Khi đi, cháu B.G.T. mang theo một hộp nhựa, đựng chất bột màu trắng và màu vàng (do cháu T. mua từ trước), cháu B. mang theo một cái rây (dụng cụ lọc bột) và một cái bật lửa. Trong lúc các cháu trộn các hóa chất để làm pháo thì bị đổ ra ngoài một ít. Thấy thuốc nổ đổ ra ngoài, một cháu dùng bật lửa đốt phần thuốc bị đổ làm cháy lan và gây ra tiếng nổ lớn. Hậu quả, vụ nổ làm cháu B.G.T và N.Đ.B bị tử vong, hai cháu N.M.T. và N.Đ.B.A. bị thương tích được đưa đến bệnh viện để điều trị; riêng cháu V.V.T. đi ra ngoài nên thoát nạn.

Vụ việc trên lại một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng học sinh thực hiện những hành vi liên quan đến chế tạo pháo. Thời gian qua, tại nhiều địa phương đã phát hiện nhiều vụ việc các em học sinh, thanh thiếu niên tự tìm hiểu, chế tạo pháo trái phép pháo nổ để sử dụng và bán kiếm lời. Đây không chỉ là những hành vi vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường tới tính mạng, sức khỏe và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Là một trong những địa phương thường xuyên xảy ra tình trạng học sinh, thanh thiếu niên chế tạo trái phép pháo nổ, theo thống kê Công an tỉnh Hà Tĩnh, từ ngày 15-11-2022 (thời điểm ra quân cao điểm tấn công trấn áp tội phạm) đến nửa cuối tháng 12-2022, lực lượng chức năng đã phát hiện 78 vụ/115 đối tượng mua bán, sản xuất, vận chuyển pháo trái phép, thu giữ hơn 1,5 tấn pháo các loại. Điều đáng lo ngại là trong tổng số vụ vi phạm về pháo hơn 1 tháng qua thì có tới 43 vụ/62 trường hợp nằm trong độ tuổi thanh, thiếu niên dưới 18 tuổi.

Gần đây nhất, ngày 19-12-2022, Công an xã Thạch Châu (H. Lộc Hà, Hà Tĩnh) phát hiện tại thôn Bằng Châu (xã Thạch Châu), em V.T.H (2005, trú xã Thạch Mỹ) đang có hành vi tàng trữ 148 quả pháo tự chế và một số tiền chất khác phục vụ việc chế tạo pháo. Trước đó, ngày 16-12-2022, Công an xã Thạch Châu cũng đã phát hiện 3 em: L.V.H (2008), N.T.D (2008), T.Q.V (2010, cùng trú xã Thạch Châu) có hành vi tàng trữ trái phép pháo, thuốc pháo, nguyên liệu, phụ kiện để sản xuất pháo tại nhà. Lực lượng chức năng đã thu giữ 3 quả pháo tự chế và các tiền chất dùng để chế tạo pháo và ống bằng giấy dùng để làm vỏ pháo.

Một cán bộ Công an tỉnh Hà Tĩnh cho hay, hầu hết các em bị phát hiện có hành vi chế tạo pháo thời gian qua đều là học sinh THCS. Qua làm việc, các em khai nhận học cách làm, mua chất tiền chế thuốc nổ trên mạng Internet rồi lén lút chế tạo pháo để sử dụng hoặc đăng lên mạng xã hội bán. Nếu lực lượng chức năng không phát hiện, ngăn chặn kịp thời thì trong quá trình chế tạo, sử dụng pháo sẽ tiềm ẩn nguy cơ cao gây thương tích, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng cho chính người sử dụng và những người xung quanh.

Tương tự, tại địa bàn Nghệ An đã có nhiều trường hợp học sinh tự chế pháo nổ để sử dụng và bị cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ. Mới đây, đêm 12-12, Công an xã Nghĩa Thọ (H. Nghĩa Đàn, Nghệ An) phát hiện 2 học sinh THCS là L.T.A (2009) và H.T.A (2009, cùng trú xã Nghĩa Thọ) có hành vi sản xuất pháo nổ. Tại hiện trường, cơ quan Công an đã thu giữ 8kg nguyên liệu để làm pháo, bao gồm vỏ pháo được quấn bằng giấy vở học sinh, các loại tiền chất để chế thuốc nổ, dây cháy chậm và 7 quả pháo đã thành phẩm. Sau sự việc nói trên, Công an xã Nghĩa Thọ đã tịch thu toàn bộ tang vật, đồng thời làm việc với phụ huynh, nhà trường để xử lý theo quy định của pháp luật. Còn tại xã Nghĩa Lợi (H. Nghĩa Đàn), từ ngày 15 đến 24-12, Công an xã đã phát hiện 19 học sinh THCS trên địa bàn có hành vi tàng trữ, sản xuất pháo nổ; thu giữ 9kg pháo nổ thành phẩm, 4kg các vật liệu để sản xuất pháo. Tại cơ quan Công an, các học sinh khai nhận đã học cách làm pháo trên mạng và sau đó tự mua các phụ kiện về nhà chế tạo pháo.

Để ngăn chặn các hành vi vi phạm về pháo nổ trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 trong ngành giáo dục, giữa tháng 11-2022, Sở GD-ĐT tỉnh Nghệ An đã có văn bản gửi các Phòng GD-ĐT trong tỉnh, các đơn vị trực thuộc tăng cường tuyên truyền để cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh hiểu rõ những tác hại của pháo, nhất là việc tự chế tạo pháo sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Việc tự chế pháo nổ trên thực tế đã gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, nếu nhẹ có thể bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính, còn nặng hơn sẽ bị xử lý hình sự. Đáng lo ngại nhất là các em học sinh có thể bị thương tật, thậm chí là chết người nếu như xảy ra cháy, nổ trong quá trình chế tạo pháo như vụ việc đau lòng vừa xảy ra tại Đắk Lắk. Do đó, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng Công an, chính quyền địa phương và ngành giáo dục thì các gia đình cần quan tâm, giáo dục con em nhận biết, tránh xa những hành vi vi phạm liên quan đến pháo nổ.

P.V