Ông Trump bị kết tội trong vụ kiện ông làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền "bịt miệng" ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử năm 2016. Các công tố viên cáo buộc ông Trump dính líu tới một âm mưu nhằm hủy hoại tính trung thực của cuộc bầu cử năm 2016 và có hành động nhằm che giấu khoản tiền thanh toán cho Stormy Daniels để ngôi sao này không tiết lộ việc có quan hệ bất chính với ông Trump hồi năm 2006.

Giờ đây, ông Trump phải đối mặt với khả năng bị kết án tù hoặc bị quản chế. Thẩm phán Juan Mercan ấn định tuyên án vào ngày 11-7, nghĩa là vài ngày trước khi diễn ra Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa - sự kiện dự kiến chính thức đề cử ông Trump là ứng viên tổng thống đại diện đảng. Ông Trump có thể đối mặt với bản án từ 16 tháng tới 4 năm tù. Hiện tại, cựu Tổng thống Trump sẽ không bị giam giữ trong khi chờ tuyên án. Các công tố viên cũng không yêu cầu ông nộp bất kỳ khoản tiền bảo lãnh nào.

Phe Cộng hòa tức giận

Ông Trump bác bỏ mọi cáo buộc và được cho là sẽ kháng cáo. "Đây là một sự ô nhục. Đây là một phiên tòa gian lận bởi một thẩm phán tham nhũng, mâu thuẫn. Phán quyết thực sự sẽ được người dân đưa ra vào ngày 5-11. Tôi hoàn toàn vô tội", ông Trump phát biểu với phóng viên sau phiên tòa.

Các nghị sĩ Cộng hòa đã phản ứng đầy tức giận khi ông Trump bị kết tội hình sự. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cũng bình luận: "Hôm nay là một ngày đáng xấu hổ trong lịch sử nước Mỹ" và các cáo buộc là "hoàn toàn vì lý do chính trị". Thượng nghị sĩ Ohio J.D. Vance nói phán quyết của bồi thẩm đoàn là một "sự sỉ nhục đối với hệ thống tư pháp". Dân biểu Steve Scalise cho rằng phán quyết này là "một thất bại đối với người Mỹ tin vào nguyên tắc công lý phải minh bạch".

Phản ứng giận dữ không chỉ đến từ đồng minh của ông Trump, mà còn đến từ một số người trước đây luôn chỉ trích cựu tổng thống. Thượng nghị sĩ Texas John Cornyn là một người như vậy. Ông Cornyn tuyên bố "phán quyết là một sự ô nhục và phiên tòa này lẽ ra không bao giờ xảy ra". Thượng nghị sĩ Nam Dakota John Thune cũng là người chỉ trích ông Trump, nhưng nay cho biết vụ việc "có động cơ chính trị ngay từ đầu và phán quyết ngày hôm nay không thể bù đắp cho bản chất đảng phái của vụ truy tố này". Thượng nghị sĩ Louisiana Bill Cassidy, người đã bỏ phiếu kết tội ông Trump trong phiên tòa luận tội thứ hai sau cuộc tấn công ở Điện Capitol, cho biết ông không đồng ý với phán quyết nhưng không ngạc nhiên với diễn biến phiên tòa. Ông Mitch McConnell, lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa ở Thượng viện và cũng từ lâu đã có mối quan hệ căng thẳng với ông Trump, nói rằng các cáo buộc "đáng lẽ không nên có từ đầu".

Ông Trump vẫn có cơ hội trở thành tổng thống

Richard L. Hasen, giáo sư luật tại Đại học California, một trong những chuyên gia hàng đầu của Mỹ về luật bầu cử, khẳng định không có điều nào trong hiến pháp Mỹ cấm một người bị kết tội tranh cử tổng thống. "Về mặt pháp lý, không có gì thay đổi với tư cách ứng cử viên của ông Trump", giáo sư Hasen viết.

Hiến pháp Mỹ chỉ đưa ra ba yêu cầu đối với các ứng cử viên tổng thống. Họ phải là một công dân Mỹ từ khi sinh ra; họ đã ít nhất 35 tuổi; và là cư dân tại Mỹ trong ít nhất 14 năm. Ông Trump đáp ứng cả ba yêu cầu đó. Nói cách khác, ngay cả nếu bị kết án hình sự, lĩnh án tù cũng không ảnh hưởng đến tiêu chuẩn tranh cử tổng thống của ông Trump. Về lý thuyết, ông vẫn có thể tuyên thệ nhậm chức trong nhà tù nếu đắc cử trong cuộc bầu cử tháng 11 tới.

Tuy ông Trump vẫn có quyền tranh cử, song vụ việc này sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến chiến dịch tái tranh cử của ông. Theo các khảo sát, bị kết tội có thể khiến ông Trump mất đi một số lượng nhất định phiếu bầu trong cuộc bầu cử. Khảo sát của Reuters chỉ ra, cứ 4 cử tri Cộng hòa thì có 1 người nói rằng họ sẽ không bỏ phiếu cho ông Trump nếu ông ấy bị kết án hình sự. Khoảng 60% cử tri độc lập nói sẽ không bỏ phiếu cho ông nếu kịch bản đó xảy ra.

Ông Trump nhận thêm hàng triệu USD tài trợ

Sau khi ông Trump bị kết tội hình sự, các nhà tài trợ lớn của Đảng Cộng hòa đồng loạt tuyên bố sẽ tiếp tục ủng hộ ông Donald Trump và cam kết chi thêm hàng triệu đô la để hỗ trợ ông trong cuộc đua tới Nhà Trắng vào tháng 11 tới. Nhiều nhà tài trợ của đảng Cộng hòa đã coi đây là một cuộc đàn áp chính trị, lặp lại cáo buộc trước đó của ông Trump rằng đảng Dân chủ đang cố gắng làm suy yếu ông trước cuộc bầu cử.

Tỷ phú Miriam Adelson và doanh nhân Robert Bigelow nằm trong số các nhà tài trợ lớn cam kết sẽ ủng hộ ông Trump thêm hàng triệu USD. Động thái này được xem sẽ thúc đẩy làn sóng ủng hộ trong đảng Cộng hòa mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới. Ông Bigelow, người đã tài trợ cho ông Trump 9 triệu USD, cho biết ông sẽ gửi thêm 5 triệu USD cho cựu Tổng thống Mỹ. Don Tapia, cựu đại sứ Mỹ tại Jamaica, trước đó cho biết ông và một nhóm nhỏ gia đình và bạn bè đã lên kế hoạch quyên góp khoảng 250.000 USD cho ông Trump. Sau khi ông Trump bị kết tội, ông Taipa nói rằng nhóm của ông đặt mục tiêu huy động lên con số 1 triệu USD.

WinRed, trang xử lý thanh toán cho các khoản quyên góp dành cho chiến dịch tranh cử của Đảng Cộng hòa, đã bị sập sau khi cựu tổng thống Trump bị kết tội hình sự. Chiến dịch tranh cử của ông Trump giải thích vấn đề kỹ thuật này là do số lượng người cố gắng quyên góp ngay sau khi có phán quyết. "Rất nhiều người Mỹ cảm động đã quyên góp cho chiến dịch tranh cử của ông Trump đến nỗi trang WinRed bị sập" - chiến dịch tranh cử của ông Trump giải thích.

AN BÌNH