Di tích Giếng nước ông Hồ Kỳ (thôn Vĩnh Bình, xã Tam Thăng, TP Tam Kỳ, Quảng Nam) nằm trong khu vực bảo vệ I thuộc di tích lịch sử địa đạo Kỳ Anh. Tuy nhiên, đến nay các ban ngành liên quan vẫn chưa triển khai kế hoạch khoanh vùng bảo vệ dẫn đến tình trạng người dân tự ý xây dựng nhà trong khu di tích, làm mất cảnh quan vốn có của di tích lịch sử này.

Các công trình đang xây dựng trong khu di tích lịch sử giếng nước ông Hồ Kỳ.

Giếng nước ông Hồ Kỳ được xây dựng vào năm 1963. Ngoài là giếng nước, đây còn là điểm kết nối với địa đạo dài hàng trăm mét dưới lòng đất được các cán bộ và nhân dân xây dựng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ngày 15-12-1994 Sở Văn hóa - thông tin (tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng cũ) ban hành quy định khu vực bảo vệ di tích địa đạo Kỳ Anh. Theo đó, khu vực I này tuyệt đối cấm mọi tổ chức, cá nhân xây dựng hay vi phạm, không được tự ý tháo dỡ, thay đổi vị trí hoặc làm hư hại giá trị vốn có của di tích. Do đó, bán kính bảo vệ di tích Giếng nước ông Hồ Kỳ là 10m tính từ tâm giếng. Tuy nhiên, di tích này nằm trong diện tích đất quản lý của người dân, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ). Bên cạnh đó, các ban ngành liên quan chưa quy hoạch, bảo vệ khu di tích nên người dân đã tự ý xây dựng công trình nhà ở trong khu vực cấm xây dựng. Sáng 27-8, theo ghi nhận của chúng tôi, căn nhà bà Nguyễn Thị Lũy đã xây dựng xong phần móng cao gần 4m, ngang với mặt đường Nguyễn Văn Trỗi và cách giếng nước ông Hồ Kỳ chưa đầy 4m. Ngoài ra, một hộ khác cũng đang tiến hành san lấp mặt bằng chuẩn bị xây dựng nhà ở cách tâm giếng chính chưa đến 10m và cách giếng phụ 1m. Nếu những căn nhà này hoàn thành di tích sẽ bị che lấp, thu hẹp.

Trao đổi về sự việc trên, ông Lê Quang Đáng- Phó Chủ tịch UBND xã Tam Thăng cho rằng, di tích giếng nước ông Hồ Kỳ nằm trong diện tích đất được cấp GCNQSDĐ cho người dân trước năm 1993. Bên cạnh đó, thời gian qua cấp trên chưa xây dựng kế hoạch quản lý, khoanh vùng bảo vệ di tích cụ thể nên dẫn đến việc bà Lũy tự ý phá dỡ bờ tre xây dựng nhà trên diện tích đất của mình. "Trước đó, Trung tâm Văn hóa - thể thao TP Tam Kỳ đã tiến hành kiểm tra xác nhận, việc phá dỡ bờ tre dọc tuyến địa đạo để xây dựng nhà ở của hộ bà Nguyễn Thị Lũy cách tâm giếng nước ông Hồ Kỳ là 3,8m làm mất đi nguyên trạng cấu thành di tích. Kết quả kiểm tra, bà Lũy xây dựng móng nhà tổng diện tích 127m2, vượt 47 m2 so với diện tích đất ở đã cấp nên ra quyết định đình chỉ xây dựng. Sau khi nhận được báo cáo, UBND TP Tam Kỳ đã có văn bản chỉ đạo UBND xã Tam Thăng chủ trì, phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra, làm việc với hộ bà Nguyễn Thị Lũy. Phương án được đưa ra là tiến hành đo phần khuôn viên đất tính từ tâm giếng bán kính 10m theo quy định, nếu phần xây dựng trái phép nằm ngoài diện tích đất ở thì buộc bà Lũy phải tự tháo dỡ, phần còn lại sẽ kiến nghị lên cấp trên có biện pháp giải quyết hợp lý và đã được bà Lũy đồng ý. Còn việc một số hộ dân tiếp tục san lấp mặt bằng cạnh di tích, đơn vị sẽ tiến hành kiểm tra, ngăn chặn không để tiếp diễn tình trạng trên"-ông Đáng nói.

LÊ VƯƠNG