Diễn đàn được tổ chức trong 2 ngày 25, 26-2 với sự tham gia của các nhà lãnh đạo, giới chuyên gia, học giả và các doanh nghiệp trong nước và quốc tế để cùng thảo luận, đề xuất các sáng kiến mới cho tương lai phát triển của ASEAN, thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và các đối tác. Tại điểm cầu Đà Nẵng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hồ Kỳ Minh tham dự cùng lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Phát biểu đề dẫn, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim- Chủ tịch ASEAN 2025 đánh giá cao Việt Nam khi đã vươn lên khó khăn trở thành quốc gia hiện đại, tiên tiến. Về ASEAN, ông đánh giá, thế giới đang ở một “điểm uốn” địa chính trị với không ít sự gián đoạn toàn cầu mà ASEAN phải trải qua. Điều này có thể gây ra không ít hậu quả nghiêm trọng đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực cũng như đối với phúc lợi của người dân Đông Nam Á. Vì vậy, ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”, thúc đẩy một khu vực bền vững, hài hòa và năng động về kinh tế, đóng vai trò trung tâm, tự chủ chiến lược. Các nước ASEAN phải sẵn sàng đi đầu trong những nỗ lực như chuyển đổi năng lượng, số hóa, năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng xanh, xây dựng chuỗi cung ứng tự cường, bền vững cho tương lai. Chủ đề chính của ASEAN 2025 là “Bao trùm và Bền vững” thực sự có ý nghĩa sâu sắc khi ASEAN tiến tới một kỷ nguyên mà sự đoàn kết và hợp tác là yếu tố quan trọng trong việc giải quyết các thách thức chung và khai thác các cơ hội mới. “Tôi tin rằng ASEAN đang đứng trước ngưỡng cửa của sự đổi mới và chuyển mình. Chúng ta không còn là người ngoài cuộc trong các vấn đề toàn cầu mà là một lực lượng năng động và có ảnh hưởng thúc đẩy sự thay đổi tích cực”, Thủ tướng Anwar Ibrahim nhấn mạnh.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cho rằng, Diễn đàn là sự kiện mang tính thời sự, quan trọng với quan hệ ASEAN-New Zealand, đặc biệt là 2025 là năm Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với New Zealand. Với ASEAN, ông nhận thấy, khối luôn đóng vai trò trung tâm, quan trọng trong thế giới và khu vực. Vì vậy, ông luôn đánh giá cao mối quan hệ hợp tác với ASAEN và cam kết sẽ mở rộng quan hệ với ASEAN và các quốc gia thành viên. New Zealand cam kết mở rộng hơn nữa quá trình hội nhập thương mại và đưa mục tiêu táo bạo nhằm nhân đôi kim ngạch thương mại trong thời gian tới. “Chúng tôi ủng hộ Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN và hiểu tầm quan trọng của Đông Nam Á. Có một sự thật rằng, khi khu vực này bất ổn sẽ ảnh hưởng cả tới chúng tôi”, Thủ tướng Christopher Luxon nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ diễn đàn, phiên họp “hợp tác tiểu vùng hướng tới thúc đẩy tính tự cường và phát triển bền vững” đã tập trung thảo luận các chiến lược nhằm phát huy thế mạnh của các nước tiểu vùng trong ASEAN trong việc ứng phó với các thách thức môi trường và tăng cường sức chống chịu về kinh tế. Các chủ đề trọng tâm bao gồm phát triển chuỗi cung ứng xanh, thủ đẩy các ngành công nghiệp bền vững dựa trên lợi thế địa phương, đẩy mạnh hợp tác môi trường xuyên biên giới, và thu hút đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường ở cấp độ tiểu vùng. Phiên họp hướng tới mục tiêu tìm ra những giải pháp sáng tạo nhằm cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, qua đó nâng cao năng lực ứng phó chung của cộng đồng ASEAN trước biến đổi khí hậu và các thách thức mới nổi khác.

Tại phiên họp toàn thể “Quản trị các công nghệ mới nổi nhằm đảm bảo an ninh toàn diện”, các đại biểu đi sâu tìm hiểu mối tương tác đa chiều giữa công nghệ tiên tiến và an ninh khu vực tại ASEAN và trên thế giới; thảo luận về cơ hội và thách thức của trí tuệ nhân tạo, điện lượng tử, sinh học tổng hợp và các công nghệ mới nổi khác trong cả lĩnh vực quân sự lẫn dân sự. Trong đó, trọng tâm là tìm hiểu cân bằng giữa đổi mới công nghệ và quản trị có trách nhiệm, xử lý các rủi ro tiềm ẩn và xây dựng khuôn khổ đạo đức. Thảo luận tập trung và việc xây dựng các chuẩn mực quốc tế, hoàn thiện khung khổ pháp lý, thúc đẩy hành vi có trách nhiệm của các quốc gia và thiết lập cơ chế giám sát hiệu quả, từ đó tạo điều kiện để các công nghệ quan trọng có thể đóng góp tích cực vào việc củng cố an ninh toàn diện của ASEAN.

Tại phiên họp “Vai trò gắn kết và thúc đẩy hòa bình của ASEAN trong một thế giới phân mảnh”, các đại biểu tập trung vào vai trò của ASEAN trong bối cảnh khu vực và toàn cầu đang có nhiều biến động phức tạp. Các chuyên gia phân tích cách thức ASEAN có thể duy trì vai trò trung tâm, đàm phán, hợp tác với các cường quốc và thúc đẩy đối thoại trong môi trường cạnh tranh hiện nay. Nội dung thảo luận nhấn mạnh khả năng thích ứng của ASEAN trước những thách thức địa chính trị và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường sự thống nhất của khối.

Chiều 26-2, Diễn đàn cũng tổ chức phiên bế mạc tổng kết các nội dung thảo luận trong suốt hội nghị, đồng thời nhấn mạnh những cam kết và ưu tiên của ASEAN trong thời gian tới. Các đại biểu bày tỏ sự ủng hộ đối với những sáng kiến hợp tác khu vực và quốc tế nhằm nâng cao vai trò của ASEAN trong việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.

Lê Anh Tuấn