(Cadn.com.vn) - Trong lịch sử, thành phố Hama của Syria luôn gắn liền với các cuộc biểu tình lớn nhất, cũng như các vụ đàn áp đẫm máu nhất nhằm duy trì quyền lực của gia đình Assad. Hàng chục ngàn người thiệt mạng khi cố Tổng thống Hafez al-Assad cử quân đội đến Hama đè bẹp một cuộc nổi dậy Hồi giáo vào năm 1982. 30 năm sau, chiến thuật tương tự được con trai ông, Tổng thống Bashar al-Assad áp dụng, khi ông này cố gắng dập tắt các cuộc nổi dậy trên toàn quốc.

“Thành phố được giải phóng”

Nằm trên sông Orontes, cách thủ đô Damascus khoảng 305km về phía bắc, thành phố Hama được hình thành vào khoảng thời kỳ đồ đá mới. Hama trở thành trung tâm nông nghiệp và kinh tế quan trọng trong suốt thời kỳ Assyrian, La Mã và Byzantine.

Vào đầu năm 1964, Hama được xem là trung tâm của cuộc nổi dậy của người Sunni trên toàn quốc nhằm chống lại các chính sách thế tục và xã hội chủ nghĩa của đảng Baath, đã nắm quyền lãnh đạo trong cuộc đảo chính một năm trước đó. Chính phủ đã gửi quân đội và xe tăng đến Hama để dập tắt cuộc nổi dậy khiến 100 người thiệt mạng. Chiến thuật này được lặp đi lặp lại với quy mô lớn hơn trong suốt 18 năm sau đó. Sau khi Hafez al-Assad lên nắm quyền trong một cuộc đảo chính vào năm 1970, nhiều cuộc biểu tình đòi cải cách dân chủ và luật pháp nổ ra rộng rãi. Bất ổn lên đến đỉnh điểm trong một cuộc nổi loạn ở Hama vào tháng 2-1982. Cuộc nổi dậy bắt đầu vào sáng sớm 3-2, khi binh sĩ chính phủ đột kích một tòa nhà ở thành phố, nơi họ tin rằng một lãnh đạo nhóm Huynh Đệ Hồi giáo đang ẩn trốn. Tuy nhiên, các binh sĩ bị phục kích và bị giết. Vào buổi sáng đó, nhiều lãnh đạo hàng đầu đảng Baath đã bị giết, lực lượng an ninh rơi vào thế bị động, và Hama tuyên bố “được giải phóng”.

Không lâu sau đó, hàng ngàn binh lính tinh nhuệ, dẫn đầu bởi Rifaat - anh trai của Tổng thống Assad- và Lãnh đạo Lữ đoàn Quốc phòng Alawite, được điều đến Hama để giành lại thành phố và ngăn chặn nguy cơ chính phủ bị lật đổ. Chính phủ sau đó cảnh báo rằng, bất cứ ai còn lại bên trong Hama đều được coi là quân nổi dậy. Đường dây điện thoại bị cắt đứt, bệnh viện, trường học và các cửa hàng bị đóng cửa. Thành phố bị phong tỏa trong 3 tuần và sau đó quân đội cùng xe tăng tiến vào thành phố, phá hủy toàn bộ khu vực và khiến hàng ngàn người thiệt mạng. Cuối tháng 2, cuộc đàn áp kết thúc. 10.000 - 25.000 người được cho là đã bị giết trong cuộc đàn áp.

Một cuộc biểu tình chống Tổng thống Bashar al-Assad tại Hama. Ảnh: AFP

Gần 20 năm sau đó, những ký ức kinh hoàng một lần nữa lặp lại tại thành phố Hama.

Tháng 3- 2011 khi những người biểu tình xuống đường phố ở Hama và cuộc biểu tình nhanh chóng biến thành cuộc nổi dậy chống Tổng thống Bashar al-Assad. Hama trở thành nơi xảy ra các cuộc biểu tình chống chính phủ lớn nhất trong cả nước, với hàng trăm ngàn người tụ tập ở quảng trường trung tâm của thành phố. Đây cũng là nơi chứng kiến những ngày đẫm máu nhất của cuộc nổi dậy.

An Bình (Theo BBC)