(Cadn.com.vn) - Ma túy đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng đối với bà con xã Ea Wy, H. Ea H'leo, tỉnh Đắc Lắc. Những năm trước đây, cám cảnh con nghiện tụ tập khắp cùng thôn ngõ xóm để chích hút, ma túy được bán rong như rau quả, nhà nào cũng then cài cửa đóng vì không muốn "cơn bão" tràn vào nhà mình...

Ám ảnh những con số

Chúng tôi có ý định vào Ea Wy ngay trong đêm nhưng Trung tá Phan Thanh Cường, Phó Trưởng CAH Ea H'leo ngăn lại: "Đợi trời sáng rồi hãy đi, mưa làm đường sá bị xé tan hoang và lầy lội, nếu không thuộc đường sẽ vất vả lắm, cố gắng đợi nắng lên". "Bó gối" ở trụ sở CAH, tôi tranh thủ nắm tình hình: Những năm gần đây, H. Ea H'leo là địa bàn trọng điểm về ma túy của tỉnh Đắc Lắc, chỉ sau TP Buôn Ma Thuột. Điều kiện tự nhiên rộng lớn, lại giáp ranh với tỉnh Gia Lai, rừng sâu, rẫy hoang, dân cư phức tạp vì nhiều thành phần dân tộc sinh sống, đó chính là điều kiện để "cái chết trắng" hoành hành. Lật giở cuốn sổ ghi chép của mình, Trung tá Cường không khỏi chạnh lòng: "Theo con số thống kê được, hiện trên địa bàn huyện có 130 đối tượng nghiện, tăng 10 đối tượng so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài thị trấn Ea Drăng, các xã vùng sâu vùng xa của huyện cũng chiếm tỉ lệ cao như Ea H'leo, Ea Hiao, Cư A Mung, cá biệt xã Ea Wy số con nghiện gấp 1,5 lần so với thị trấn Ea Drăng. Thông thường các đối tượng nghiện để có tiền tiêu xài, chích hút, thường tham gia vào các đường dây mua bán, vận chuyển hay gây ra các vụ trộm cắp, cướp giật gây hoang mang cho bà con".

Đường vào xã Ea Wy lấm lem bùn đất.

Từ năm 2014 đến nay, CAH Ea H'leo đã phối hợp với các đơn vị triệt xóa gần 20 tụ điểm mua bán, chích hút, bắt 24 vụ với 28 đối tượng, thu tang vật hơn 40 gam heroin, 636 kg cần sa tươi, 11,5 kg cần sa khô đã sơ chế, 1,5 kg hạt giống cần sa. Nhiều đối tượng tham gia mua bán vận chuyển là người đồng bào dân tộc Tày, Nùng từ mạn Cao Bằng, Lạng Sơn vào đây sinh sống. Điển hình như Nông Thị Hoạch (43 tuổi, trú Ea Wy), Đồng Công Cẩn (30 tuổi), Sầm Thị Chiêng (38 tuổi, cùng trú xã Cư A Mung), ba đối tượng này đã bị TAND H. Ea H'leo tuyên phạt hơn 22 năm tù giam. Những tháng đầu năm 2015, Đội CSĐT tội phạm về ma túy CAH Ea H'leo bắt hai vụ, hai đối tượng là Ma Văn Thắng (39 tuổi, trú xã Ea Khal) và Trần Văn Bang (33 tuổi, trú xã Ea Tir) thu giữ nhiều gói heroin, gần 40 triệu đồng và vật chứng liên quan.

Điều làm các cán bộ, chiến sĩ ở Đội CSĐT tội phạm ở Ea H'leo lo lắng là các đối tượng nghiện ma túy, tham gia vận chuyển, buôn bán trẻ hóa. Có những em trong độ tuổi học sinh nhưng đã sớm lao vào con đường lao lý. Nguyên Minh Thịnh (1996, trú TT Ea Drăng) và Giã Trung Dũng (1997, trú TT Ea Drăng) là hai trường hợp như vậy.

Quả thực cuộc chiến chống lại nàng tiên nâu và cái chết trắng chưa bao giờ là hồi kết đối với một huyện thuộc vùng xa của tỉnh Đắc Lắc, những con số biết nói nêu trên đã làm bất an những vị khách lạ khi đến vùng đất này.

Từ bỏ khói thuốc, Huy quyết làm lại cuộc đời.

