"Trung Quốc đã đi nước cờ sai. Họ hốt hoảng - điều duy nhất không được phép xảy ra trong hoàn cảnh này", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social ngày 4-4. Bình luận được đưa ra ngay sau khi Trung Quốc áp thuế trả đũa lên hàng hóa Mỹ. Bộ Tài chính Trung Quốc ngày 4-4 tuyên bố Bắc Kinh sẽ áp dụng mức thuế quan bổ sung 34% đối với toàn bộ hàng hóa của Mỹ kể từ ngày 10-4. Mức thuế quan này tương tự mức mà Mỹ đưa ra với hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 9-4.

Trung Quốc cũng siết biện pháp kiểm soát xuất khẩu khoáng sản đất hiếm bao gồm gadolinium, terbium, dysprosium, lutetium, scandium và yttrium sang Mỹ từ ngày 4-4. Trung Quốc cho biết, quyết định này nhằm "bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia một cách hiệu quả hơn, đồng thời thực hiện các nghĩa vụ quốc tế như không phổ biến hoạt động sản xuất vũ khí hạt nhân". Trước đó, Bắc Kinh hối thúc Washington "ngay lập tức" dỡ bỏ thuế quan, đồng thời tuyên bố sẽ hành động quyết liệt để bảo vệ lợi ích quốc gia. "Trung Quốc kêu gọi Mỹ giải quyết thỏa đáng những bất đồng với các đối tác thương mại thông qua đối thoại bình đẳng", Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh.

Ngày 2-4, Tổng thống Trump đã công bố chính sách thuế quan mới của Mỹ. Theo đó, Mỹ áp thuế nhập khẩu đối ứng với hơn 180 đối tác thương mại. Khoảng một nửa trong số này chịu mức thuế chung 10% từ ngày 5-4. Các đối tác thương mại lớn khác chịu thuế dao động từ 15% đến gần 50% từ ngày 9-4. Trung Quốc bị Mỹ áp mức thuế đối ứng 34% lên hàng hóa nước này.

Ngày 5-4, Chính phủ Trung Quốc đã chính thức lên tiếng phản đối việc Mỹ lạm dụng thuế quan đối với các quốc gia đối tác thương mại, trong đó có Trung Quốc. Bắc Kinh cho rằng các hành động này đã xâm phạm quyền lợi hợp pháp của các quốc gia, vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống thương mại đa phương và gây rối loạn trật tự kinh tế toàn cầu.

Chính phủ Trung Quốc nhận định rằng việc Mỹ áp dụng thuế quan cao đối với các đối tác thương mại là không phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế và các nguyên tắc thị trường, đồng thời bỏ qua sự cân bằng lợi ích đã đạt được trong các cuộc đàm phán thương mại quốc tế. Chính phủ Trung Quốc khẳng định sẽ tiếp tục áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi quốc gia và phát triển bền vững. Trung Quốc nhấn mạnh rằng quan hệ kinh tế giữa hai nước nên dựa trên nguyên tắc hợp tác đôi bên cùng có lợi.

Trước đó, vào sáng cùng ngày, 6 phòng thương mại lớn của Trung Quốc, trong đó có các ngành dược phẩm, thực phẩm, kim loại và dệt may, đã ra tuyên bố đồng loạt phản đối việc Mỹ áp dụng thuế quan đối với các sản phẩm xuất khẩu từ Trung Quốc, đồng thời ủng hộ các biện pháp đối phó của Chính phủ Trung Quốc.

Xét về quy mô, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc nhỏ hơn nhiều so với lượng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc (438,9 tỷ USD năm 2024). Theo Cơ quan thương mại Mỹ, thâm hụt của nước này với Trung Quốc tăng từ 279,1 tỷ USD lên 295,4 tỷ USD trong 2023 và 2024.

AN BÌNH