Thiếu lao động

Kể từ sau vụ vụ tấn công ngày 7-10 của Hamas vào Israel, Israel đã ra quyết định cấm hơn 100.000 công nhân Palestine vào Inước này. Điều này đã làm giảm nguồn lao động giá rẻ ở một đất nước có khoảng 9 triệu dân được biết đến với mức lương tương đối cao và luật nhập cư nghiêm ngặt. Đồng thời, quân đội Israel đã triệu tập khoảng 400.000 quân dự bị và các quan chức ước tính rằng 250.000 người Israel đã phải di dời ít nhất là tạm thời khỏi nhà của họ, đặc biệt là khỏi các khu vực được coi là dễ bị tấn công, khiến nhiều người không thể đi làm. Theo Bộ Kinh tế và Công nghiệp Israel, khoảng 20% nhân viên Israel không làm việc do nghĩa vụ quân sự hoặc di dời, ước tính thiệt hại cho nền kinh tế do sự vắng mặt của công nhân Israel đã lên tới khoảng 13 tỷ shekels, tương đương 3,6 tỷ USD, tính từ lúc xảy ra vụ tấn công ngày 7-10 đến giữa tháng 11.

Theo ước tính của Cơ quan Đổi mới Israel, trong lĩnh vực công nghệ của Israel, một động lực quan trọng của nền kinh tế của nước này, trung bình từ 10% đến 15% lực lượng lao động đã được gọi làm nhiệm vụ dự bị. Các doanh nghiệp hoạt động khó khăn, người dân không tiêu nhiều tiền. Yossi Mekelberg, nhà phân tích Trung Đông tại Chatham House lưu ý rằng tác động từ vấn đề này sẽ ngày càng tăng lên.

Liên đoàn các tổ chức doanh nghiệp nhỏ Israel và Trung tâm kinh tế chính trị vĩ mô có trụ sở tại Tel Aviv cùng dự báo rằng xung đột sẽ tác động trực tiếp vào việc đóng cửa khoảng 30.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Kết quả là triển vọng của nền kinh tế Israel đang xấu đi. Ngân hàng Israel vào tháng trước đã hạ dự báo tăng trưởng, ước tính GDP chỉ tăng trưởng 2% hàng năm - giảm so với dự báo trước đó là 3% hàng năm - vào năm 2023 và 2024. Ngân hàng này cũng dự báo chi tiêu của chính phủ do chiến tranh sẽ đạt tổng cộng khoảng 43,2 USD vào cuối năm 2025.

Bờ Tây cũng bị ảnh hưởng

Việc đình chỉ giấy phép lao động, hạn chế quyền tự do đi lại của người Palestine và giới hạn nhập khẩu đã gây tổn hại cho nền kinh tế Bờ Tây. Cục Thống kê Trung ương Palestine ước tính rằng chiến tranh đã khiến sản lượng kinh tế tại vùng lãnh thổ này giảm 37% - lên tới khoảng 500 triệu USD mỗi tháng. Theo Bộ Kinh tế Palestine, hơn 1/4 doanh nghiệp ở Bờ Tây đã đóng cửa một phần hoặc toàn bộ vào tháng 11 do chiến tranh.

Abdallah Al Dardari, Giám đốc Chương trình Phát triển Liên hợp quốc về các quốc gia Arab, cho biết việc đình chỉ giấy phép lao động của người Palestine đã góp phần gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế ở Bờ Tây. Theo báo cáo tháng 11 của Tổ chức Lao động Quốc tế, ước tính ban đầu cho thấy khoảng 1/4 việc làm của người Palestine ở Bờ Tây đã bị mất, tương đương với khoảng 208.000 việc làm, trong đó có 56.000 việc làm do hoạt động kinh tế khu vực giảm sút. Trước chiến tranh, khoảng 130.000 người Palestine từ Bờ Tây đã có giấy phép làm việc ở Israel, bao gồm cả các khu định cư ở Bờ Tây, cùng với khoảng 40.000 người khác vào Israel mà không có giấy phép làm việc trong quý 3 năm nay.

Chính phủ Israel tuần trước cho biết họ sẽ tiếp tục cấm công nhân Palestine vào Israel với lý do lo ngại về an ninh. Việc đình chỉ giấy phép lao động đối với người Palestine đặc biệt ảnh hưởng đến ngành xây dựng của Israel, nơi sử dụng hơn 60% người Palestine làm việc, và lĩnh vực nông nghiệp.

Nỗ lực giải quyết

Bộ Xây dựng và Nhà ở Israel hồi tháng trước cho biết Israel đã ký một thỏa thuận song phương với Ấn Độ về vấn đề lao động và cho biết họ đang tìm cách thúc đẩy các thỏa thuận tương tự với các nước khác trong nỗ lực tìm nguồn lao động thay thế công nhân Palestine. Chính phủ Israel đã phê duyệt đề xuất thu hút 10.000 lao động nước ngoài vào ngành xây dựng trước cuối năm nay và đang thực hiện các bước để tăng hạn ngạch lao động xây dựng nước ngoài lên 23.000. Tel Aviv cho biết họ cũng đang tìm cách gia hạn thị thực cho người lao động nước ngoài đã ở Israel và rút ngắn các thủ tục quan liêu.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Israel (MARD) đang tiếp tục kêu gọi người lao động đăng ký tham gia các loại hình công việc khác nhau trong lĩnh vực nông nghiệp, kèm theo những chính sách hỗ trợ về thu nhập và tài chính. Mỗi lao động đăng ký mới trong các ngành nghề nông nghiệp sẽ được hỗ trợ 3.000 NIS (810 USD)/tháng trong vòng 3 tháng; từ tháng thứ 4 trở đi sẽ tăng lên mức 4.000 NIS. Người lao động đăng ký làm việc tại các khu vực nơi người dân phải sơ tán vì xung đột sẽ được hưởng trợ cấp cao gấp đôi so với các mức nói trên.

AN BÌNH