10 năm hành trình tạo “Dấu ấn Văn hóa” của Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng

Thứ năm, 22/09/2022 10:18
Chỉ trong 10 năm kể từ ngày thành lập 24-9 (2012-2022), Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng (nay là Hội Hán Nôm TPĐN) đã gặt hái nhiều thành quả tiêu biểu, được các cơ quan chức năng công nhận là 1 trong 20 “Dấu ấn Văn hóa” của TP Đà Nẵng nhân kỷ niệm 20 năm ngày Đà Nẵng trở thành TP trực thuộc Trung ương.
Thầy Huỳnh Phương Bá - nguyên Giám đốc Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng, đang giảng bài.
Thầy Nguyễn Đình Ngật (lúc sinh thời) giới thiệu một văn bản bằng chữ Hán của nhà bác học Lê Quý Đôn nói về Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

Một trong những kết quả để lại dấu ấn đáng ghi nhận của Hội Hán Nôm TPĐN những năm qua là đã tổ chức các khóa dạy chữ Hán Nôm miễn phí. Các lớp học tiến hành vào sáng thứ 7 hằng tuần tại Nhà Văn hóa P. Hòa Thuận Tây, Q.Hải Châu (119-Nguyễn Hữu Thọ, Đà Nẵng). Không chỉ trên địa bàn Đà Nẵng, có cả những người ở Quảng Nam cũng đều đặn đến đây học tập.

Học viên ở các lớp học này có nhiều độ tuổi, nhiều đối tượng, dù điều kiện khác nhau nhưng cùng chung niềm đam mê với chữ Hán Nôm. Cựu chiến binh Nguyễn Xuân Đáng (trú đường Trưng Nữ Vương, Đà Nẵng) là một trong những học viên miệt mài theo học nhiều năm, trở thành người viết chữ Nho thành thạo, tích cực tham gia hoạt động “cho chữ” trong các dịp lễ hội. Theo ông Đáng, chữ Hán Nôm rất độc đáo, ngày xưa là “chữ Thánh hiền”, biết chữ Hán Nôm mới có thể đọc, nghiên cứu, sử dụng các tác phẩm của dân tộc ta xưa. Thầy thuốc Ưu tú, bác sĩ, đại tá Nguyễn Duy Chương dẫu đã biết nhiều về chữ Hán Nôm cũng vẫn đều đặn theo học tại Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng suốt 3 năm liền. Dày công học tập, nghiên cứu, bác sĩ Chương viết được câu đối bằng chữ Hán Nôm, được bầu làm Phó Chủ tịch Hội Hán Nôm TP Đà Nẵng. Trong khi đó, học viên Dương Công Lê ở P.Nam Dương (Q.Hải Châu) luôn tích cực học tập, nghiên cứu, từ đó đã tổ chức lớp dạy chữ Hán Nôm miễn phí tại P.Nam Dương. “Mình học chữ Hán Nôm nhằm làm gương cho con cháu về tinh thần hiếu học. Đó cũng là việc làm góp phần xây dựng xã hội học tập”- anh Dương Công Lê chia sẻ.

Các giáo viên nơi đây đều đã cao tuổi, hầu hết là cán bộ nghỉ hưu. Hai Lão Nho Huỳnh Phương Bá và Nguyễn Đình Ngật là những người thành lập Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng, luôn tận tình truyền đạt cho học viên. Dẫu nay Thầy Ngật đã đi xa nhưng mọi người mãi còn ghi nhớ lời của người thầy giáo khả kính này: “Chữ Hán Nôm hiện còn nhiều trên các hoành phi, câu đối, đình, chùa, nhà thờ, bia mộ và các văn bản xưa. Do đó, cần phải học chữ Hán Nôm nhằm đọc cho được những nội dung của ông ta cha ta ngày xưa để lại”. Với nhiều năm nghiên cứu chữ Hán Nôm, kiến thức sâu rộng, am hiểu cặn kẽ về Nho học, những bài giảng của thầy Nguyễn Đức Thắng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Hán Nôm TP Đà Nẵng, luôn phong phú, sâu sắc với nhiều nội dung mở rộng hết sức hấp dẫn, bổ ích. Đặc biệt, thầy Hoàng Ngọc Khăn - Chủ tịch Hội Hán Nôm TP Đà Nẵng, mới học chữ Nho khi đã nghỉ hưu, vậy mà giờ đã đủ trình độ giảng dạy và vững vàng cầm lái con thuyền Hán Nôm Đà Nẵng...

Nhờ tham gia các khóa học chữ Hán Nôm miễn phí, các học viên đã đọc được những chữ Hán Nôm ở các đình, chùa, nhà thờ... Họ xúc động thổ lộ: “Thật may mắn cho chúng tôi khi ở TP quê hương có những lớp dạy chữ Hán Nôm miễn phí!”.

Thầy Huỳnh Phương Bá - nguyên Giám đốc Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng, đang giảng bài.

Bên cạnh đó, Hội còn dịch và giới thiệu nhiều văn bản chữ Hán nói về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa như “Hoàng Sa đảo” của nhà bác học Lê Quý Đôn, Bộ Công thời Minh Mạng phúc trình việc chuyển cột gỗ ra cắm mốc ở Hoàng Sa; dịch thuật nhiều tư liệu của các triều đại phong kiến Việt Nam; tham gia biên tập tập sách “Kỷ yếu Hoàng Sa”, góp phần tuyên truyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; dịch, giải thích và viết gia phả cho nhiều tộc họ. Không chỉ có thế, Hội còn tham gia nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật, giành hai giải Nhất tại Chương trình Giao lưu ngôn ngữ chào mừng Tuần lễ APES năm 2017 và Lễ hội Bà Thu Bồn năm 2018… Với nhiều thành quả tiêu biểu, Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng đã được các cơ quan chức năng công nhận là 1 trong 20 “Dấu ấn Văn hóa” của TP Đà Nẵng trong dịp kỷ niệm 20 năm ngày Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương (1-1-1997 – 2017).

Năm 2022, Hội Hán Nôm TP Đà Nẵng tiếp tục tổ chức dạy chữ Hán Nôm khóa IV miễn phí với 3 lớp học: Lớp căn bản, lớp nâng cao và lớp dự thính, bằng hình thức học trực tuyến kết hợp trực tiếp. Đồng thời, Hội đang xúc tiến thành lập Câu lạc bộ Thư pháp Nho học, quy tụ những người đam mê biểu diễn chữ Hán Nôm bằng nghệ thuật thư pháp, hướng đến việc tổ chức “Cho Chữ” tại các sự kiện, lễ hội trên địa bàn TP nhằm phục hồi phong tục “Cho Chữ” – một nét đẹp văn hóa của dân tộc ta xưa.

Đặc biệt, Hội duy trì thường xuyên chương trình “Sinh hoạt Tao Đàn” vào hai ngày nghỉ cuối tuần. Tại chương trình này, các thành viên được đăng tải, bình luận thơ, câu đối cùng các thể loại văn chương, thu hút không ít tao nhân mặc khách ở Đà Nẵng và một số tỉnh, thành khác. “Thời gian tới, Hội đẩy mạnh chương trình dạy -học chữ Hán Nôm; tăng cường dịch thuật các văn bản cổ của dân tộc, các tài liệu, văn bia, gia phả của các cơ quan, đơn vị, tộc họ và nỗ lực tham gia các hoạt động khuyến học khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”- chủ tịch Hội Hán Nôm TP Hoàng Ngọc Khăn cho hay.

Lê Văn Thơm