Nêu cao giá trị làm người

Với hệ thống giáo lý, triết học, văn hóa, Phật giáo đã cống hiến cho xã hội những giá trị không thể phủ nhận; và trong xã hội đó, đức Phật nêu cao giá trị làm người và xây dựng hạnh phúc nhân gian, xã hội thịnh vượng. Những vấn đề của thời đại, nếp sống hưởng thụ chạy theo vật chất, suy thoái đạo đức cá nhân và xã hội, sự cạn kiệt môi trường và thiên tai lũ lụt, dịch bệnh, với chức năng và trách nhiệm của mình, bằng tinh thần nhập thế, Phật giáo luôn có những hoạt động tích cực để góp phần giảm bớt những mặt trái đã và đang phát sinh trong xã hội, đồng thời xây dựng nếp sống hài hòa, quân bình về mặt tinh thần và vật chất. Đó cũng là tư tưởng giáo lý tích cực của Đạo Phật làm tốt Đạo đẹp Đời, và điều này hoàn toàn phù hợp với chính sách của Đảng, Nhà nước về việc nhìn nhận tôn giáo là nhu cầu tinh thần của nhân dân; nét văn hóa, đạo đức tôn giáo có nhiều điểm phù hợp công cuộc xây dựng xã hội mới; đảm bảo phát huy được các yếu tố tiến bộ, tích cực của các tôn giáo trong đời sống chính trị - xã hội, trong việc tham gia giải quyết các vấn đề chung của dân tộc và toàn cầu.

Phát huy truyền thống hộ quốc an dân

Phát huy truyền thống yêu nước, yêu dân tộc của Phật giáo Việt Nam, luôn đồng hành cùng dân tộc, thể hiện rõ vai trò, vị trí của Phật giáo và dân tộc, thực hiện những việc làm thiết thực ích đạo, lợi đời, khẳng định mối quan hệ gắn bó không thể tách rời giữa dân tộc và đạo pháp.

Trong xu thế hội nhập sâu rộng, công nghệ số phát triển đang từng bước xóa nhòa ranh giới văn hóa giữa các cộng đồng, quốc gia và vùng lãnh thổ. Nối tiếp truyền thống hộ quốc an dân, Phật giáo góp phần giải quyết nhiều vấn nạn mà xã hội Việt Nam đang phải đối mặt như sự xuống cấp về đạo đức và lối sống tha hóa của một bộ phận không nhỏ các thành phần xã hội, sự lạm dụng thái quá vật chất để thỏa mãn nhu cầu cá nhân, sự lãng phí, vô cảm trước nỗi đau đồng loại. Bằng triết lý nhập thế tích cực, Phật giáo chú trọng xây dựng con người thông qua những nguyên tắc đạo đức căn bản như từ bi, bác ái, cứu khổ, cứu nạn, không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, v.v. góp phần vào công cuộc phát triển đất nước bền vững.

Xây dựng đạo đức, định hướng tư duy

Với những nguyên tắc đạo đức và vị trí văn hóa của mình, Phật giáo Việt Nam đã và đang bền bỉ với nhiệm vụ xây dựng các giá trị đạo đức con người, góp phần định hướng tư duy và điều chỉnh hành vi của cộng đồng, xã hội. Từ Trung ương Giáo hội đến các địa phương, các chùa, tự viện, thiền viện… đã tổ chức nhiều khóa tu, trại hè, các hoạt động Phật pháp... dành cho thanh thiếu niên. Thông qua đó giáo dục thế hệ trẻ hiểu được lễ nghi, phải trái, hiếu thuận, nhân quả, tội phúc, sự biết ơn, đền ơn, báo ân, báo hiếu cha mẹ, thầy cô, có nếp sống lành mạnh, văn minh và có trách nhiệm với cộng đồng, xã hội. Tuyên truyền và giảng giải ý nghĩa của việc hạn chế sát sinh, không săn bắt các loài thú hoang dã, không phá rừng mà tăng cường trồng cây gây rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc. Hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ không dùng đồ nhựa một lần để bảo vệ môi trường, các cấp Giáo hội động viên Phật tử thực hiện tốt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo vệ an ninh trật tự xã hội, thực hiện tốt phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt văn hóa giao thông mà Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Bộ Giao thông Vận tải, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã ký kết.

