(Cadn.com.vn) - Ngày 16-2, Văn phòng Đáp ứng khẩn cấp phòng chống dịch bệnh (EOC) - Bộ Y tế đã họp cập nhật tình hình dịch bệnh và triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh do virus Zika. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khẳng định: Đến nay, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào nhiễm virus Zika. Tuy nhiên, nguy cơ dịch bệnh này xâm nhập vào nước ta là hoàn toàn có thể. 

Mối liên quan giữa thuốc diệt ấu trùng muỗi và chứng đầu nhỏ bất thường 

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, từ năm 2007 đến ngày 5-2-2016, dịch bệnh do virus Zika đã được ghi nhận tại 44 nước. Nguyên nhân khiến virus Zika lây truyền nhanh là do người dân chưa từng phơi nhiễm với virus Zika nên không có miễn dịch trong cộng đồng; đồng thời loại muỗi Aedes truyền virus Zika phổ biến ở hầu hết các nước khu vực Châu Mỹ. Chính vì vậy, sự lây truyền dịch bệnh do virus Zika vẫn tiếp tục gia tăng. 

Mối quan hệ nhân quả giữa phụ nữ mang thai nhiễm virus Zika và chứng đầu nhỏ là có khả năng cao. Đến nay đã có 6 nước có các ca bệnh do virus Zika đã báo cáo ghi nhận sự gia tăng bất thường của chứng đầu nhỏ (là triệu chứng chỉ tình trạng vòng đầu của trẻ nhỏ hơn vòng đầu trung bình so với trẻ cùng tuổi, giới và tuổi thai). Đồng thời, trong năm 2015, Brazil đã ghi nhận nhiều bệnh nhân mắc hội chứng thần kinh có tiền sử trước đó nhiễm virus Zika. 

Tại buổi họp, đại diện Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết: Mối liên quan giữa hội chứng đầu nhỏ ở trẻ và thuốc diệt muỗi là quan ngại mới được đưa ra gần đây. Vấn đề này đang được tiến hành điều tra và chưa có kết luận rõ ràng. Việc dùng thuốc diệt ấu trùng muỗi tại Brazil đã áp dụng thời gian khá dài tại vùng có dịch sốt xuất huyết và sốt rét. Hiện nay, hai vấn đề lớn có thể liên quan đến virus Zika là hội chứng đầu nhỏ và viêm đa rễ thần kinh đang tiếp tục được điều tra. Ngày càng có bằng chứng rõ ràng nhưng vẫn chưa thể khẳng định virus Zika liên quan đến 2 hội chứng này. 

Theo Cục Quản lý Môi trường y tế (Bộ Y tế), thuốc diệt ấu trùng muỗi hiện đang sử dụng đã được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo sử dụng cho nước ăn uống, sinh hoạt. Nhưng tại Việt Nam, việc cấp phép sử dụng hoá chất này là chỉ sử dụng cho nước thải và không sử dụng cho nước ăn uống, sinh hoạt. Đó là điểm khác biệt lớn nên người dân không nên quá lo lắng. 

Một bé trai bị bệnh teo não do virus Zika được chăm sóc tại bệnh viện ở Recife, Brazil. Ảnh: Reuters

Việt Nam hoàn toàn có khả năng xét nghiệm chẩn đoán virus Zika 

Theo Cục Y tế dự phòng, trước tình hình trên, Bộ Y tế đã xây dựng kế hoạch hành động phòng chống virus Zika; tăng cường các hoạt động giám sát tại cửa khẩu và cộng đồng; ban hành Hướng dẫn giám sát và sơ đồ giám sát; ban hành Hướng dẫn điều trị bệnh do virus Zika. Đồng thời, ngành Y tế sẵn sàng cơ số thuốc, trang thiết bị phòng hộ cho cán bộ y tế, khu vực cách li, giường bệnh; sẵn sàng các đội cấp cứu lưu động để hỗ trợ địa phương cấp cứu, điều trị; thiết lập đường dây nóng về virus Zika... 

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh: Tình hình dịch bệnh do virus Zika vẫn đang diễn biến phức tạp và có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam. Đến nay, Bộ Y tế đã chỉ đạo triển khai tất cả các biện pháp phòng chống cần thiết tại các cơ sở y tế và tại cộng đồng. Thời gian tới, để chủ động phòng chống dịch bệnh, Việt Nam cần mở rộng đối tượng được giám sát. Cụ thể là ngoài phụ nữ mang thai cần được xét nghiệm để phát hiện sớm bệnh thì những trường hợp có tiền sử đi về từ các quốc gia đang ghi nhận ca bệnh do virus Zika cũng cần được lấy mẫu xét nghiệm để phát hiện virus Zika. Đồng thời, ngành Y tế tăng cường giám sát tại cộng đồng; phối hợp với các đơn vị liên quan giám sát ngay tại cửa khẩu và giám sát chặt chẽ hành khách nhập cảnh. Những đơn vị có khả năng xét nghiệm chẩn đoán bệnh sẽ được tập huấn để chủ động trong việc lấy mẫu xét nghiệm. Việt Nam hoàn toàn có khả năng xét nghiệm chẩn đoán virus Zika. 

Bộ Y tế đã ban hành phác đồ điều trị, trong đó có hướng dẫn các triệu chứng nghi ngờ. Đến thời điểm này, việc dựa trên các triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán bệnh là rất khó khăn. Vì vậy, chẩn đoán bệnh phải bằng các kết quả xét nghiệm. Phác đồ điều trị hiện nay là điều trị triệu chứng chứ không phải là điều trị đặc hiệu. Virus Zika hiện vẫn chưa có vaccine và thuốc điều trị đặc hiệu. Thời gian tới, các hệ thống điều trị phải triển khai tập huấn cho các đơn vị về điều trị bệnh do virus Zika.

Riêng về thuốc diệt ấu trùng muỗi, các đơn vị tiếp tục tăng cường quản lý chặt chẽ và nếu có kết luận về mối liên quan với chứng bệnh đầu nhỏ ở trẻ sẽ cho dừng nhập và sử dụng.

P.V