Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 16-3-2018 của Tòa án cấp cao tại Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Nam (1949, đại diện tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú), trình bày: Trước đây, ông bà tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú có để lại khu vườn có diện tích 2.003m2, trên phần đất này có một nhà thờ Tộc, đã được cấp trích lục địa bộ ngày 30-11-1937. Hiện tại, thửa đất này có ký hiệu 272a, tờ bản đồ số 8, diện tích 1.685m2 thuộc tổ 4, thôn Tú Cẩm, Bình Tú. Trong quá trình sử dụng, tộc Nguyễn Văn đồng ý cho gia đình bà Lê Thị Thăng làm nhà kế bên nhà thờ, trong khuôn viên đất của tộc.

Trong thời gian sinh sống, gia đình bà Thăng tự ý kê khai và được UBND H. Thăng Bình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số H694359 ngày 30-9-1996 đối với toàn bộ diện tích 1.685m2 đất. Ngoài ra, trong quá trình sử dụng, gia đình bà Thăng đã có những hành vi cản trở, gây khó khăn đến việc thờ cúng của các thành viên trong tộc. Vì vậy, yêu cầu Tòa án tuyên hủy GCNQSDĐ số H694359 đã cấp cho bà Lê Thị Thăng để UBND H. Thăng Bình chỉnh lý, cấp mới GCNQSDĐ cho tộc Nguyễn Văn và gia đình bà Thăng theo đúng hiện trạng sử dụng.

Cũng tại phiên tòa, ông Trương Công Hưng, đại diện UBND H. Thăng Bình, thừa nhận: Việc cấp GCNQSDĐ số H694359 đối với lô đất có diện tích 1.685m2 (trên đất có nhà ở của gia đình bà Thăng và nhà thờ tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú) cho hộ bà Lê Thị Thăng là có sai sót. Vì thế, trong quá trình sử dụng hai bên không thể thỏa thuận được thì căn cứ vào hiện trạng sử dụng UBND H. Thăng Bình sẽ tiến hành chỉnh lý GCNQSDĐ cho phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Hối (đại diện gia đình bà Thăng), cho rằng: Gia đình đã sử dụng ổn định, liên tục đối với diện tích 1.685m2 đất và được UBND H. Thăng Bình cấp GCNQSDĐ là đúng pháp luật. Vì thế, không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của Tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú.

Căn cứ vào những tài liệu, chứng cứ được các bên cung cấp và được thẩm tra tại phiên tòa, HĐXX cấp phúc thẩm Tòa án cấp cao tại Đà Nẵng, tuyên: chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú; hủy một phần GCNQSDĐ số H694359 ngày 30-9-1996 của UBND H. Thăng Bình cấp cho hộ bà Lê Thị Thăng; ông Nguyễn Văn Nam (đại diện tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú) được quyền liên hệ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để xin cấp GCNQSDĐ theo quy định. Phán quyết rõ ràng như vậy nhưng hơn 4 năm trôi qua, những người con của tộc Nguyễn Văn vẫn chưa được UBND H. Thăng Bình cấp GCNQSDĐ. Cũng từ đây, việc thực hiện các nghi lễ hiếu kính với tiên linh ông bà của họ lại càng khó khăn hơn vì sự cản trở từ phía gia đình bà Lê Thị Thăng.

Từ khi bản án phúc thẩm được tuyên, ông Nguyễn Văn Nam (đại diện tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú) nhiều lần liên hệ UBND H. Thăng Bình xin được cấp GCNQSDĐ nhưng mọi việc đến nay vẫn “giẫm chân tại chỗ”. Theo lý giải của đại diện UBND H. Thăng Bình, nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ trên là do diện tích đất tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú làm hồ sơ cấp GCNQSDĐ đang phát sinh tranh chấp tài sản trên đất, gồm: cây cối và tường rào xây mới. Do đó, UBND huyện đã có văn bản hướng dẫn ông Nguyễn Văn Nam gửi đơn đến UBND xã Bình Tú để được hòa giải. Nếu 2 bên không thống nhất, đề nghị ông Nam gửi đơn khởi kiện đến Tòa án để được giải quyết…

Với những nội dung trên, cho thấy những bức xúc của gia tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú là có thật và đúng đắn. Việc UBND H. Thăng Bình dựa trên những tranh chấp mới phát sinh của gia tộc Nguyễn Văn và gia đình bà Lê Thị Thăng để kéo dài việc thi hành án là chưa thỏa đáng. Vì, tường rào được ông Nguyễn Văn Hối (con bà Thăng) xây dựng sau khi bản án được tuyên, trên phần đất của gia tộc nhằm mục đích cản trở con dân trong gia tộc thực hiện các nghi lễ thờ cúng ông bà được xem là hành vi xây dựng trái phép và chính quyền sở tại cần có biện pháp xử lý hành chính, như: phạt tiền, buộc tháo dỡ…

Ngoài ra, những tranh chấp cây cối, hoa màu có trên đất là tranh chấp riêng, không liên quan đến quyền sử dụng đất. Hơn nữa, để có cơ sở giải quyết các tranh chấp, UBND H. Thăng Bình cần sớm cấp GCNQSDĐ cho gia tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú nhằm xác định diện tích của họ được quyền sở hữu cũng như số lượng, chủng loại cây có trên đất để thực hiện việc đền bù, hỗ trợ cho gia đình bà Thăng.

Hy vọng, việc cấp GCNQSDĐ được UBND H. Thăng Bình sớm thực hiện để những người con trong gia tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú thực hiện các nghi lễ hiếu kính ông bà được dễ dàng hơn.

M.T