Khu phố 6 (thị trấn Cửa Việt, H.Gio Linh), vừa có đơn đề nghị gửi TAND Tối cao xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm liên quan các Bản án hành chính sơ thẩm đã có hiệu lực pháp luật số 01, 2 ngày 24, 25-1-2019 của TAND tỉnh Quảng Trị. Khu phố trưởng là người đại diện theo pháp luật, đứng đơn. Lý do gì khiến tập thể khu phố khiếu nại về 2 bản án trên khi họ không phải là đương sự trong quá trình xét xử sơ thẩm...

Khu phố trưởng Khu phố (ngoài cùng bên phải) cùng Bí thư Chi bộ khu phố (ngoài cùng bên trái) và người dân khu phố chia sẻ quá trình gửi đơn khiếu nại.

Trước khi đi vào nội dung đơn của bà con khu phố 6, chúng tôi đề cập đến 2 vụ khởi kiện hành chính trên. Cụ thể, ngày 24 và 25-1-2019, TAND tỉnh Quảng Trị lần lượt đưa ra xét xử sơ thẩm 2 vụ án hành chính về việc khởi kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai. Hai người khởi kiện là ông Nguyễn Tư (tên gọi khác Nguyễn Thanh Tư) và ông Nguyễn Viết Huy (tên gọi khác Nguyễn Công Huy), đều trú khu phố 6, thị trấn Cửa Việt. UBND H. Gio Linh là phía bị kiện trong cả hai vụ án, liên quan quyết định số 2669 và 2670 ban hành ngày 5-9-2018 của UBND H. Gio Linh về việc thu hồi, hủy bỏ quyết định giao đất và Giấy CNQSDĐ cấp cho hộ ông Tư và ông Huy từ năm 2002. Hai vụ khởi kiện nhưng nội dung tương tự nhau, liên quan diện tích hồ nuôi tôm mà hai ông Tư và Huy nuôi trồng nhiều năm qua, tổng diện tích hơn 12 ngàn m2.

Theo nội dung đơn khởi kiện được đưa ra xét xử: vào năm 1982, được sự cho phép của UBND xã Gio Hải (H. Gio Linh), đơn vị X34 làm kinh tế quốc phòng để xây dựng hồ tôm có diện tích 2.000m2 tại xã Gio Hải (nay là thị trấn Cửa Việt). Do nhiều nguyên nhân khách quan nên X34 từ bỏ mà không tiếp tục xây dựng. Năm 2001, toàn bộ diện tích trên vẫn hoang hóa, không có ai sử dụng, UBND xã Gio Hải kêu gọi nhân dân khuyến khích đầu tư nuôi tôm xuất khẩu. Được sự đồng thuận của địa phương, ngày 6-9-2001, hộ ông Huy và ông Tư làm đơn xin cấp đất xây dựng hồ nuôi tôm với thời hạn 15 năm. Trong đó, hộ ông Huy 5.808m2, hộ ông Tư 6.488m2. Ngày 21-1-2002, UBND H. Gio Linh ban hành quyết định giao đất và cấp Giấy CNQSDĐ số U 579570 cho hộ ông Huy và Giấy CNQSDĐ số U 579571 cho hộ ông Tư. Đến ngày 4-9-2015, ông Huy và Tư đại diện hộ gia đình làm đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất gửi UBND H. Gio Linh có nội dung thay đổi tên lót tại trang 2 và gia hạn thời hạn sử dụng đất. Ngày 25-6-2016, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Quảng Trị-Chi nhánh H. Gio Linh gia hạn tiếp tục sử dụng đất cho hộ ông Huy đến ngày 1-12-2066 (50 năm) và ngày 28-6-2016 gia hạn tương tự đối với hộ ông Tư. Tuy nhiên, ngày 11-7-2018, UBND H. Gio Linh ban hành kết luận thanh tra số 804  về việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai tại Cửa Việt, có nội dung cho rằng việc thôn, xã xác nhận hiện trạng sử dụng đất trước lúc xin giao cho hộ ông Huy, ông Tư là đất hoang do UBND xã quản lý là không đúng thực tế, dẫn đến việc cấp Giấy CNQSDĐ là trái quy định. Vì thế, ngày 5-9-2018, UBND H. Gio Linh lần lượt ra các quyết định 2669 và 2670 thu hồi, hủy bỏ các quyết định giao đất và giấy CNQSDĐ trước đây (U579570 và U579571). Ông Tư, ông Huy nhận thấy các quyết định trên trái luật, xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của hộ gia đình nên khởi kiện ra tòa, hủy bỏ quyết định 2669 và 2670 của UBND H. Gio Linh.

