Dự lễ có đại diện Văn phòng BCĐ quốc gia 515; Cục Chính trị Quân khu 4; Văn phòng Tùy viên Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam; đại diện Trường Havard Kennedy Hoa Kỳ cùng các CCB, thân nhân gia đình liệt sĩ.

Phát biểu tại buổi lễ, Đại tá Phạm Văn Đông - Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu, Phó Trưởng Ban Thường trực BCĐ 515 Quân khu 4 khẳng định, những kỷ vật kháng chiến có ý nghĩa, giá trị tinh thần vô cùng lớn lao đối với thân nhân gia đình liệt sĩ. Những kỷ vật đó đã đồng hành cùng chiến sĩ hàng ngày, thấm đẫm máu xương các liệt sĩ, các CCB, thương binh, bệnh binh trong những năm tháng chiến đấu trên các chiến trường. Những kỷ vật này đã có hành trình lưu lạc nửa vòng trái đất, trải qua hàng chục năm nay mới về được với người thân liệt sĩ, CCB. Điều đó đã phần nào đáp ứng nguyện vọng mong mỏi của gia đình, xoa dịu một phần nỗi nhớ mong, đau thương, mất mát của gia đình...

Đại tá Phạm Văn Đông cũng gửi lời cảm ơn các đại biểu Trường Havard Kennedy Hoa Kỳ; Tùy viên Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam ..., trong thời gian qua đã quan tâm, chỉ đạo sâu sắc việc trao kỷ vật cho thân nhân liệt sĩ và các CCB.

GS.TS Anthony Saich, GS Daewoo về Quan hệ Quốc tế, Giám đốc Viện Rajawali Foundation cho Châu Á, Trường Harvard Kennedy Hoa Kỳ nhấn mạnh, đây là dự án nhằm nghiên cứu có hệ thống các tài liệu lưu trữ từ Hoa Kỳ và Việt Nam, với mục tiêu tìm kiếm và xác minh thông tin liệt sĩ Việt Nam. Một phần quan trọng của dự án là trao trả các kỷ vật chiến tranh cho CCB và thân nhân liệt sĩ. Kết quả nghiên cứu đã được gửi tới Bộ Quốc phòng hai nước, góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh giữa hai dân tộc. Đến nay, nhóm nghiên cứu đã tổng hợp 33 báo cáo về thông tin liệt sĩ, và đã trao trả 54 bộ kỷ vật chiến tranh bao gồm 44 cuốn sổ tay, nhật ký (trong đó có một bản gốc do cựu binh Mỹ lưu giữ), 10 bức thư cá nhân và hơn 100 tài liệu khác như ảnh, lý lịch, chứng chỉ, bằng khen...

Tại buổi lễ, phía Hoa Kỳ đã bàn giao ba cuốn nhật ký và sổ ghi chép của các liệt sĩ và CCB từng tham gia kháng chiến. Nhân dịp này, Văn phòng BCĐ Quốc gia 515 và Quân khu 4 cũng đã trao quà cho các CCB, thân nhân liệt sĩ.

Kỷ vật là cuốn sổ ghi chép của CCB Lê Đức Thuận (quê tại Triệu Sơn, Thanh Hóa, thuộc Trung đoàn 9, Sư đoàn 304, từng chiến đấu tại Quảng Trị) bị Sư đoàn Bộ binh số 1 của Quân lực Việt Nam Cộng hòa thu giữ ngày 12-7-1970 tại Tân Liên, Hướng Hóa, Quảng Trị..

Cuốn sổ ghi chép và một bức thư cá nhân của CCB Trần Minh Tuyển, (quê xã Thạch Sơn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh thuộc Đại đội Công binh 24, Trung đoàn 101, Sư đoàn 325A, Phân khu 1, Trung ương Cục miền Nam Việt Nam) bị lực lượng Hoa Kỳ thu giữ ngày 17-1-1970 tại Minh Hòa, Dầu Tiếng, Bình Dương.

Nhật ký của liệt sĩ Nguyễn Văn Hiển (sinh năm 1943, quê thôn Võ Thuận, xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, nhập ngũ tháng 3-1962, thuộc Sư đoàn 3, Quân khu 5) bị thu giữ ngày 6-7-1967 tại Phổ Khánh, Đức Phổ, Quảng Ngãi bởi đơn vị Lữ đoàn 1, Sư đoàn Dù số 101 Hoa Kỳ.

Nhận lại cuốn sổ ghi chép từng mang theo trong kháng chiến, CCB Lê Đức Thuận xúc động bày tỏ: "Kỷ vật tôi nhận lại là một cuốn sổ cá nhân, vật nhỏ bé nhưng chứa đựng biết bao ký ức, cảm xúc và cả những chứng tích của một thời khói lửa. Nó không chỉ là tư liệu cá nhân, mà còn là minh chứng sống động cho tinh thần chiến đấu kiên cường, ý chí quật cường và khát vọng hòa bình, thống nhất đất nước của thế hệ chúng tôi – những người lính từng đi qua chiến tranh".

Dương Hóa