Mục sở thị "xã ma"

Nắng lên. Chúng tôi tất tưởi vào xã Ea Wy khi bùn đất bị cái nắng thiêu đốt ken dày như những khu ruộng sình lầy. Chủ tịch UBND xã Nguyễn An Dũng mừng ra mặt khi có nhà báo hỏi thăm về tình hình ma túy trên địa bàn để viết bài tuyên truyền, phòng chống tội phạm, tệ nạn này. Ông lôi tập hồ sơ và bài phát biểu của mình vài ngày trước trong đợt tuyên truyền về phòng chống ma túy ở ngay tại trụ sở UBND xã. Xin được lược trích một đoạn để thấy rõ cán bộ và bà con xã Ea Wy quyết tâm như thế nào: "Do đặc thù của xã Ea Wy có đa số dân tộc ở các tỉnh phía bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang... chiếm khoảng 68% dân số toàn xã và mang nhiều phong tục tập quán đặc biệt là phong trào hút thuốc phiện trong các ngày lễ tết. Vì vậy tệ nạn ma túy và số người nghiện cũng từ đó mà phát sinh. Những năm trước đây trên địa bàn có hàng trăm con nghiện nhưng tới nay chỉ còn 32 người nghiện ma túy. Cũng như các địa phương khác, cán bộ và nhân dân xã Ea Wy đã có nhận thức về tác hại của ma túy đối với cá nhân, cộng đồng và xã hội và quyết tâm xây dựng xã Ea Wy không tệ nạn ma túy vào năm 2018".

32 người nghiện đối với một xã, nhưng ai cũng mừng và ví đây như một thành tích cực kỳ ấn tượng. Phó trưởng CAX Ea Wy Nguyễn Văn Nhớ nhớ lại rằng trước đây, cụ thể là trước năm 2013 số con nghiện ở đây nhiều vô kể, đến vài trăm người. Đi đâu cũng thấy nghiện ngập, chích hút... Vật nuôi, nông cụ sơ hở một tí là bị trộm sạch, tối đến không nhà nào dám mở cửa vì con nghiện như những thây ma lập lờ.

Cai nghiện... tái nghiện là câu chuyện không có hồi kết. Có người đi cai thành công nhưng các đối tượng nghiện ở ngay sát bên nhà, chỉ chuyện trò vài ba câu, uống ba ly rượu lại sa vào đường cũ. Cá biệt, trường hợp ông Nông Văn Tuấn (1968, trú thôn 5A, đã mất) được anh Nhớ nhắc đến như một chiến tích. Nghiện ngập nặng, tan cửa nát nhà, nhưng ông Tuấn đã quyết tâm cai nghiện thành công và được bà con trong thôn tin tưởng giao phó chức vụ trưởng thôn. Đã từng dùng qua, từng nghiện ngập, từng tan cửa nát nhà... sau khi ông qua đời bà con ở đây ca ngợi ông như một vị thánh sống trong công cuộc tuyên truyền phòng chống ma túy ở thôn. Để tiếp xúc với những con nghiện và con nghiện cai thành công ở Ea Wy là một điều hết sức khó khăn. Không một luật lệ nào hay bài bản nào có thể giúp một người xa lạ gặp họ. Một người từng nghiện ma túy nặng, nay cai nghiện thành công đồng ý nói chuyện. Anh tên là Nguyễn Văn Huy cai nghiện thành công năm 2012 và đến nay không tái nghiện.

Anh Huy bảo: "Trước đây làm nghề lái xe đường dài, tuyến Đắc Lắc - Cao Bằng, nghiện trong thời gian đó. Tiền bạc từ nghề tài xế đem lại cũng lắm nhưng bao nhiêu cũng nướng vào ma túy hết. Vợ con ở nhà không biết, vì suốt ngày mình lang thang trên những cung đường, rồi cái đuôi cũng lòi ra, vợ con buồn lắm, hàng xóm thì động viên đi cai. Ban đầu khó khăn nhưng sau cũng đỡ, cái căn nguyên là bản lĩnh của mỗi con người thôi". Bỏ nghề lái xe đường dài, anh Huy về mở một quán nướng ngay trung tâm xã. Chính quyền địa phương và bà con hàng xóm tạo điều kiện giúp đỡ làm ăn, nay cũng đã ổn định. Bà Huệ là bạn bán hàng cùng Huy bảo: "Thành công rồi chú ơi. Nhưng tôi cũng lo lắm, bọn nghiện ngập mà nó lôi kéo lại được xem như mang muối bỏ biển. Nói nhỏ chứ xung quanh đây cũng còn vài ba đối tượng thường xuyên rủ rê. Chúng nó đến đây là tôi đuổi thẳng cổ, nhất quyết không cho thằng Huy giao du với bọn nó".

Cuộc chiến chống lại cái chết trắng ở Ea Wy (Ea H'leo) vẫn còn dai dẳng, nhưng với những người như ông Tuấn, anh Huy hay bà Huê..., hy vọng một ngày mảnh đất này hồi sinh.

Tứ Đức