Tại phiên tòa, UBND H. Gio Linh trình bày và cung cấp tài liệu chứng minh việc ban hành quyết định 2669 và 2670 là đúng quy định. Cụ thể, vào khoảng năm 1982 đến năm 1984, BQL HTX thôn Tân Lợi, xã Gio Hải (nay là khu phố 6, thị trấn Cửa Việt) hợp đồng với đơn vị X34 về san ủi đất trên cánh đồng muối để làm hồ. Trong thời gian thi công, X34 gặp sự cố nên hai bên chấm dứt hợp đồng san ủi. Sau đó, thôn Tân Lợi thống nhất cho Hội CCB thôn trồng cây xung quanh bờ hồ để gây quỹ cho hội, còn mặt hồ bỏ hoang. Ngày 6-6-2001, cấp ủy, chính quyền thôn, HTX Tân Lợi lập biên bản mở thầu hồ nuôi tôm; UBND xã Gio Hải ban thành thông báo đấu thầu. Và ông Tư, ông Huy trúng thầu. Ngày 5-9-2001, thôn Tân Lợi bàn giao hồ nuôi tôm với thời gian thuê 15 năm, số tiền thuê 5 triệu đồng/năm... Theo UBND H. Gio Linh, tại hồ sơ đề nghị cấp giấy CNQSDĐ mà thôn, xã xác nhận vào đơn xin giao đất của ông Huy và ông Tư là đất hoang - UBND xã quản lý là không đúng thực tế. Quá trình giao đất và cấp giấy CNQSDĐ thời hạn sử dụng 15 năm trùng với thời gian hợp đồng thuê hồ với BQL HTX Tân Lợi..., được gia hạn thêm 50 năm là trái với quy định hiện hành. UBND H. Gio Linh đề nghị tòa không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện.

Qua xét xử, HĐXX tại 2 phiên tòa đều thấy rằng UBND H. Gio Linh ban hành các quyết định 2669 và 2670 là không đúng, không đảm bảo tính căn cứ pháp lý, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Huy, ông Tư, do đó cần được hủy bỏ. HĐXX đồng quan điểm với VKS chấp nhận yêu cầu khởi kiện. Ông Huy và ông Tư thắng kiện. Khi UBND H. Gio Linh kháng cáo bản án sơ thẩm thì đã quá thời hạn. Ngày 17-4-2019, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng ra quyết định không chấp nhận việc kháng cáo quá hạn.

Trao đổi với chính quyền Khu phố 6, ông Nguyễn Công Ánh- Khu phố trưởng cho biết  vào năm 2016, hết thời hạn 15 năm, khu phố yêu cầu 2 hộ dân trả lại nhưng họ không trả và làm thủ tục gia hạn thời gian sử dụng đất. Điều này cũng dễ hiểu, vì hai hộ dân có lý khi đã được UBND huyện cấp Giấy CNQSDĐ. Sau khi hộ ông Tư và ông Huy thắng kiện, đến tháng 10-2019, tập thể khu phố 6 gửi đơn kèm tài liệu chứng minh gửi đến TAND và Viện KSND Cấp cao tại Đà Nẵng, đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm đối với 2 bản án. Lý do: nội dung vụ kiện liên quan và ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của khu phố nhưng tòa không đưa vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan; nội dung quyết định bản án không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án dẫn đến gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của khu phố. Đơn này sau đó được TAND Cấp cao chuyển TAND Tối cao. Ngày 22-6-2020, TAND Tối cao có thông báo gửi người đại diện đứng đơn của khu phố yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm.

Cũng vào ngày 11-2-2020, Viện KSND Cấp cao tại Đà Nẵng đã ra Quyết định Kháng nghị giám đốc thẩm đối với Bản án hành chính số 01 ngày 24-1-2019 của TAND tỉnh Quảng Trị (người khởi kiện là ông Tư). Theo nội dung kháng nghị, các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thể hiện nguồn gốc đất trước năm 2001 là do HTX thôn Tân Lợi quản lý. Sau đó, chính quyền thôn Tân Lợi (nay là khu phố 6) phối hợp với UBND xã tổ chức đấu thầu cho nhân dân làm hồ nuôi tôm. HTX Tân Lợi là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án nhưng tòa sơ thẩm không đưa đơn vị này vào tham gia tố tụng là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Viện KSND Cấp cao cũng nêu những vi phạm về nội dung, chính vì thế chấp nhận đơn khởi kiện là không thu thập đầy đủ chứng cứ.

BẢO HÀ