Theo thông tin từ các bệnh viện nhi tại Thành phố Hồ Chí Minh, thời gian qua, các đơn vị này tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ em có khối u tóc trong đường tiêu hóa và hầu hết đều phải phẫu thuật để lấy ra. Đặc biệt, tất cả các trường hợp bệnh nhi trên cần phải được theo dõi điều trị tâm lý lâu dài về sau.
Mới đây nhất, Bệnh viện Nhi đồng 2 tiếp nhận và điều trị thành công cho bé gái 5 tuổi bị tắc ruột do “búi tóc khổng lồ” vì thói quen nuốt tóc bất thường. Theo mô tả của người nhà, bé bị đau bụng quặn cơn, âm ỉ trong khoảng 5 ngày trước nhập viện. Tình trạng lúc nhập viện, bệnh nhi đau bụng từng cơn dữ dội, bí trung đại tiện kèm theo ói dịch xanh nhiều. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhi bị tắc ruột do búi tóc, cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
Bác sĩ Nguyễn Thị Kiều Tiên, Bệnh viện Tâm thần Thành phố Hồ Chí Minh nhìn nhận, hành vi trẻ tự ăn tóc gây tắc ruột là hệ quả của rối loạn xung động nhổ tóc - một dạng rối loạn hành vi xung động trong tâm thần học, có thể gặp ở trẻ em lẫn người lớn. Hiện tượng này thường khởi đầu bằng hành vi tự động sờ, day rồi bứt từng sợi tóc trong khi đang suy nghĩ, làm việc, học tập... Người bệnh ban đầu cảm thấy đau nhưng dần dần sẽ có cảm giác “đã ngứa” dù không có yếu tố gây ngứa như nấm, gàu. Việc này lặp đi lặp lại nhiều lần và hình thành hành vi tự bứt tóc khi cảm thấy cần suy nghĩ, khi căng thẳng, khi cần giải quyết vấn đề hay khi thấy buồn hoặc thậm chí khi thấy... rảnh. Ở trẻ em, sau khi tự bứt tóc xong, các em có khuynh hướng nếm thử hoặc để xóa dấu tích tóc rụng, dẫn đến việc các em sẽ lén bứt tóc và tự nuốt tóc để tránh bị la phạt. Điều này lâu dần sẽ hình thành búi tóc gây tắc ruột vì con người không có men tiêu hóa chất keratin có trong các sợi tóc.
Phụ huynh có thể nhận ra rối loạn xung động nhổ tóc ở trẻ thông qua một số dấu hiệu như: Trẻ hay vừa ngồi học vừa sờ đầu hoặc vừa ngồi chơi game vừa sờ chân tóc, xung quanh nơi trẻ nằm hoặc ngồi sẽ có nhiều tóc rụng, có những mảng trống đáng ngờ trên da đầu và trẻ thường than đầy bụng dù không ăn gì nhiều... “Đây được xem là một rối loạn có liên quan đến stress, đến việc kiểm soát hành vi xung động nên trẻ cần được đưa khám ở chuyên khoa tâm lý - tâm thần để được chữa trị sớm tận gốc vấn đề, tránh phải giải quyết hậu quả ở phẫu thuật ngoại khoa”, bác sĩ Kiều Tiên khuyến cáo.
Đáng chú ý, do hành vi nhổ tóc và nuốt tóc đã thành thói quen nên hành vi này vẫn còn khả năng cao tiếp diễn. Vì vậy, sau khi được phẫu thuật lấy búi tóc, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế điều trị bằng thuốc và liệu pháp tâm lý, huấn luyện hành vi để kiểm soát xung động trên.
ĐINH HẰNG
