Trong ngày vui trọng đại đón nhận danh hiệu cao quý này, những cựu binh Đại đội 3, Khu III Hòa Vang và nhân dân Căn cứ lõm cách mạng K20 (nay là phường Khuê Mỹ, Q. Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng) bồi hồi, lâng lâng với biết bao cảm xúc khi nhớ về thời kỳ chiến đấu vô cùng gian khổ nhưng rất đỗi tự hào.

Lần giở những trang sử công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 1-10-1967, Đại đội 3, Khu III Hòa Vang được thành lập. Trong kháng chiến chống Mỹ, đơn vị trụ bám kiên cường, một tấc không đi, một ly không rời, cùng các đơn vị, địa phương đánh bại các âm mưu, thủ đoạn càn quét, lấn chiếm, đánh thắng các đơn vị sừng sỏ của Mỹ - ngụy, tiêu hao, tiêu diệt nhiều sinh lực quan trọng, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của Mỹ - ngụy, lập nhiều thành tích đặc biệt xuất sắc, góp phần giải phóng hoàn toàn Khu III Hòa Vang và thành phố Đà Nẵng. Trong 8 năm chiến đấu trực tiếp với quân thù, Đại đội 3 tiến hành hơn 300 trận đánh lớn, nhỏ, cả chiến đấu độc lập và phối hợp, loại khỏi vòng chiến đấu hàng trăm tên địch, trong đó có gần 100 tên Mỹ- chư hầu, 60 tên sĩ quan, ác ôn, tề điệp… bắt sống hàng trăm tên. Ngoài ra, Đại đội 3 còn đánh, diệt gọn 6 trung đội, 1 Đoàn bình định, 2 Chi khu cảnh sát, thu hàng ngàn súng các loại và nhiều phương tiện chiến tranh, phá hủy hàng trăm tấn vũ khí, đạn dược, bắn rơi, bắn cháy hơn 60 máy bay trực thăng, 15 xe tăng, xe quân sự…. Điển hình như trận đánh Bộ Tư lệnh Quân đoàn 1 trong chiến dịch Xuân Mậu Thân 1968, tiêu diệt hơn 100 tên địch, bắn cháy 10 xe quân sự các loại, đánh sập 4 lô cốt, đã chiếm 1 phần Sở chỉ huy của Bộ tư lệnh quân đoàn 1 trong một thời gian; trận đánh chốt điểm Cầu Biện (xã Hòa Long), tiêu diệt 36 tên trong đó có 12 tên Mỹ và tên ác ôn Huỳnh Bá Thân; trận tập kích sân bay Nước Mặn thiêu cháy hàng chục máy bay trực thăng… Nhớ về thời hoa đỏ hào hùng đó, ông Huỳnh Ngọc Kim - nguyên Trung đội trưởng, Đại đội 3, không khỏi bồi hồi: “Dẫu biết rằng mỗi lần xuất quân là có thể không trở về, nhưng mỗi chiến sĩ vẫn hừng hực khí thế tiến công địch. Mỗi trận đánh của Đại đội 3, Khu III Hòa Vang đều làm cho kẻ thù khiếp sợ…”

