Thông qua dự luật không cần bỏ phiếu

Tháng 1 vừa qua, Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne đã công bố chi tiết kế hoạch cải cách chế độ hưu trí, theo đó tuổi nghỉ hưu nâng từ 62 tuổi lên 64 tuổi vào năm 2030, cũng như áp dụng một cơ chế lương hưu tối thiểu. Cũng theo kế hoạch này, từ năm 2027, người lao động sẽ phải làm việc ít nhất 43 năm để đủ điều kiện hưởng lương hưu đầy đủ.

Chính phủ đã lập luận rằng việc tăng tuổi nghỉ hưu giúp loại bỏ các đặc quyền đối với một số người lao động trong khu vực công và cần thiết có các quy định cứng rắn hơn cho đối tượng được hưởng lương hưu đầy đủ để ngăn chặn thâm hụt ngân sách. Hội đồng Cố vấn Hưu trí Pháp ước tính hệ thống hưu trí Pháp thâm hụt thường niên khoảng 10 tỷ EUR (10,73 tỷ USD) từ năm 2022 đến 2032. Sự thay đổi trên cũng sẽ đưa tuổi nghỉ hưu ở Pháp gần tương đương với các nước láng giềng châu Âu, với hầu hết các nước đã tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 trở lên.

Tuy nhiên, các tổ chức công đoàn và một số người khác chỉ trích rằng chương trình cải cách sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới những người có thu nhập thấp làm những công việc chân tay vốn đã bắt đầu làm việc từ sớm và buộc họ phải làm việc lâu hơn những sinh viên mới tốt nghiệp, những người ít bị ảnh hưởng bởi những thay đổi. Kế hoạch cải cách này đã gây tranh cãi tại Quốc hội Pháp cũng như các cuộc biểu tình và đình công trên khắp nước này trong khoảng 2 tháng qua, ảnh hưởng tới nhiều dịch vụ công cộng, hoạt động đường sắt, bến cảng và các trường học. Cuộc đình công của các nhân viên vệ sinh môi trường ở Paris đã khiến 7.000 tấn rác không được dọn dẹp, chất đống trên đường phố. Các cuộc thăm dò được tiến hành trong những tuần gần đây cho thấy khoảng 70% số người được hỏi phản đối kế hoạch cải cách này.

Ngày 11-3 vừa qua, Thượng viện Pháp đã thông qua dự luật cải cách trên và gửi lại Hạ viện để thông qua. Tuy nhiên, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 16-3 đã vận dụng một điều khoản đặc biệt trong Hiến pháp để thông qua dự luật tại Hạ viện mà không cần các nghị sĩ bỏ phiếu. Theo điều khoản này của hiến pháp, dự luật được coi là thông qua nếu đa số nghị sĩ quốc hội không kiến nghị bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ trong vòng 24 giờ.

Biểu tình bạo động

Trước khi dự luật được thông qua, hôm 15-3, khoảng nửa triệu người ở các thành phố của Pháp cũng xuống đường biểu tình. Ngày 16-3, hàng nghìn người Pháp đã tập trung bên ngoài tòa nhà quốc hội ở trung tâm thủ đô Paris, dưới sự giám sát của cảnh sát chống bạo động, khi Hạ viện nước này thảo luận về dự luật cải cách hưu trí đã được Thượng viện thông qua trước đó. Tuy nhiên, khi biết tin Tổng thống Emmanuel Macron dùng quyền đặc biệt trong hiến pháp để thông qua luật tăng tuổi hưu từ 62 lên 64 mà không cần phê chuẩn của Hạ viện, đám đông đã bày tỏ bất bình, phẫn nộ.

Động thái này ngay lập tức đã kéo theo các cuộc biểu tình bạo động, đốt phá trên khắp các đường phố ở thủ đô Paris. "Tôi rất tức giận với những gì đang xảy ra. Là một công dân Pháp, tôi thấy mình như bị lừa. Trong nền dân chủ này, lẽ ra một đạo luật như vậy phải được thông qua trong cuộc bỏ phiếu tại quốc hội", Laure Cartelier, giáo viên 55 tuổi, chia sẻ.

Theo hãng tin Reuters, lực lượng cảnh sát đã phải bắn hơi cay để giải tán người biểu tình tại Quảng trường Concorde ở Paris, nơi tập trung khoảng 7.000 người, trong đó nhiều người đã ném đá vào cảnh sát. Khoảng 120 người biểu tình bị bắt vì cáo buộc phá hoại. Theo AFP, ngay cả sau khi đám đông biểu tình bị giải tán, một số người vẫn tới phóng hỏa và đập phá các cửa hàng ở những khu phố lân cận.

Ngoài thủ đô Paris, tại nhiều nơi khác trên khắp nước Pháp, người biểu tình cũng tập trung để phản đối chương trình cải cách chế độ hưu trí. Tại Marseille, thành phố lớn thứ hai ở Pháp, một số cửa hàng bị cướp bóc trong lúc xảy ra biểu tình hỗn loạn. Ở các thành phố Nantes, Rennes và Lyon, đụng độ cũng nổ ra giữa đám đông biểu tình và lực lượng an ninh. Một cuộc biểu tình khác cũng diễn ra ở thành phố Lille, miền Bắc nước Pháp.

Người phát ngôn nghiệp đoàn CGT ngày 16-3 cho biết, các nghiệp đoàn tại Pháp đang lên kế hoạch tiến hành một ngày đình công và biểu tình khác, dự kiến vào ngày 23-3 tới. Nhiều công đoàn Pháp đã kêu gọi đình công và biểu tình hàng loạt, chỉ trích động thái phê chuẩn luật tăng tuổi hưu của chính phủ ông Macron là hành động "phủ nhận nền dân chủ".

AN BÌNH