Hoạt động nhân đạo từ thiện, an sinh xã hội của Giáo hội tiếp tục được phát triển và mở rộng, góp phần cùng Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chăm lo cho người nghèo, người có công với nước, trẻ em mồ côi, xây dựng nhà tình thương, nhà Đại đoàn kết; mở các phòng khám từ thiện miễn phí; cứu trợ và giúp đỡ đồng bào vùng bị thiên tai, bão lũ. Đặc biệt, năm 2020, trong cuộc chiến phòng, chống dịch COVID-19, Giáo hội và đông đảo Tăng - Ni, Phật tử đã có nhiều hoạt động trợ giúp kịp thời tới cộng đồng thiết thực, hiệu quả, chung tay cùng các cấp chính quyền và nhân dân chăm lo, chia sẻ, giúp đỡ nhiều gia đình khó khăn, người khuyết tật, neo đơn, người nghèo, lao động bị ảnh hưởng của đại dịch và thiên tai bão lũ tại miền Trung.

Gắn bó trong khối đại đoàn kết toàn dân

Với tư cách là thành viên trong khối đại đoàn kết toàn dân, chư Tăng - Ni, Phật tử luôn luôn gắn bó với dân tộc trong mọi hoạt động xã hội, thực hiện tốt phương châm Dân tộc - Đạo pháp - Chủ nghĩa xã hội. Các Ban Trị sự Hội Phật giáo tỉnh, thành trong toàn quốc thường xuyên động viên tăng, ni, phật tử tại địa phương hoàn thành tốt các phong trào ích nước lợi dân, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ môi trường, xây dựng nếp sống văn minh trên địa bàn, tham gia các tổ chức chính trị - xã hội, các hoạt động xã hội, vì lợi ích của đất nước và dân tộc như tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội, HĐND, Mặt trận Tổ quốc các cấp từ Trung ương đến địa phương. Nhiều vị chức sắc tu hành được người dân tin tưởng bầu làm đại biểu Quốc hội, HĐND; thể hiện được vai trò đặc biệt trong việc vận động quần chúng xây dựng đời sống văn hóa, kinh tế - xã hội ở các địa bàn dân cư; đẩy mạnh việc truyền bá đạo pháp tại vùng sâu, vùng xa, biên cương, hải đảo để tinh thần Phật giáo tiếp tục được lan tỏa nơi phên giậu của Tổ quốc.

Kết luận

Lịch sử Việt Nam đã ghi nhận những đóng góp to lớn của đạo Phật với dân tộc. Do đó, Phật giáo phải tiếp tục đóng góp tích cực và xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng, phát triển văn hóa - xã hội và bảo vệ đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Những đóng góp thiết thực của Phật giáo Việt Nam, nhất là qua những thành tựu Phật sự trong 40 năm thành lập và gần đây là sự dấn thân tuyến đầu của Tăng - Ni, sự vận động và đóng góp chống dịch COVID-19, đồng lòng tương trợ vì miền Trung lũ lụt, v.v... đã minh chứng sâu sắc cho ý nghĩa hoằng truyền Phật pháp, tạo nên sức mạnh của sự đoàn kết hòa hợp, đóng góp thiết thực vào những thành tựu của đất nước trong sứ mệnh quốc gia và toàn cầu, thể hiện sự tiếp tục phát huy truyền thống nhập thế, gắn bó đồng hành cùng dân tộc của Việt Nam trong thời kỳ mới và đóng góp tích cực xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững mạnh, làm sáng tỏ giáo lý của Đức Phật trong cuộc sống nhân gian.

Thượng tọa THÍCH THÔNG ĐẠO