Căn cứ cách mạng K20- Căn cứ lõm của cách mạng nằm trong vùng địch kiểm soát thuộc thôn Đa Mặn - Mỹ Thị (phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn ngày nay). Đây là nơi có phong trào toàn dân đánh giặc mạnh mẽ để bảo vệ căn cứ. Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, 200 hộ dân ở đây đã kiên gan trụ bám, xây dựng nơi đây thành căn cứ lõm cách mạng trong lòng địch (mật danh là K20) với hệ thống hầm bí mật có lúc lên đến 157 hầm và hệ thống địa đạo chằng chịt dưới lòng đất để nuôi giấu, bảo vệ cán bộ, lực lượng vũ trang của Khu ủy Khu 5, Đặc khu ủy Quảng Đà, Thành ủy Đà Nẵng, Quận ủy Quận Ba…; đưa đón hàng trăm cán bộ, chiến sỹ về hoạt động, đánh địch; vận chuyển hàng chục tấn vũ khí, đạn dược, hàng trăm tấn lương thực, hàng hóa và nhiều công văn tài liệu, cung cấp sức người, sức của cho cách mạng, tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu, trở thành hậu phương kháng chiến, là bàn đạp, cầu nối giữa lực lượng kháng chiến nội thành với lực lượng kháng chiến ngoại thành, trực tiếp tham gia nhiều trận đánh vào đầu não của địch tại Đà Nẵng và lập nhiều chiến công vang dội. Điển hình, như: phục vụ Đội biệt động 220 Sông Đà đánh tàu vận tải của Mỹ; trực tiếp tham gia trận đánh khách sạn Caraven nằm trên đường Bạch Đằng; tạo bàn đạp cho Đại đội 1 Đặc công hậu cứ Đà Nẵng tập kích Sân bay Nước Mặn… Căn cứ cách mạng K20 được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia. Hội đồng nhân dân TP Đà Nẵng quyết định đặt tên đường nối từ trục đường Lê Văn Hiến vào khu căn cứ K20 là đường K20. Ngoài ra, UBND TP Đà Nẵng đầu tư gần 5 tỷ đồng xây dựng Nhà Truyền thống K20 và bảo tồn, tôn tạo khu di tích thành khu tham quan du lịch.

Với những chiến công xuất sắc đó, ngày 17-10-2023, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký Quyết định số 1209 phong tặng danh hiệu “AHLLVTND” cho Đại đội 3, Khu III Hòa Vang, tỉnh Quảng Đà và Căn cứ cách mạng K20, quận 3, TP Đà Nẵng (nay là quận Ngũ Hành Sơn).

Phát biểu tại lễ đón nhận danh hiệu cao quý này, ông Hồ Kỳ Minh - Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Đà Nẵng khẳng định: Những thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là một trong những thiên anh hùng ca vĩ đại trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, là thắng lợi oanh liệt, hào hùng của cách mạng Việt Nam. Trong chiến thắng đó có một phần cống hiến máu xương, trí tuệ, công sức của Đại đội 3, Khu III Hòa Vang và người dân tại căn cứ cách mạng K20. Danh hiệu AHLLVTND là sự ghi nhận, trân trọng của Đảng và Nhà nước đối với đóng góp to lớn của cán bộ, chiến sĩ Đại đội 3, Khu III Hòa Vang và nhân dân tại Căn cứ cách mạng K20. Đây là niềm vinh dự, tự hào, là nguồn động viên, khích lệ đối với Đảng bộ, chính quyền, nhân dân, lực lượng vũ trang quận Ngũ Hành Sơn nói riêng, TP Đà Nẵng nói chung. “Kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng, tôi đề nghị cán bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang quận Ngũ Hành Sơn tiếp tục gìn giữ và bảo vệ những thành quả mà các thế hệ đi trước tạo dựng; nêu cao tinh thần, trách nhiệm, tăng cường đoàn kết trong Đảng bộ và đồng thuận trong nhân dân, quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng Ngũ Hành Sơn thành một đô thị đổi mới, sáng tạo, kiểu mẫu, đẳng cấp, văn minh, hiện đại. Đồng thời, chính quyền và các đoàn thể quan tâm hơn nữa đến công tác đền ơn, đáp nghĩa, chăm sóc các đối tượng chính sách và người có công; tuyên truyền, giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng của quê hương cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, có kế hoạch bảo tồn lâu dài và phát huy hiệu quả giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống tại Khu căn cứ cách mạng K20” - ông Hồ Kỳ Minh nhấn mạnh.

Thừa ủy quyền Chủ tịch nước, Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng trao danh hiệu AHLLVTND cho Đại đội 3, Khu III Hòa Vang và Căn cứ cách mạng K20.

M.T