Dự án Hệ thống thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị Núi Thành do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam (BQLDA) làm chủ đầu tư. Mục tiêu dự án nhằm giải quyết yêu cầu thoát nước mưa, thoát nước thải sinh hoạt và xử lý nước thải, bảo vệ và nâng cấp môi trường trong khu vực dự án, phục vụ đời sống nhân dân và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của đô thị bền vững. Quy mô dự án đầu tư nhà máy xử lý nước thải công suất 5.000m3 /ngày đêm; hệ thống đường ống thu gom nước thải dài hơn 17km; hệ thống cống thoát nước mưa dài 7.500m và trang thiết bị thu gom chất thải rắn…

Giải thích nguyên nhân dự án chậm tiến độ, chủ đầu tư cho rằng, dự án phải thực hiện theo quy trình, thủ tục của Nhà tài trợ nên mất rất nhiều thời gian (ví dụ ngày 26-3-2019, BQL đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu, ký hợp đồng thi công nhưng mất gần 1 năm sau, Ngân hàng Cassa Depositi e Prestiti SpA mới thông báo là hợp đồng có hiệu lực). Bên cạnh đó, do ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh COVID-19 khiến dự án phải tạm dừng thi công 2 lần. Ngoài ra, tại thời điểm kết thúc dự án, Luật Bảo vệ môi trường có thay đổi dẫn đến phải bổ sung thêm thủ tục về môi trường.

"Về tổng quan, BQLDA đã tích cực thực hiện dự án, đến nay dự án triển khai hoàn thành 100% công tác thi công xây dựng, đáp ứng được mục tiêu đầu tư, đáp ứng được yêu cầu của Nhà tài trợ. Đặc biệt là giải ngân 100% vốn vay ưu đãi của Nhà tài trợ, không làm mất vốn như cam kết. Tuy nhiên, đối với việc thực hiện quy định của Luật Bảo vệ môi trường (Giấy phép môi trường) thì BQLDA cũng đã nhận thức rằng việc này rất khó, rất phức phạp nên đã chủ động thực hiện từ tháng 8-2023. Nhưng do quy định, thủ tục này phải thực hiện sau khi hoàn thành công tác xây dựng nên đến tháng 11-2023 mới đủ điều kiện để trình cấp phép và đến nay dự án cũng đã được cấp Giấy phép môi trường"- chủ đầu tư thông tin. Lý giải nguyên nhân là vậy, song BQLDA cũng xin nhận trách nhiệm về vai trò chủ đầu tư đã không lường hết được những khó khăn vướng mắc, để kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định 1 lần mà để phát sinh thủ tục nhiều lần, tốn thời gian của các bên có liên quan.

Hiện nay, một số nội dung cần thực hiện để kết thúc dự án, gồm: Vận hành thử nghiệm; Sở Xây dựng và Sở TN-MT kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình; bàn giao công trình đưa vào sử dụng; quyết toán dự án hoàn thành. Trước thực trạng trên, BQLDA cam kết hoàn thành dự án trước ngày 31-12-2025. "Để đủ điều kiện nghiệm thu, thanh quyết toán dự án, bàn giao đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả dự án, đồng thời xét thấy việc gia hạn không làm phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà tài trợ, không làm thay đổi cơ cấu nguồn vốn ODA, BQLDA kính báo cáo UBND tỉnh xem xét chấp thuận", chủ đầu tư kiến nghị.

Liên quan đến dự án này, mới đây Bộ KH&ĐT đã có công văn trả lời đề nghị của UBND tỉnh Quảng Nam về điều chỉnh thời gian thực hiện dự án. Bộ KH&ĐT khẳng định, theo các quyết định của cấp có thẩm quyền, việc đề xuất tiếp tục gia hạn thời gian thực hiện Dự án hệ thống thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị Núi Thành đến năm 2025 là không có cơ sở. Theo đó, Bộ KH&ĐT tỉnh Quảng Nam chỉ đạo chủ đầu tư tổ chức đánh giá, giám sát việc triển khai thực hiện dự án, làm rõ nguyên nhân không hoàn thành đúng tiến độ, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan. Đồng thời lấy ý kiến Bộ Tài chính về các quy định liên quan đến thủ tục thanh toán, hoàn thành dự án, đảm bảo đúng quy định pháp luật.

Ngày 8-11, Bộ Tài chính có Công văn số 12164/BTC-QLN cho rằng, việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án trên thuộc thẩm quyền của tỉnh; đồng thời, đề nghị UBND tỉnh làm rõ thời điểm điều chỉnh thời gian thực hiện dự án (đến ngày, tháng nào của năm 2025); làm rõ trách nhiệm trong việc bổ sung các thủ tục về môi trường theo Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án; có cam kết hoàn thành dự án trong thời gian đề xuất gia hạn, không tiếp tục đề xuất gia hạn phát sinh mới…

Trước những ý kiến trên, mới đây Sở KH&ĐT cũng có báo cáo trình UBND tỉnh Quảng Nam xem xét, báo cáo Tỉnh ủy theo quy định; đồng thời, chỉ đạo BQLDA khẩn trương làm rõ một số nội dung theo yêu cầu của Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính; cam kết hoàn thành dự án trước ngày 31-12-2025, báo cáo cấp có thẩm quyền tham mưu UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án theo đúng quy định.

TRẦN TÂN