ y- bác sĩ từ một số tỉnh thành trong cả nước chi viện cho Đà Nẵng, dịch bệnh rồi sẽ được dập tắt. Thầy- trò Đà Nẵng trở lại trường dạy-học...

Thầy- trò Đà Nẵng mong dịch mau được dập tắt để cánh cổng trường được chào đón HS trở lại trường (ảnh minh họa). Ảnh: P.T

3. Tiếng trống khai trường đã vang lên dẫu không có ánh mắt dõi theo của các cô cậu học trò. Năm học mới đã chính thức bắt đầu với thầy-trò Đà Nẵng từ ngày hôm nay (7-9). Trong sự đồng hành, quan tâm, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện thuận lợi từ TP, từ các sở ban ngành, đoàn thể, những người làm công tác giáo dục không quên gửi gắm lời tri ân đến các bậc PHHS - những người trong suốt thời gian qua, đặc biệt là trong giai đoạn Đà Nẵng 2 lần thực hiện giãn cách xã hội, buộc phải dạy học trực tuyến.

Sự đồng hành của các bậc PH là vô cùng quan trọng, nhất là đối với HS bậc TH, THCS cần có sự giám sát của cha mẹ trong quá trình dạy-học online. Điều quan trọng và trên hơn tất cả chính là ý thức tự giác học tập của từng em học sinh. Bởi sự học là mãi mãi, không thể dừng được. Nói như lời ông Võ Trung Minh- Trưởng phòng GD-ĐT Q.Sơn Trà, lời bà Hồ Thị Cẩm Bình- Trưởng phòng GD TH Sở GD-ĐT TP cho rằng, không thể vì dịch bệnh mà dừng sự học được. Việc tổ chức dạy- học trực tuyến dù hiệu quả không thể bằng trực tiếp, nhưng trong hoàn cảnh bất khả kháng như hiện nay, đây vẫn là giải pháp tối ưu nhất.

Có thể nói, đại dịch Covid-19 đã đặt ra phép thử cho ngành GD-ĐT, buộc người dạy, người học kể cả PHHS phải thay đổi, đổi mới tư duy, đổi mới trong phương thức dạy-học. Trong bối cảnh của công cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra sâu rộng trên phạm vi toàn cầu, đây cũng là cơ hội để giáo dục Việt Nam chuyển động để theo kịp xu thế thời đại. Tất nhiên, đây là hành trình sẽ còn nhiều gian nan, thử thách. Bởi những gì đã diễn ra trong học kỳ II của năm học trước cho thấy năng lực tự học của nhiều HS vẫn còn hạn chế; nhiều bậc PH vẫn còn phó mặc việc dạy-học vào nhà trường, thầy cô với quan điểm "trăm sự nhờ cô thầy"...

PHAN THỦY