Các nhà lãnh đạo chính trị Châu Âu đang kêu gọi một giải pháp nhanh chóng và có ý nghĩa cho cuộc khủng hoảng đang bao trùm Tây Ban Nha sau cuộc trưng cầu dân ý bất hợp pháp ở Catalan. Có lẽ, họ lo sợ cuộc bỏ phiếu có thể lây truyền như kiểu virus khắp lục địa già.

Thủ hiến Catalan, ông Carles Puigdemont đã cảnh báo, chính quyền của ông sẵn sàng tuyên bố độc lập “trong vài ngày tới”. Rõ ràng, một tuyên bố như vậy, nếu thành hiện thực, sẽ khiến Tây Ban Nha rơi vào một cuộc khủng hoảng hiến pháp và có thể dẫn đến việc chính phủ buộc phải dùng mọi cách để nắm giữ quyền lực. Và rồi, Madrid có thể phát sinh thêm các vấn đề, do Tây Ban Nha có các cộng đồng tự trị khác, vốn khao khát có thêm chủ quyền.

Khi còn quá ít thời gian để cứu vãn tình hình, các nhà lãnh đạo Châu Âu đã vào cuộc gắt gao chứ không phải thờ ơ như trước. Châu Âu đang dần thoát khỏi những vấn đề chính trị gây đau đầu khác và bây giờ vấn đề Catalan có nguy cơ mang lại một loại virus mới và sự hỗn loạn mới. Enrico Letta, cựu Thủ tướng Italia, nói với CNBC rằng: “Châu Âu cần một giải pháp và Châu Âu cần tránh sự hỗn loạn này - sự hỗn loạn có thể giống như một loại virus độc hại lây  lan nhanh chóng”.

Mặc dù chủ nghĩa ly khai không phải là một điểm đặc trưng ở Tây Ban Nha, nhưng nó đang trở thành một xu hướng ở các quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu (EU). Đang có xu hướng tương tự ở Anh, khi Scotland đã tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân về nền độc lập của riêng mình. Tất nhiên, những gì đã xảy ra trong cuộc trưng cầu dân ý là không hợp pháp, nhưng cần phải có một giải pháp chính trị trong trường hợp này và không thể nào tưởng tượng được viễn cảnh khi chính quyền Catalan đơn phương tuyên bố độc lập.

Theo Bộ Y tế Catalan, hơn 890 người đã bị thương khi cảnh sát chống bạo động của Tây Ban Nha cố gắng ngăn chặn bỏ phiếu hôm 1-10. Mặc dù 90% trong số 2,26 triệu Catalans bỏ phiếu cho độc lập, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu ở mức thấp, chỉ 42%. Ủy ban Châu Âu (EC) tuyên bố, bạo lực không bao giờ có thể là một công cụ chính trị nhưng không có sự ám chỉ nào đối với vấn đề bạo lực trong cuộc trưng cầu dân ý này. Tuy nhiên, EU đã cảnh báo Catalan rằng, nếu tuyên bố độc lập,  vùng này sẽ chỉ là “đứa con rơi” ở bên ngoài EU mà thôi.

THANH VĂN