Ví, Giặm có sức lan tỏa mạnh mẽ

Đến với xứ Nghệ là đến với một vùng văn hóa giàu bản sắc và truyền thống. Trong đó, Ví, Giặm là tiếng nói của tâm hồn, tình cảm, tư tưởng của người Nghệ Tĩnh, ra đời trong môi trường lao động, sinh hoạt thường ngày. Trong tâm thức người Nghệ Tĩnh, Ví, Giặm luôn giữ một vị trí quan trọng, trở thành một biểu tượng của đất và người nơi đây.

Ngày 27-11-2014, Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh vinh dự được UNESCO ghi danh di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Từ đó, Ví, Giặm đã vượt khỏi phạm vi không gian một vùng văn hóa để trở thành một di sản được cả thế giới biết đến và công nhận, đánh một dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa trong công cuộc bảo tồn, phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh. Chặng đường 10 năm từ khi được UNESCO ghi danh, Ví, Giặm đã, đang chứng minh sức sống, sức lan tỏa mạnh mẽ bất kể không gian và thời gian, với những kết quả tích cực trong công tác truyền dạy di sản cho cộng đồng, tạo điều kiện khuyến khích, hỗ trợ nghệ nhân thực hành và trao truyền di sản; mở rộng mạng lưới hoạt động của các câu lạc bộ. Ví, Giặm được lan tỏa đến cả nước, vượt biên giới quốc gia và ra thế giới.

Tại buổi lễ, ông Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An khẳng định, để có được những thành công này là nhờ sự vào cuộc, phát huy vai trò, trách nhiệm, thể hiện được nguyện vọng cũng như cam kết của chính quyền và cộng đồng nhân dân hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví, Giặm theo Công ước 2003 của UNESCO. Bên cạnh những thành công vẫn còn những mục tiêu mà hai tỉnh chưa làm được trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Cụ thể, các làn điệu dân ca cổ một phần đã bị mai một; đội ngũ Nghệ nhân dân gian nắm giữ, thực hành các bài bản cổ ngày càng ít do tuổi cao, bên cạnh đó lớp trẻ lại ít người hào hứng với loại hình di sản này nên sự kế thừa chưa nhiều. Môi trường và không gian diễn xướng thay đổi, không còn điều kiện để thực hành những bài bản cổ… “Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường hiện nay, nhu cầu cảm thụ về văn hóa tinh thần của người dân ngày càng cao. Với sự cởi mở, biến chuyển đa dạng trong ca từ và trình diễn sân khấu, cùng với tình yêu quê hương, đất nước chứa đựng trong từng ca từ, làn điệu, tinh hoa dân ca Ví, Giặm chắc chắn sẽ vẫn có sức sống và tỏa sáng trong đời sống văn hóa ngày nay. Trong hành trình này, tỉnh Nghệ An mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, đồng hành của Bộ VH-TT&DL, các Bộ, ban ngành Trung ương. Chính quyền và nhân dân 2 tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh sẽ tiếp tục phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, với tinh thần tự hào mang di sản của quê hương lan tỏa, ngân xa, để Ví, Giặm đến với nhiều vùng đất mới, hòa nhập, hội tụ cùng tinh hoa văn hóa dân tộc. Và trên mảnh đất xứ Nghệ yêu thương này, hồn quê Ví, Giặm sẽ mãi tỏa sáng. Để mỗi người khi về với xứ Nghệ sẽ lắng đọng hồn mình trong câu dân ca vơi đầy, vun đắp, lớn dần thêm những yêu thương với mảnh đất ấm tình đất, nặng tình người…”- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An mong muốn.

Tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Tạ Quang Đông ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực, tâm huyết của chính quyền cùng nhân dân hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và chúc mừng những kết quả mà địa phương 2 tỉnh đã đạt được trong thời gian qua.

Thứ trưởng Tạ Quang Đông đề nghị chính quyền tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh chủ động, tích cực phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, UBND các cấp, các cơ quan hữu quan, các cộng đồng là chủ thể của di sản Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh và nhân dân cả nước, với tất cả tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, tình yêu với di sản văn hóa truyền thống dân tộc để thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể này. Thứ trưởng đề nghị hai tỉnh cần tăng cường đầu tư các nguồn lực cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, trong đó có di sản dân ca Ví, Giặm. Ban hành và triển khai có hiệu quả các chính sách về bảo tồn, phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, trong đó ưu tiên hỗ trợ cộng đồng, câu lạc bộ và nghệ nhân tổ chức truyền dạy, quảng bá Dân ca Ví, Giặm; phục hồi, lưu truyền các làn điệu và hình thức diễn xướng truyền thống; mở rộng các hình thức và môi trường sinh hoạt mới, phù hợp với mục tiêu bảo vệ và phát huy giá trị Dân ca Ví, Giặm trong cuộc sống đương đại. Đồng thời cần tăng cường giới thiệu, quảng bá giá trị Dân ca Ví, Giặm ở trong và ngoài nước thông qua các chương trình đối ngoại, các hoạt động giao lưu văn hóa, hợp tác quốc tế để Ví, Giặm được lan tỏa sâu hơn, rộng hơn đến bạn bè trên thế giới. Xây dựng dân ca Ví, Giặm thành sản phẩm du lịch đặc trưng của xứ Nghệ; thông qua các tour du lịch về miền di sản để khách du lịch biết đến nhiều hơn về Ví, Giặm. “Bộ VH-TT&DL sẽ đồng hành, phối hợp với các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương để có những giải pháp đồng bộ, tích cực, cùng chính quyền, cộng đồng địa phương hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh thực hiện tốt Chương trình hành động quốc gia bảo tồn, phát huy giá trị di sản dân ca Ví, Giặm, xứng tầm là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại” – Thứ trưởng Tạ Quang Đông khẳng định.

Dịp này, Bộ VH-TT&DL đã trao Bằng khen cho 10 tập thể và cá nhân; Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An trao Bằng khen cho 20 tập thể và cá nhân đã có đóng góp xuất sắc trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản dân ca Ví, Giặm giai đoạn 2014-2024.

Dương Hóa